Отколотое зеркало / Китек к?зге
Шрифт:
– Ничек инде арзанракка т?ш?р. А?а к?пме т?мл?ткеч, ?зерл?рг? вакыт, утын кир?к. ? юл романтикасын, я?а кешел?р бел?н аралашу шатлыгын кая куясы?? Си?а ?ирд?н шуышып барырга гына булсын. Романтиканы а?ламыйсы?! Хакимият башлыгы итеп тел?с? кемне куймыйлар, аны? бел?н аралашу ?зе ни тора! Аны? ??р ?лк?д?н продвинутый кеше булуы турында легендалар й?ри. Д?рес, ?зе башлап ?иб?рс?, бер??г? д? с?з бирми, ди. Кунакта анысына гына т?з?се? инде.
Н?кыйпне? ?зенн?н югарырак м?нб?р бил?г?н кешел?рг? нисб?т?н с?вит чорыннан ук ябышып калган гад?те бар иде. Ул аларны изгел?штереп кен? калмый, язмыш ?зе сайлап к?т?рг?н кашка т?к?г? ти?ли. Андый кешел?рне?, бигр?к
Бер-ике к?нн?н юлга чыгарга т?в?кк?лл?п, кул бирешеп саубуллашкач та, Н?кыйп ?зен якында гына к?теп торган машинасы янына ашыкмый. Т?п м?сь?л? х?л ителг?ч т? ?ле, чалбар балагына ябышкан кырмавыктай кечер?к м?сь?л?л?р калган булып чыга. Н?кыйпне? ян? бер ?зенч?лекле сыйфатын ?йтмич? булмый. Ул – д?р???сен т?шер? торган вак саранлык. Сугыштан со?гы елларда к?п балалы гаил?д? черек б?р??ге коймагы, алабута шулпасы ашап, ?тисез ?с? гал?м?теме, башка бер?р с?б?бе бармы, ?здереп ?йт?е кыен. Талип: «Ни ?йтс?? д?, Н?кыйп егет кеше инде, вакланып тормый», – дип уйлап та ?лгерми, тегесе мичк? балга бер кашык дегетне тамыза да куя: ?леге д? баягы вакчыл саранлыгы калкып чыга. Талип дустыны? машинасына утырып кит?рг? ашыкмавын ?ст?м? бурыч куймакчы буладыр дип фаразлады. Бу юлы да элеккеге к?нд?ше аны? «ышаныч» ын аклады. Н?кыйп б?д?ненн?н кыскарак аякларында таптанып алды да:
– Машина олы юлга чыгарга ажгырып тора. ?р-я?а двигатель куйдык. Ягулык ягы гына кыенрак. Минфин безне бик нык кысты, к?нен? нибары 10 литрга калдырды. Ярты юлга ?ит?рлек запасыбыз бар бугай. Н?р?ст?г? барып ?ит?р ?чен кименд? бак ярым ягулык кир?к. Нишл?рбез ик?н? – дип, ко?гырт к?зл?рен?, ки? ма?гаена, борыны читенд?ге ми?ен? чарасызлык тудырган сипкелле мо?сулык й?гертеп, Талип ягына борылды.
Казан университеты доценты, ян?се, б?гъзене? икътисади х?лен? кереп, аны а?ларга, ки??ш бирерг?, ярд?м кулын сузарга тиеш. Гад?тт?, «минем йомыш бел?н й?рибез, чит машина ялласа?, кыймм?тк?р?к т?ш?р иде, бензин минн?н булыр» дип, дустын «кома» дан чыгаргалаган Талип бу трит Н?кыйпне? сораулы-ялварулы карашын соры к?зл?рене? корычтай катылыгы бел?н каршылады.
– Минем акча ягы такыррак шул, малай. Булганда кысылып тормаганымны бел?се?. Хатын йокы б?лм?сен? кыймм?тле австрийский гарнитур алып кайткан, – дип, бик т?мл?п зарланып алгач, – со?, бензин м?сь?л?се бик авыр булгач, эч пошырып, кычытмаган ?ирне кашып, к?пч?к ??м туфлил?р туздырып й?рмик! Ул тарафларда безне зар-интизар булып к?теп торучы кызлар да юк бугай. «Башкорт б?хете» нд? Исхакый «к?кр?кл?ре мул булса да, миш?р кызлары бик усал, телл?рен? шайтан т?керг?н» дип язган т?гелме со?? – диде.
Н?кыйп, бокс уенында дошманнан саклану алымына охшатып, ике кулын аркылыга куйды. Район хакимияте башлыгы бел?н к?реш?г? ка??р суккан бензин аркасында гына бармый калып буламы со?, тузга язмаганны?!
