Нераток
Шрифт:
ФІНАЛ
А як жа Антосік Васільевіч Мутны? Дагуляў лета ў бабулі, паспеў яшчэ папрадаваць два тыдні ў калгасе: саламяныя цюкі грузіў. Праз пару дзён пасля таго, як ён у абліччы рэкона Мутанта заліў стацыянарны гізер мурэфаў “Колай”, прыязджалі ў Ажарцы аж тры карэспандэнты. Дружна хадзілі па вёсцы, а ўвечары ў “Тэрыторыю” забурыліся. Гудзелі, як трансфарматары! Кавальчык да іх на халяву прыліп. Журналіст, які са сталіды, з Колем доўга размаўляў, а Коля пасля коратка пляменніку далажыў: “Лапшы на вушы Кірылу навешаў, пра цябе не расказваў”.
Вярнуўся Антон у горад, пераздаў хімію - злітавалася хімоза. А там і верасень -
Гемангіёма за лета ад яркага сонца (ці ад таго, што пахадзіў у камбезе мурэфскім?) значна паменшылася, засталася толькі чырвоная плямка памерам з корак ад “Фанты”. Для мужыка не трагедыя. А пальцы на назе - ну, не дулю ж імі на самай справе паказваць!
Нагрудны пульт Антон з сабой прывёз. Ён перастаў працаваць адразу ж пасля адлёту мурэфаў - відаць, таму, што для работы была патрэбна яшчэ хоць бы адна палярная кропка. Ну як той тэлефон: калі ён адзін, то і сэнсу ў ім ніякага.
А што? Пульт месца шмат не займае, а пагладзіш рукой па бясколернай панельцы, дзе калісьці пераліваліся рознакаляровыя ромбікі, - і так неяк зашчыміць! І сорамна робіцца - усё ж сваім лічылі, хоць і аноферам. Няхай бы зноў прыляталі, ці што.
Во, самае галоўнае: пасябраваў Антон з Тоняй Радзевіч з “В”- класа. Шакаладкай, якую маді прынесла ад “новых”, пачаставаў. Шкада, што грошай няма, каб у кіно ці на дыскатэку запрасіць. У мамы - і не заікайся, яна на кватэру збірае. Нічога, хутка бабуля атрымае за парэчкі і цюкі, а на восеньскіх канікулах, калі Антон зноў прыедзе ў Ажарцы, - аддасць.
ТЫГРАНЯТЫ
ФАНТАЗІЯ ПАДСВЯДОМАСЦІ
Часам здараецца так, што сон узрушвае значна мацней, чым рэальныя падзеі. Усё ж да рэальнасці мы большменш прыстасаваліся, а нешта экстраардынарнае адбываецца, на шчасце, рэдка. У сне ж,, калі мозг працуе ў адвольна-халастыш режиме, м.агчымы любыя. нечаканасці. Вызваленыя ад дыктату волі, нейроны ў свам свабодным плаванні дораць нам яскравыя. ўражанні, складваюць у калейдаскатчным спалучэнні мудрагелістую ліазаіку з урыўкаў рэчаіснасці і дуліак, адбітых у свядамасці.
Бывае, што сны падзяляюць на каляровыя. і чорна-белыя. Нічога падобнага: усе сны каляровыя.. Нават пры праглядзе чорна- белых кадраў фільма свядамасць даволі хутка разліалёўвае траву ў зялёны колер, неба - у блакітны, захад сонца - у чырвоны. Не ўспыхне вогнішча шэрым полымем, не будзе пурпурная ружа чорнай.
Таямніца сну не высветліцца ніколі. Існуе мноства тлум.ачэнняў мрояў, аднак ўсе яны даволі ўм.оўныя: занадта мы розныя. Да таго ж па м.еры набыцця жыццёвага вопыту ўсё большую ролю адыгрываюць уласныя адзнакі-штсшпы. І ў лепшым выпадку сны паказваюць напрам.ак падсвядомага клопату ці расшыфроўваюць складзеныя. ў мітусні перыпетыйныя. сюжэты, даючы разгадку таму, над чым доўга і беспаспяхова працавала свядоліасць, закілзаная воляй.
