Санэты

Шэкспір Уільям

Ты будзеш жыць на вуснах у людзей.

82

Не заручоны з музаю маёй,

Ты можаш быць паблажлівым для тых,

Што кожны твор табе прысвеціць свой,

Благаславення просячы для кніг.

Каб славіць розум, прыгажосць тваю,

Мой талент вельмі сціплы і малы.

А новы час, на сілу ўсю сваю,

Нясе табе багата пахвалы.

Але

калі ад новых спевакоў

Пачуеш красамоўны іх тандэт,

Тады ацэніш праўду шчырых слоў,

Якія даў ад сэрца друг-паэт.

Малюнкі іх — як нежывыя ўсе,

А вобраз твой — радня самой красе.

83

Я думаў, што красе тваёй цудоўнай

Ніякіх штучных не патрэбна фарб

І што паэт наўдачу мерай роўнай

Аддасць табе пазычаны ім скарб.

Таму і размаўляў я цераз зубы,

Чакаючы, каб пекната сама,

Устаўшы, свету давяла ўсяму бы,

Што лепшай, чым твая, нідзе няма.

Але за грэх маё маўчанне ўзята.

Тым часам модныя ўсе песняры,

Намераў добрых маючы багата,

Цудоўны скарб хаваюць да пары.

Жыцця ў вачах ты маеш больш, чым гэта

Маглі бы выказаць і ўдвух паэты.

84

І хто больш красамоўны? Той, які,

Абмежаваўшыся найбольшай хвалай,

Сказаў, што ты — якраз, як сам, такі,

Бо скарбу большага на свеце не бывала.

Той бедны верш, які не дадае

Пры апісанні слова ці другога.

Затое збольшыць вартасці свае,

Хто скажа: «Ты падобны на самога!»

Калі праўдзіва апісаць, як ёсць,

Усё, што створана самой прыродай, -

Дзівіцца будзе свет на прыгажосць,

Здзіўленнем дасць паэту ўзнагароду.

Але і небяспека ёсць ва ўсім:

Каб не перахвалілі разам з тым.

85

Прыціхлі з музаю мы, як нямыя,

Тым часам плойма модных песняроў,

Пабраўшы ў рукі пёры залатыя,

Да кучаравых прылягла радкоў.

Пакуль яны грымзоляць спрытна словы,

Я думы думаю свае адзін

І, як дзячок да псалмаў адмысловых,

Да гладкапісаў дадаю: «Амін!»

Пачуўшы хвалу, пасылаю кожнай:

«Але!», «Папраўдзе, так!», «Во гэта — верш!»

Хоць так пачуцці выказаць няможна,

Любоў к табе я выкажу найлепш!

Цані

за пуставейнасць спевакоў,

Мяне — за думкі ціхія, без слоў.

86

Цікава б знаць, паэзіяй сваёй,

Што на ўсіх ветразях нясе імкненні,

Спыніў ён лёт фантазіі маёй

І пахаваў у месцы нараджэння?

Ці самы ён, каго якісьці дух

Вучыў ствараць пачварныя стварэнні.

Ці, аб'яднаныя, яны удвух

Мае пазабівалі летуценні?

О, не! Ні ён, ні ўсе дарадцы з ім

Маёй паэзіі забіць не могуць!

Ён, са сваім дарадчыкам начным,

Мяне жудой сваёй не перамогуць!

Але, як ты яго ўзнёс да нябёс,

Я страціў тое: што у сэрцы нёс.

87

Бывай! Цябе ніяк я не стрымаю,

Занадта ты, любоў, любіма мной.

Цябе з сваёй вязніцы вызваляю,

Сам развітаўшыся з тваёй турмой.

Як я ўладаў дарункамі тваімі

І дзе заслугі для такіх дароў?

Калі любоў назад усё адніме,

Якое б права, каб не даць, знайшоў?

Дарыла ты мне безрахубна скарбы,

За што — не ўцямлю да сяе пары.

Вялікі грэх я на душу узяў бы,

Каб не вярнуў табе твае дары.

Я над табой нібыта ў сне ўладарыў.

Калі прачнуўся — знік і след ад мараў.

88

Калі мяне знялюбіш ты зусім,

На ўсё маё нядобрым вокам глянеш,

Я пагаджуся з выракам тваім,

Сам на сябе я выйду на змаганне.

Свае пахібы ведаючы ўсе,

Супроць сябе магу сказаць такое,

Што мне бяды багата прынясе,

Яшчэ вастрэй тваю наточыць зброю.

І, зрэшты, буду ў выйгранцы і я:

Хоць у змаганні пацярплю я страту,

Памогшы перамозе, удвая

За ўсе выдаткі атрымаю плату.

Я так люблю цябе, што без дакора

Гатоў прыняць якое згодна гора.

89

Скажы, што ты знайшла ў мяне загану,

Прыйсці з якой і здрадзе балазе,

Скажы: кульгавы я. Адразу стану

Кульгаць сумысна на адной назе.

Не знойдзеш слоў ты, каб мяне пакрыўдзіць,