Санэты
Шрифт:
З'явілася ты ў свеце праз вякі
І хто быў лепш благаславёны лёсам:
Той даўні час ці нашы мастакі.
Адно скажу: які б ні быў чый лёс,
Той час цябе узнёс бы да нябёс.
60
Як хвалі мкнуцца ў камяністы бераг,
Знікаючы адна каля адной,
Так і ў жыцці хвілін бясконцы шэраг
Ідзе ў нябыт
Юнацтва ўсё аздоблена праменнем.
Мінае сталасць. Ад тае пары
Змагаемся супроць ліхіх зацьменняў,
Пакуль час возьме ў нас свае дары.
Час губіць цвет цудоўнай маладосці,
Кладзе разоры на чале красы.
Узоры незраўнанай прыгажосці
Сцінае сквапнасцю сваёй касы.
А ўсё ж мой верш з красой тваёю пройдзе,
Насуперак яму, ў наступныя стагоддзі!
61
Ці праз цябе я вочы не самкну,
Калі ўначы прыходзіш летуценнем?
Ці вобраз твой мяне пазбавіў сну,
Ці карагод табе падобных сценяў?
Хіба твая з'яўляецца душа,
Каб зварушыць усё перабытое,
У памяці зайздросна ўваскрашаць
Мае памылкі, усё маё благое?
О, не! Хоць моцная твая любоў,
Ды не такая, каб у сне з'явіцца.
Мая любоў, пазбыўшыся ўсіх сноў,
Каля цябе стаіць, як вартаўніца!
Яна вартуе, не самкне вачэй,
Пакуль ты да другіх сяброў бліжэй.
62
Я самалюбствам так апанаваны,
Яно прасякла так мяне наскрозь,
Што, мне здаецца, ад яго заганы
Наўрад ці дзе на свеце лекі ёсць.
Здаецца мне, што роўнага красою,
Абліччам, станам, розумам — няма.
Здаецца мне, што вартасці такое
І дасканаласць не знайшла б сама.
Але калі перад люстэркам стану,
Пералічу ўсе зморшчкі на чале,
Тады прызнаю не адну загану,
А ўсе, адлюстраваныя на шкле.
Я падмяняў сваю — тваёй красою,
А век стары — юнацкаю парою.
63
Надыдзе час, калі мая любоў,
Падобна мне, сагнецца пад гадамі,
Калі пачне у жылах стынуць кроў,
А зморшчкі лягуць на чале радамі;
Калі ад золку маладосці шлях
На захад прыйдзе, стане там ля схілу,
І зіхаценне згасне у вачах,
І
Той дзень чакаючы, цяпер ужо
Я супраць смерці падрыхтую зброю,
Каб часу ўсезнішчальны сквапны нож
Не сцяў любоў ад памяці людское.
А зброя гэта — кніг маіх радкі,
Якія будуць жыць ва ўсе вякі.
64
Калі пабачу, як красу вякоў
Знішчае час бязлітаснай рукою,
Як вежы гордыя звяргаюцца далоў
І бронзу крышыць ён сваёй хадою;
Як акіян галодны — берагі
За цаляй цалю вынішчае, рэжа,
А сухазем'е, каб спагнаць даўгі,
У воды сінія адносіць межы;
Як у дзяржавах, цераз сотні змен,
За росквітам прыходзіць угасанне, -
Дык і руіны, і стагоддзяў тлен
Мне сведчаць, што не вечна ўсё ж каханне.
Нашто ж мне лёс такое даў багацце,
Каб вечна думаць аб яго утраце?
65
Калі ў змаганні з часам не трывае
Зямля ці мора, камень або медзь,
Дык чым краса, нядужая такая,
Як кветка, здолела б адолець смерць?
Што зробіць лета, хараством убрана,
Супроць асады ваяўнічых дзён,
Калі муры нязломныя і брамы
Ад часу рушацца з усіх старон?
Жахлівы час! Як ад яго самога
Уратаваць, што ён жа сам стварыў?
Як захаваць ад вынішчэння злога
Дзівосныя, бясцэнныя дары?
Атрамант паратунак дасць ад згубы,
Каб вечна зіхацеў твой вобраз любы!
66
Стамлёны ўсім, я лепш сустрэў бы смерць,
Чым занядбаных бачыць жабраванне,
І здзек пустапарожнасці цярпець,
І найчысцейшай праўды зневажанне,
І бачыць пыху ў залатых страях,
І цноту, згвалчаную хіжай сілай,
І для бязглуздасці пачэсны шлях,
І моц, якую немач паланіла.
І мастакоў нізкапаклонны зброд,
І недарэк мастацтвазнаўцаў з імі,
І ісціну, якой затулен рот,
І зло, што верхаводзіць над усімі.
Стамлёны ўсім, сумую па труне,
Ды як жа друг мой будзе без мяне?
67