Сакрэт Тунгускага метэарыта, Прыгоды шасцікласніка Максіма
Шрифт:
— Мураш, які ты добранькі! Ты ні мяне, ні Васіля ніколі не казычы.
— Хопіць, — сказаў Васіль. — Вось-вось заплачаш. Я апусціў Мураша на пясок.
— Уперад!
Пабег! Мяне паслухаўся і пабег! Якое дзіва!
— Направа!
І направа бяжыць!
— Кругом!
Кругом павярнуўся, нібы сапраўдны салдат!
— Налева!
Бяжыць. Прыгожа бяжыць, спрытна лапкамі перабірае.
— Антон, хопіць, — пачуўся голас Піліпа Макаравіча. — Так мы і за тыдзень да гліняных гор не дабярэмся.
— Сеанс
— Піліп Макаравіч, няхай Мураш у мяне пабудзе.
Хітранькі! Ой хітранькі! І на гэты раз мяне апярэдзіў. І на гэты раз з носам застануся. Што ж скажа яму Піліп Макаравіч?
— Васіль, не згубіш?
— Піліп Макаравіч, не згублю. У мяне кішэнь вялікая. У маю кішэнь пяць такіх Мурашоў па месціцца.
Хвалько! Ну й хвалько! Пяць Мурашоў у яго кішэнь памесціцца! У мяне не меншая, а пяць не ўлезла б.
— Піліп Макаравіч, калі ласка.
Прычапіўся, як клешч да сабачага хваста. Не адчэпіцца, пакуль свайго не даб'ецца.
— Бяры, — здаўся Піліп Макаравіч.
— Ура! — падскочыў Васіль. — З Мурашом мне нішто не страшна. Я цяпер на голым пяску пераначую, калі прыйдзецца.
— Калі прыйдзецца, пераначуем у палатцы, — сказаў Піліп Макаравіч. — І зробім так. Загадаем Мурашу, каб вакол палаткі бегаў.
— Будзе вартаваць? Як сабака? — здзівіўся я.
— Нікога і блізка не падпусціць.
— А не стоміцца, бегаючы цэлую ноч?
— Гэта ж супер-камп'ютэр, — сказаў Піліп Макаравіч.
— А-а-а… — працягла вымавіў я.
Васіль падміргнуў мне і схаваў Мураша ў кішэнь.
Горы
Гляніныя горы, пра якія расказваў Сакс, мы ўбачылі яшчэ здалёку. Высока ўздымаліся рознакаляровыя вяршыні: чырвоныя, блакітныя, белыя, карычневыя, ружовыя. Рознага колеру гліна — рознага колеру вяршыні.
— Казка, — сказаў Васіль.
— Млосна ад гэтай казкі,— прамовіў Сакс. Я шапнуў Васілю:
— У Сакса, як сказала б наша настаўніца малявання, няма пачуцця прыгожага.
— Пажывём — пабачым, — прагаварыў Васіль. Пяскі засталіся ззаду. Мы ступілі на цвёрдую, што ток, гліну. Паглядзелі б вы на гэты гліняны ток, які цягнуўся да самых гор. Здавалася, хтосьці пырснуў на паверхню гліны, перад гэтым змяшаўшы розныя фарбы: сінія, блакітныя, белыя, чырвоныя, ружовыя, карычневыя.
Што яшчэ здзівіла нас? Гліняны ток быў падзелены на кавалачкі рознай формы. Нібы паркет. Праўда, паркет робяць з роўных плітак, аднолькавай, правільнай формы. Тут жа нібы хто абы-як, для смеху, вялізнымі нажамі рэзаў.
— Хоць танцуй, — тупнуў я.
— З балончыкам за плячыма не вельмі патанцуеш, — заўважыў Васіль.
Няма што казаць: не патанцуеш. Ох і надакучыў мне гэты балончык! Горш, чым муляк
— Чаму тут гліна? — звярнуўся я да Піліпа Макаравіча.
— З гор дажджы змылі,— растлумачыў Піліп Макаравіч.
— А чаму яна такімі кавалачкамі? — пацікавіўся Васіль.
— Мокрая гліна высахла і пад сонцам патрэскалася. Сонца лепіць форму як прыходзіцца.
— Якую-небудзь плітку можна прыпадняць? Ці яны моцна трымаюцца?
— Думаю, што кожная прыпаднімецца, — сказаў Піліп Макаравіч.
— Возьмем на памяць? — пажартаваў я. Васіль у адказ:
— У нас такіх няма.
Нездарма пытаецца. Зараз пачне варочаць пліткі, разбіраць гліняны ток. Прыйшло ў галаву. Кроў з носа — а зробіць. Паставіць на сваім. Скажа, што дапытлівасць мацней, чым страх. Нядаўна ўцякаў без аглядкі. Мала яму гэтага.
— Васіль, хадзем, — прагаварыў Піліп Макаравіч. А ён:
— У мяне шнурок развязаўся. Я вас даганю.
Я адразу скумекаў, што Васіль хлусіць. Вунь які наструнены. Аж трымціць. Так хочацца яму гліняны ток разабраць…
— Васіль, не паднімай пліткі,— кажу. — Невядома, што на свет высунецца.
— Цішэй, — прыклаў палец да вуснаў Васіль. — Піліп Макаравіч пачуе.
— Не паднімай.
— Я асцярожна.
— Што, калі змяя вылезе? Васілю і гора мала.
— Уцячэм.
— Зубы пачнуць ляскацець. Ніводнага не застанецца. Чым будзеш перажоўваць ежу?
— Цяпер не спалохаюся. Тады спалохаўся, бо знянацку змяя з'явілася.
— Ну і паднімай, калі такі цвердалобы, — са злосцю прамовіў я.
Васіль нагнуўся, прыпадняў гліняную плітку. З-пад яе маланкай выскачыў… чорны муравей. Кінуўся ў адзін бок, у другі і імгненна схаваўся ў шчыліне.
— Уцёк, халера, — прагаварыў Васіль. — Хутка бегае.
— Тут усе хутканогія, — кажу.
Васіль прыпадняў тую плітку, пад якой схаваўся хутканогі мураш. Зноў паўтарылася, як і першы раз. Мураш выскачыў, кінуўся ў адзін бок, у другі. Схаваўся.
— Чаго ты прычапіўся да беднага мураша? Навошта ён табе? Няхай сядзіць, калі яму там даспадобы. Ты яго зусім замучыш. Ног не пацягне, — выгаварыў я Васілю.
— Хлопцы, — паклікаў Піліп Макаравіч.
— Няхай сядзіць, — махнуў рукою Васіль. — Усё роўна не зловім.
— Чаму плітку на памяць не бярэш?
— Знізу мокрая. Дый мяне больш цікавіла, хто пад пліткай хаваецца.
Мы дагналі Піліпа Макаравіча і Сакса.
— Пад пліткамі толькі мураўі хаваюцца? — звярнуўся я да Сакса.
— Усё-ткі праверылі,— сказаў Сакс. — Бядовыя хлопцы. Пад пліткамі гліны мураўі-бегункі ратуюцца ад спёкі. І павучкі ратуюцца, і жукі, і кляшчы-гіаломы.
Я аж рот адкрыў:
— Кляшчы-гіаломы? Яны страшныя?
— Кляшчы-гіаломы даволі-такі хутка бегаюць на сваіх доўгіх паўсагнутых нагах. Праўда, на чалавека яны рэдка нападаюць.