Praca z relacjami lub Jak wzi?? ?lub. Cz??? 2
Шрифт:
Je'sli po wykonaniu tego prostego zadania stwierdzisz, ze nie masz tendencji do tego rodzaju zalezno'sci, ze zawsze byli'scie szcze'sliwi pod kazdym wzgledem, a je'sli co's nie bylo satysfakcjonujace, to szczerze o tym m'owili'scie lub po prostu odchodzili'scie, gdy wasze wymagania nie byly spelniane, to prawdopodobnie potrzebujesz mojej ksiazki Gry dla par. Ma na celu wzmocnienie istniejacych relacji lub tych, kt'ore dopiero zaczynaja sie ksztaltowa'c w Twoim zyciu.
Co powiniene's zrobi'c, je'sli zauwazysz u siebie sklonno's'c do wsp'oluzaleznienia? Zacznij stopniowo pracowa'c nad zmiana sposobu, w jaki czujesz sie ze soba. Kiedy zaczniesz naprawde ceni'c siebie, inni beda robi'c to samo. Cierpienie nie bedzie juz mialo tu miejsca.
Je'sli chodzi o mnie, to mam silne tendencje do tego typu wsp'oluzaleznienia. To wla'snie ten fakt sklania mnie do podjecia nastepujacego dzialania: rozpoczecia pracy nad soba w tym samym czasie co Ty. W pierwszej cze'sci ksiazki zajmowalem sie do'swiadczeniem separacji. Teraz zamierzam unika'c niezdrowych zwiazk'ow w moim zyciu. Taki jest cel drugiej cze'sci.
Obecnie spotykam sie z moim nowym chlopakiem. Nie byli'smy ze soba na tyle dlugo, aby oceni'c i oceni'c stopie'n wzajemnej zalezno'sci. R'owniez moge 'smialo zalozy'c, ze cze's'c swoich problem'ow przepracowalem wcze'sniej za pomoca terapii poznawczo-obrazowej (CBT).
Mozna go por'owna'c do broni samopowtarzalnej: moze dziala'c na rzeczy, z kt'orych mozesz nie zdawa'c sobie sprawy.
Przyjrzyjmy sie blizej, czym tak naprawde jest zwiazek wsp'oluzalezniony lub neurotyczny.
Nazywa sie je wsp'oluzaleznionymi, poniewaz dwie osoby sa od siebie emocjonalnie zalezne. Ta zalezno's'c jest tak silna, jakby to byla jedna osoba, a nie dwie r'ozne. W podobny spos'ob dziecko jest uzaleznione od matki. Bez niej istnienie jest niemozliwe, wiec ta silna wie'z jest zrozumiala. Ale silne uzaleznienie osoby doroslej od innej, do tego stopnia, ze trudno sobie wyobrazi'c bez niej zycie, jest postrzegane jako anomalia psychiczna – podobna do uzaleznienia od hazardu, narkotyk'ow czy alkoholu.
Te informacje sa potrzebne, aby jasno zrozumie'c: uzaleznienie nie jest norma! Trzeba mie'c tego 'swiadomo's'c. Je'sli osoba uzalezniona uwaza, ze narkotyki sa norma, nie ma korzy'sci z leczenia. Podobnie jest z uzaleznieniami w sferze osobistej.
Nazywa sie ja r'owniez zwiazkiem neurotycznym. Przede wszystkim dlatego, ze jest to r'ownie duze odstepstwo od normy. Pozwole sobie wyja'sni'c nieco bardziej szczeg'olowo. Istnieje co's takiego jak czlowiek zdrowy psychicznie. A sa ludzie sklonni do neurotyzmu, do psychopatii… To wyja'snienie moze wydawa'c sie surowe, ale robie to celowo, zeby nie zmyli'c czytelnika.
Neurotyk to osoba, kt'ora jest bardzo uzalezniona od opinii innych, od okoliczno'sci itp. Psychopata to druga skrajno's'c. Jest to osoba, kt'ora w og'ole nie interesuje sie normami spolecznymi i odczuciami innych.
Co to jest nerwica? Czy takie informacje sa nam w zasadzie potrzebne, a je'sli tak, to dlaczego? Dlaczego staram sie zwr'oci'c uwage czytelnika na ten termin? Trwa na ten temat debata, mimo ze istnieje juz od ponad dw'och wiek'ow. Nie bede teraz zajmowal Twojej uwagi szczeg'olowym opisem symptomatologii nerwic i ich innych cech. Zadbam jednak o to, by wspomnie'c o czym's, co do czego wszyscy dyskutujacy na og'ol sie zgadzaja: konflikt czesto lezy u podstaw nerwicy. Moga to by'c zar'owno stlumione reakcje na okoliczno'sci zewnetrzne, jak i wewnetrzna, zwykle nieu'swiadomiona sprzeczno's'c. W takim przypadku sposobem na wyj'scie z nerwicy jest rozwiazanie konfliktu intrapersonalnego.