– Юк-юк, бер килешк?ч, юлга чыгабыз булгач чыгабыз.
Инде икенче тапкыр саубуллашкач та, Н?кыйп Талип яныннан кит?рг? ашыкмады. Аны н?рс?дер бимазалый, агач корты кебек ?анын, миен эчт?н кимер?. Борчылуыны? с?б?бен ачыклый алмый интекк?нн?н со?, зи?ен капкачы ачылып китк?нд?й булды. Ул ?зен ни, н?рс? бораулаганны а?лады. Б?тен авырлык аны? ?стен? т?ш? т?гелме со?? Глава бел?н ул с?йл?ште, машина аныкы, ягулыкны да ул табарга тиеш. ? Талиптан н?рс?: газ биреп торган машинага кия? егете кебек колга г??д?сен ташлый да шуны? бел?н в?сс?ламме? Дус диг?ч т?, алай ук салынырга ярамый.
Акча юк дип шомарткан була, х?чтер?ш. Дуслык ул б?лл?р савыт кебек, аны саклый белерг? акыл кир?к. Кысмырлыгы олыгайган саен к?ч?я баруы сизел?. Башына шул мизгелд? к?кт?н и?г?нд?й я?а фикер килде.
– Карале, Талип, без юлга чыгасы к?нне бик ирт? кузгалабыз: ашарга да, эч?рг? д? ?лгермибез. Безне? юл ?стенд?, чамалавымча, кафе-мазар юк, нишл?рбез ик?н? – дип, дустыны? т?къдимен кабул ит?рг? ?зерл?нг?нд?й, тавышына ин?л? катыш кызгандыру т?смере чыгарырга тырышты. М?г?р икътисад белгечене? кырынганда бит уртасында п?кег? эл?кми калган йоны да селкенм?де.
– Ну и что! Ачка ?лм?без ?ле. Ашказаныбыз ял ит?р. Табыныбыз хуш килм?де бугай дип, ху?аларны? к?ефен бозмас ?чен, кунакка ашамыйчарак бару лязим (монысы – узган ел Т?ркияд? ял ит? ?имеше) дил?р.
– Сине? хатын итле п?р?м?чне т?мле итеп пешер?, безг? юлга ?зерл?п ?иб?рм?сме ик?н дип кен? ?йтм?кче булган идем.
Н?кыйпне? фикерл?? т?рт?сене? борылыш кыйбласын (машина – минн?н, бензин – минн?н, синн?н хет п?р?м?ч булсын) алдан ук сиземл?г?н Талип бу юлы да арканы бирм?ск? булды. Укытучы буларак, ?йтеп торучыларны ?ене с?йми иде.
– «Юл газабы – г?р газабы» диг?нн?р борынгылар. Итле п?р?м?ч бик ш?п булыр иде д?, хатын бер-ике к?нг? Чистайга ?нил?рен? китк?н иде. Кайтып ?ит?рме-юкмы – ?йт? алмыйм, хатын-кыз акылын ?зенн?н калдырмый. Юкса чын милли п?р?м?ч бел?н главаны да сыйлаган булыр идек, – дип, Н?кыйпне? ачуын китереп, саруын кайнату ?чен ?ст?де укытучы.
Бу «биеклекне» д? алмагач, Н?кыйпк?, кулын селт?п, машинасына титаклаудан башка чара калмады. Талипка сиздерм?с? д?, Н?р?ст?г? баруларыны? н?ти??се ?чен Н?кыйп бик борчыла иде. С?б?бе шул: Авыл ху?алыгы министрлыгында эшл??че бер танышы урамда очраклы гына к?решк?ч, аны? к??елен? акрын гына, ?мма гел кимереп торырлык корт, шул ук вакытта начар камыр кебек кабара торган ш?б?? салды.
– Ф??им Сабирович хозурына барырга ?ыенасызмы? Хуш, хуш. Ифрат ки? к??елле, шул ук вакытта кырыс, усаллана торган ш?хес. Аны? ниндир?к вакытына туры кил?сез бит ?ле.
– Анысы н?рс? була инде? Без – сабакташлар, партшколада берг? укыган идек, – дип мыгырданды югалып калган Н?кыйп.
Чиновник, ?итди сер белг?н кешед?й, в?карьлек бел?н ген? борын очына т?шк?н к?злеген ?ск?р?к к?т?реп куйгач, фикерен? ачыклык кертте:
– ?зенн?н-?зе килеп чыгамы, ?лл? вакытын шулай ш?рехл?п куямы, ул атнаны? ??р к?нен аерым проблемага багышлый, дил?р. С?з килг?н кунакларны? к??елен к?р? турында бара.