Аўтар
Я іх помню яшчэ маленькімі. Яны забаўляліся на траўцы, як кацяняты, білі адзін аднаго падушачкамі лапак, па чарзе падалі на спінкі, як бы здаючыся, і адразу ж ускоквалі, каб прыняць
У мяне не ўзнікала пытання, адкуль яны з’явіліся на зялёным лужку. Я меў мэту, дзеля якой прыехаў сюды. Аўтамабіль, пакінуты перад мастом, я не толькі не замкнуў, але і не палічыў патрэбным узяць з сабой ключы ад яго. У зоне нікога жывога, апроч мяне і гэтых двух сімпатычных стварэнняў, бадай, не было. Праўда, за некалькі кіламетраў бачыліся абрысы нейкага пасёлка, які, хутчэй за ўсё, не меў ніякага дачынення да зоны, куды я прыехаў. Шырокая рака, спрамленая ў канал, павольна цякла ад пасёлка.
Аднак я прыехаў сюды не за тым, каб з замілаваннем аглядаць краявід. Я не здольны шчыра захапляцца ні зялёным лістком, ні пялёсткам ружы. Толькі правільнае святло робіць іх прыгожымі. Я паблажліва стаўлюся да тых, хто апявае шолах травы і плёскат хвалі. І не цярплю, калі з’явы Прыроды падаюцца як творчасць Божая, бо задума Божая значна шырэйшая, чым можа ўявіць заўзяты касмаганіст. Бог адарыў сваіх стварэнняў настолькі розным успрыманнем свету, што нам ніколі не зразумець нават адно аднаго. А любы іншы від на Зямлі падобны на нас толькі па прыстасаванні да ўмоў жыцця ў пэўны часавы перыяд.
Таму мне па вялікім рахунку было ўсё роўна, што навокал, апроч аднаго аб’екта. Змрочны будынак старажытнага замка, які велізарным шэрым гмахам узвышаўся бліз лесу, зачараваў мяне яшчэ на рэкламным праспекце. І задача была даволі простая: узысці на верхнюю вежу, з-за якой цяпер німбам уздымалася сонца. Я не ведаў, што ўбачу і аб чым даведаюся там, аднак тое, што спроба мела сэнс, уяўлялася несумненным.
Сцежка прывяла ўверх, да каваных медных дзвярэй, якія час пакрыў зялёным вокіслам. Я адсунуў засаўку, за якую хапаліся, напэўна, сотні маіх папярэднікаў, і піхнуў дзверы нагой - яны з непаслухмяна-меладычным рыпеннем адчыніліся. Напэўна, так рабілі і тыя, хто быў да мяне. Зрэшты, хопіць пра іх: калі задумадца аб тым, што адбывалася да цябе, актыўнае жыццё страчвае сэнс - і чалавецтва спыняе існаванне. Не варта глыбока заглядаць у мінулае, не варта прасякацца сапраўднай сутнасцю чалавечай. Не такімі стварыў нас Усявышні, і не быць нам такімі. Кожны пражывае жыццёвы адрэзак сам і лічыць сябе унікальным, як унікальнае і з’яўленне ў свет кожнага з нас. Таму прыступкі, якія насуперак спадзяванням павялі ў падзямелле, былі пакрытыя спрадвечным пылам, і ступаць на іх маглі толькі тыя, памяць пра каго даўно спарахнела ў цемры нябыту.
Уваходныя дзверы зачыніліся, рыпнуўшы, як падалося, нешта здзеклівае. Зрок зрабіўся непатрэбным. Да слыху даносілася толькі ўласнае дыханне, нюх лавіў усё больш слабы (з-за адаптацыі да яго) п’янкі пах затхлай вільготнай цвілі. Невядома чаму праз нейкі час вочы прывыклі да абсалютнага змроку і пачалі ўспрымадь яго як прыцемкі. “Калі ёсць спуск, то дзесьці павінна мецца лесвіда, якая вядзе ўверх”, - думаў я, блукаючы па падземным лабірынце. Дзверы, якія адчыняў, зачыняліся самі, і болей не адчыняліся. Гэта было заведама так.