Сцэнарыст
Шрифт:
Усё было цудоўна, цікава, нова, і разам з тым Лагун ніяк не мог зразумець, што не так. Нарэшце здагадаўся: адзіноты не хапае. Міхалевіч быў з ім паўсюль і заўсёды. Ён, відаць, цвёрда вырашыў, што яго абавязак – зляпіць з маладога сябра сапраўдную творчую натуру. Ён нібы сабраўся перажыць разам з Лагуном і сваю маладосць, хацеў быць не толькі яго вачамі вушамі, але нават і душой. Ён вучыў, як менавіта трэба глядзець і слухаць, успрымаць і фільтраваць, адбіраць з кучы мякіны зерне.
Спачатку было цярпіма. Потым гэтае апякунства пачало прыгнятаць. Голас Міхалевіча пачаў навальвацца, душыць, даганяць, і не было
А Міхалевіч усё грузіў яго нуднымі разважаннямі і рознымі падрабязнасцямі.
– …Запамінай! – спатрэбіцца. Творчаму чалавеку ўсё патрэбна.
– …Клімат унікальны: горны, марскі, лясны і лугавы…
– …Туман ружовы з гор, мора зліваецца з небам…
Дайшло да таго, што Лагун пачаў агрызацца:
– Туман як туман. Гара як гара. Што я, мора не бачыў?
На яго шчасце, Міхалевіч неяк хутка стаміўся і астыў да перамяшчэнняў. Як высветлілася, ён цяжка пераносіць акліматызацыю і ўвогуле марудна прывыкае да ўсяго чужога. Яго падтэмпературвала, ён чыхаў, кашляў, прабіваў закладзены нос кроплямі, піў таблеткі. Санаторны доктар забараніў яму купацца і загараць, дазволіў толькі сядзець, што Міхалевіч і рабіў – сядзеў у халадку, трымаючы аэразоль ад камароў у руцэ, і гаварыў. Толькі гэта яму цяпер і заставалася.
У Лагуна тым часам загоіліся плечы і ногі, злезла скура, і таму можна было загараць колькі ўлезе. Нібы назло Міхалевічу і каб не слухаць яго, ён увесь час валяўся на пляжы, упітваў у сябе сонца, разглядваў пляжных дзяўчат або проста драмаў. Твар яго загарэў, уменне чырванець цяпер было яму без патрэбы, але гэта пазбавіла яго абаяльнасці, – нібы з белай скураю ён быў чысцейшы, а цяпер загар накрыў не толькі яго скуру, а і душу. Ён зусім асмялеў і ледзь не паплаціўся за страту пільнасці. Неяк ляжаў на жываце, загараў, як яму на плячо і на спіну ўпалі халодныя кроплі. Лагун адмахнуўся, думаючы, што гэта Міхалевіч.
– Братан, ты ці не ты? Што ты тут робіш? Адпачываеш?
Лагун ускочыў, сеў, працёр вочы. Перад ім стаяў матацыкліст з базара ў Акцябрскім уласнай персонай. Той жа гопніцкі выгляд, тыя ж спартыўныя штаны з лампасамі. Пацерты, няголены, пакамечаны твар. Толькі шлем на руцэ не вісеў.
– Ты някепска ўладкаваўся. Бачу, спрацавала мая навука. Ты здольны вучань. Даў айчым грошай? Дарэчы, паступіў? У тэатральны?
Лагун не ведаў, на якое з пытанняў адказваць, таму не адказваў ні на адно. Ліхаманкава ён прыкідваў, што рабіць, як ад яго пазбавіцца.
– А я патрапіў у гісторыю, – паведаміў матацыкліст. – Прыехаў спаганяць доўг, а ў выніку сам вінен застаўся. Так атрымалася. Матацыкл забралі. Добра, што цябе сустрэў. Я табе памог некалі, цяпер ты мне памагай. Купі паесці для пачатку.
Еў ён прагна, хутка. Кавалачкам лаваша беражліва падбіраў з талеркі кетчуп з цыбуляю. Піва цякло па губах, ён здзьмухваў пену і заадно праганяў асу, якая набівалася ў кампанію. Лагун, гледзячы на яго, сам захацеў есці. Ён саромеўся матацыкліста, пазіраў па баках, ці не бачыць хто са знаёмых.