Powt'orze to jeszcze raz, zeby nic mi nie umknelo. Wsp'olzalezne zwiazki wystepuja tylko u neurotyk'ow. Psychopat'ow nie obchodzi, co sie wok'ol nich dzieje, a zdrowy psychicznie czlowiek nie bedzie tolerowal i cierpial w milczeniu, je'sli nie jest z czego's zadowolony. W konsekwencji nie znajdzie sie w sytuacji, w kt'orej wybierze zwiazek nad soba. Nerwica to wewnetrzny konflikt, kt'ory wymaga uzdrowienia. Tylko poprzez powr'ot osoby ze stanu neurotycznego do zdrowego, normalnego stanu mozemy zmieni'c scenariusz jej zaangazowania we wsp'olzalezny zwiazek.
Istota nerwicy jest to, ze czlowiek znajduje sie stale w stanie wewnetrznego konfliktu. Na przyklad kobieta spotyka mezczyzne, kt'ory jest zonaty z inna kobieta. Je'sli kobieta ma sklonno'sci do psychopatycznych zachowa'n, wysysa z niego pieniadze, zawstydza go nieodpowiednimi telefonami, ignoruje fakt, ze zona mezczyzny moze dowiedzie'c sie o zwiazku, rodzina sie rozpadnie, a dzieci zostana bez ojca. Innymi slowy, nie obchodzi ja nic poza osobistym zyskiem i wygoda. Kobieta o zdrowych zmyslach nie rozpoczelaby takiego zwiazku. Zaproponuje mezczy'znie, by porozmawia'c o ich przyszlo'sci, dowiedzie'c sie, kiedy on zdecyduje sie na rozw'od. Co zrobi w tej sytuacji neurotyczna kobieta? Z jednej strony bedzie chciala by'c z mezczyzna, ale z drugiej nie bedzie chciala, zdajac sobie sprawe, ze on nie planuje lub nie zdecyduje sie na opuszczenie rodziny.
W nerwicy zamkniete sa wiec dwa przeciwstawne pragnienia. Osoba z nerwica bedzie cierpiala z powodu niemozno'sci wyboru. Stara sie „ogarna'c” obie opcje.
Dlaczego nie mozna wybra'c i zadowoli'c sie jedna rzecza? Czy tak trudno sie zdecydowa'c? Pow'od jest prosty: na glebokim poziomie w nie'swiadomo'sci istnieje konflikt. Jest to konflikt miedzy twoim tzw. 'swiatopogladem a przekonaniami. Obraz 'swiata ksztaltuje sie przed uko'nczeniem trzeciego roku zycia, jest to podstawowe postrzeganie siebie przez dziecko, innych i rzeczywisto'sci. Glebsze przekonania ksztaltuja sie zwykle przed 12 rokiem zycia.
Co sie dzieje i miedzy kim (lub czym) jest konflikt? Pokaze to na konkretnym przykladzie. Dziecko ponizej trzeciego roku zycia czuje, ze jego rodzice maja do niego do's'c chlodny stosunek. Jednocze'snie sa one podstawa jego istnienia w kazdym sensie. Dziecko nie zdaje sobie jeszcze sprawy, ale czuje, ze otaczajacy je 'swiat jest zimny i nieprzystepny. On lub ona „decyduje”, ze to jest norma, bo to mama i tata wymy'slaja dla niego 'swiat.
Do dwunastego roku zycia dziecko rozwija zrozumienie, co jest dobre, a co zle, jakie rodziny sa dobre, a jakie zle. W doroslo'sci to wla'snie te dwie cze'sci sa w konflikcie. Jedna, uksztaltowana przed uko'nczeniem trzeciego roku zycia, kt'ora m'owi, ze najbardziej ukochany obiekt nie odczuwa w zamian cieplych uczu'c. Druga to ta, kt'ora uwaza, ze normalny zwiazek jest pelen milo'sci i ciepla.
Czy zdajesz sobie sprawe, jak gleboko jest to zakorzenione? Dlatego zerwanie neurotycznego zwiazku jest niezno'snie bolesne, niemal niemozliwe. Pozostawanie w nich jest r'ownie bolesne. Taki jest cel leczenia. Naszym celem nie jest rozbicie Twojego obecnego zwiazku, ale praca nad Twoimi neurotycznymi postawami i zastapienie ich zdrowszymi.
Postaram sie w przyszlo'sci nie podawa'c zbyt wielu informacji teoretycznych. Ale szczeg'olnie ten jeden, opisany powyzej, jest wazny dla zrozumienia, z czym mamy do czynienia i dlaczego tak trudno jest to zmieni'c. Jednak