Дыялогі з Богам: суплёт інтэлігібельных рэфлексій
Шрифт:
Не Табе, а ім, якія саступілі ў грэх, трэба дзячыць за тое, што мы ёсць, не Табе, а ім я абавязаны магчымасцю чытаць кнігі, баляваць з сябрамі, кахацца з жанчынай і караскацца па высокіх гарах у салодкім прадчуванні вяртання на бацькаўшчыну.
Не Ты – Грэх наш бацька.
І ўсе мы ягоныя дзеці.
Гэта так.
Застаецца пачуць адказ на пытанне:
– - Чаму Ты дазволіў граху быць?
Адно не кажы, што Ева сама зрабіла тое, што зрабіла. Смешна слухаць: без Твае волі і па-за Тваім веданнем здарылася самая вялікая падзея ў гісторыі людства…
Яно з'явілася!
Але
– - А Ты пярэч.
У нейкі момант Ты зразумеў, што Твая праца па стварэнні Сусвету, лічы, была марнай. Бо, зрэшты, нічога не змянілася ў параўнанні з тым, калі не было нічога. Мігцяць зоры, калыхаецца Зямля, сноўдаюць па ёй розныя істоты, але нічога нідзе не адбываецца. Быццё быццам ёсць і разам з тым яго як няма. Яно здарылася аднойчы, а цяпер толькі нерухома прысутнічае ў сваім здарэнні, як у гасцёўні карціна -- на ўспамін пра колішні акт творчасці.
Хаця параўнанне з карцінай, бадай, не зусім дакладнае. Лепей згадаем тэатр, дзе Ты рэжысёр і глядач у адной асобе.
Напачатку Цябе ўсё бавіла: і велічныя дэкарацыі, і жвавыя статысты, і вабная гераіня побач з цнатлівым героем у багатым інтэр'еры з размаітай квецені («І гэта хораша»,-- раз-пораз паўтараў Ты).
Але колькі можна глядзець адну і тую самую дзею, у якой ніколі нічога не адбываецца.
І некалі Табе ўсё гэта абрыдла. Зусім верагодна, што калі б у Цябе яшчэ заставалася былая моц жыццядайнага духу, Ты ўшчэнт пабурыў бы гэты свет і зладзіў што-кольвек іншае, каб наноў уведаць асалоду творчага здзяйснення. Аднак ад той першапачатковай моцы ў Цябе, пэўна, ужо амаль нічога не захавалася. І Ты аднойчы падумаў, што зусім неабавязкова ўсё перарабляць ад пачатку, даволі будзе, калі з гэтымі лянотнымі, ні да чаго не здатнымі стварэннямі аднойчы нешта здарыцца.
З імі ўвесь час нешта мусіць здарацца! Тады статычнасць быцьця зрушыцца са свайго пастаменту, і яно само закруціцца ў шалёнай віхуры пераменаў.
Цяпер Табе заставалася вынайсці тое, што потым будзе вечна рухаць рыны дзеі.
Твая прыдумка з гледзішча чалавечае маралі была жахлівай! Аднак нават жахаючыся Тваёй жорсткасці, давядзецца пагадзіцца, што нічога роўнавялікага потым ні Ты, ні хто іншы не змог вынайсці.
Новая канцэпцыя свету прадугледжвала замену пануючай ў Эдэме тэорыі бесканфліктнасці на абвальную трагедыю.
Гэта сёння мы, выгадаваныя бядой, успрымаем трагічнасць свету як апалае лісце ўвосень – з абыякавым одумам…
А я ўяўляю тагачасную сітуацыю, дзе ўсё толькі кагадзе было створана і ніхто не ведаў, што значыць загінуць; не схавацца ў кустах на хвіліну, а знікнуць назаўсёды. Больш за тое – ніхто нават не здагадваўся, што гэта ў прынцыпе магчыма…
З жыцця прыдумаць смерць, як з нічога – форму… Гэта неверагодна!!! (Кленчу, зноў кленчу перад Тваім эўрыстычным геніям).
Гэтыя дзьве Твае ідэі і прадвызначылі ўсе наступствы. Тады мы і займелі тое, што маем і, відаць, ужо будзем мець заўжды, пакуль будзем хоць нешта мець.