– Дык што ты казаў пра грошы? – спытаў, наталіўшы голад, выціраючы пальцы і вусны сурвэткай, матацыкліст. Хаця Лагун нічога пра іх не казаў. – Мне трэба грошы. На адваката, каб выцягнуць
Лагун паспрабаваў рыпнуцца, выкруціцца, растлумачыць, што ён сам на птушыных правах:
– Выпадкова тут апынуўся…
– Э-э, братан. Вось які ты стаў. Забранзавеў. Заганарыўся.
– Я паспрабую…
Дамовіліся сустрэцца на гэтым жа месцы, каля піва і грылю. У час абеду Міхалевіч пацікавіўся: “З кім ты размаўляў? Хто гэта?”
– Ніхто, – адказаў Лагун. – Памылка.
А пасля абеду проста ўцёк, пайшоў гуляць у сасновы рэліктавы лес. Хадзіў між дрэў, адпачываў на палянках, удыхаў родныя пахі смалы і чарнічніку. Нібы апынуўся дома, у беларускім лесе. Калі па яго разліках даўно мінуў час прызначанай сустрэчы, пачало цямнець, людзі сыходзілі з пляжа, акрамя рамантыкаў і закаханых, Лагун падабраўся да катэджа – і пачуў знаёмы голас з балкона. Нізкі і так, сам па сабе, увечары ён аж гудзеў, здавалася, слаўся па зямлі і даходзіў да самага мора.
– Зу-зу-зу… Бу-бу-бу… Усё гэта я так, з мужчынскай салідарнасці… Каб паставіць вас у вядомасць, – даносілася да Лагуна. – Не ў маіх правілах умешвацца ў чужыя справы… не такі я чалавек… не маю такой звычкі… не такі ў мяне характар… Зу-зу-зу…
Лагун мог разабраць толькі палавіну таго, што казаў матацыкліст.
– Бу-бу-бу… Я не прывык пляткарыць… вышэй гэтага… але закрануты гонар маёй сястры… выключна дзеля таго, каб акупіць адваката… а ён, гэты Лагун… Зу-зу-зу…
Лагун стаяў у цемры, якая надта ж хутка, па-паўднёваму згусцілася, і думаў: вось і ўсё. Вось так і яго сувязь з Інгай выкрыецца. І тады – бывай, дом, бывай, кінастудыя, фільм, а можа, і маё жыццё. Дачакаўшыся, калі матацыкліст нарэшце пайшоў, ён з цемры наблізіўся да светлага балкона і, хоць усё ў ім трымцела, рашуча набраў паветра ў грудзі.
– Я ўсё чуў… Так, я не ўсё сказаў вам… Але гэта таму, каб зберагчы вашы нервы! Так як вы зберагаеце вашай жонцы… Я вас вельмі цаню, каб увязваць у свае…
– Не хвалюйся.
– Гэтыя нібыта брат з сястрою, – хутка, пераканаўча гаварыў Лагун, – чым яны займаюцца… Гэта ў іх сямейны бізнес… ён падстаўляе яе і затым шантажом выманьвае грошы…
– Не хвалюйся. Я заплаціў яму.
– Вы? Заплацілі? Нашто? – ускрыкнуў Лагун, нібыта гэта былі яго грошы. – А калі ён зноў захоча?
– Паабяцаў, што не захоча. Але ты… Як ты мог? Не сказаў ні пра айчыма, ні пра сясцёр. Ні пра маці. Гэта ж лёгка было вырашыць – памагчы тваёй сям’і хаця б матэрыяльна…
Лагун не паспеў адкрыць рот, як Міхалевіч зрабіў знак, каб не перабіваў:
– Я разумею – гонар, шчырасць, сумленне і гэтак далей. Але ж нельга быць такім… цнатлівым у наш час!
Лагун выдыхнуў з палёгкаю. І гэтая непрыемнасць абышла яго бокам, закранула толькі ўскосна. Ён ужо быў паспадзяваўся, што так усё нічым і не скончыцца. Але дарэмна. Пасля гэтага выпадку нібы трэшчына прайшла паміж імі. Спачатку ледзь заўважная, а потым неяк пакрысе Міхалевіч пачаў ад яго аддаляцца, вочы ў яго больш не гарэлі, а ўсмешка не кранала вуснаў. Ён нязвыкла многа маўчаў і ўсё часцей задумваўся. Пад канец яны настолькі перасыціліся адзін адным, так прагнулі адпачыць ад поўдня і адзін ад аднога, што не маглі дачакацца дня ад’езду, а калі ён надышоў, не хавалі радасці.