Пэўна, калі ідэя смерці прыйшла Табе да галавы, Ты запляскаў у ладкі ад захаплення сабой…
Узяў рыдлёўку і пасадзіў на самым бачным месцы
А каб прыспешыць падзеі, падбухторыў гада.
Ува ўсім гэтым, абы-як, наспех злепленым сцэнары выгнання Адама і Евы з жыцця ў смерць мяне засмучае не слабая драматургія., а нямоглая годнасць --
Твая.
Ты ўсведамляў, што робіш, і таму не адважыўся без хоць якой падставы адчыніць браму Эдэму і сказаць як ёсць:
– - Ідзіце ад мяне. Жывіце і памірайце самі.
У цябе не хапіла мужнасці ўзваліць на сябе адказнасць за ўтвораную Табой смерць і Ты вынайшаў як перакласці гэтую адказнасць на першалюдзей, абвінаваціўшы іх у непаслухмянасці.
Ты не толькі стварыў першую трагедыю, Ты сам выканаў у ёй ролю адмоўнага героя пад маскай суровага, але справядлівага суддзі.
Нездарма акцёраў і па-сёння называюць ліцадзеямі.
– - Я не магу Цябе мераць сваёй чалавечай мерай? Але чаму?
Калі Ты важыш мяне на вагах дабрыні і зламыснасці, калі этычныя законы, законы чалавечае маральнасці, зразумелыя мне, як і кожнаму,-- крытэр, каб патрапіць у Тваё Гаспадарства, дык, натуральна, і я магу і павінен патрабаваць ад Цябе маральнае дасканаласці і падпарадкавання этычнаму закону ў стасунках са мной і з кім заўгодна іншым. Інакш, выбачай, атрымліваецца «двайная бухгалтэрыя». Мне – этычны імператыў, Табе – крывавая сваволя. Я мушу дараваць сваім ворагам «сем усямёра», а Ты не захацеў пашкадаваць аднойчы Адама і Еву. Больш за тое, Твой праклён стаўся «генетычным» наканаваннем для ўсяго людства, і мы, колькі нас было, ёсць і будзе, мусім цярпець ад Цябе за той адзіны грэх першае людзіны.
Мне і сёння, праз тысячы год, бывае балюча, калі я згадаю, як Ты абыйшоўся з Адамам і Евай. Па сутнасці, Ты выкляў дзяцей (бо розумам яны і былі дзецьмі) за іх дзіцячую цікаўнасць. Выкляў і выгнаў у сцюдзёную завіруху жыцця.
Ведаеш, у мяне таксама ёсць малыя. Цяпер яны падраслі і трохі пачалі слухацца бацьку. А раней, што ні кажы, усё наадварот зробяць. І калі б я, сыходзячы з дому, паклаў на відавоку крамяны яблык, хай сабе побач з папругай, дык, мяркую, яблык ня доўга б там улежаў.
Праўду кажучы, здаралася – так дапякуць, што лупцанеш пад гарачую руку. Але ж, натуральна, мне і да галавы не было выгнаць іх на вуліцу і замкнуць дзверы, каб яны лямантавалі ў вусцішы. Як не прыходзіць такое ў галаву ніводнаму нармальнаму чалавеку. А той, хто падобнае зробіць, уважаецца сярод людзей нават не за злачынцу, а за вар'ята.
гэтага вынікае пытанне: хто нас будзе судзіць падчас Апакаліпсісу?
– - Ты нас будзеш судзіць?!
Ты, які выгнаў дзяцей у сцюжу.
Ты, які патапіў амаль усё людства, усё жывое з немаўлятамі і ягнятамі сусветнай паводкай.
Ты, які ўшчэнт пабурыў Садом і Гамору з кожным вінаватым і кожным бязвінным.
Ты, які загадаў Абрагаму зарэзаць свайго адзінага, любага сына.
Ты, які прамаўчаў у адказ на адчайны лямант Ісуса: «Ілі, ілі! Лена савахвані?»
Ты, які…
Зрэшты, каб пералічыць усё, давялося б ушчэнт высечы на паперу лясы і выскубсці чарот да апошняй чарацінкі.
Пэўна, трэба было б не чакаць Твайго Другога Прыйсця, а даслаць Табе позву зараз.
Каб адно толькі ведаць – куды?!