Нигина ва Мирмалик
Шрифт:
– Наход? Намеояд боварам…
– Бовар кун, Нигина. Агар хо, дар сари абри Каюмарс бо китоб асам мехрам!
– Куост абри ?
– Обидаи Каюмарс дар баали шари Хуанд аст. Дидан мехо?
– Албатта!
Зиёрати мабараи Каюмарси афсонав ва обидаи амшираи Биб Хуанда, воеъ дар гузари Истак, мааллаи Пули чуур табъи дили дугонао шуд. Нигина бовар кард, ки Хуандро «Тироз-ул-о-лам», яъне арси аон номидани сайёон ва Наврзро арси сол исобида, дар Истак бо усну таровати ол ашн гирифтани хуандиён куанрешаи бузург дорад. Ягона чизе, ки нафамид – «ч маъно доштани калимаи Истак»-ро дарол пурсиду чунин авоб шунид:
– Истак
– Арунчак мегем мо, яъне аспаки бодрафтор…
– Гапат абул, Нигина. Рафтем, арунсавор мекунем.
Духтарон бо навбат ба арунчак менишастанду яке барои баланд бод рафтан аз тахтапушти дигаре алвон медод. Ва ар се баробар суруд мехонданд:
аво, аводор – е,
Барги сафедор – е,
Уштуро атор – е,
Сандуо пурбор – е.
Биё, навбаоре – е!
Биё, навбаоре – е!
* * *
Нигина ба амакдухтарояш дидаву шунидаояшро сар-сар нал карду донист, ки оно низ дар соили Испандруд арунчаксавор намуда, бо таассуроти бой баргаштаанд.
– Хоа Баоргон деаи худамон барин як ойи зебо будаасту Испандруд мисли дарёи Ворух шириноб – гуфт Назорат. – Аз паго то бего фаат чизи ширин хрдем!
– Бахудо, ки рост! – тиби одат бе ягон зарурат асам ба забон овард Назокат. – Баробари аз остона даромадан кадбону ба ону оламон намонда, аз хони наврз аввал як пораг шакаралвои маз ба даонамон андохт, то ширинком ва ширинумр шавем. Чунон бомазза будааст, ки…
– Дар Хоа Баоргон тамоми чиз хушлаззату гуворо. Медонед чаро? – пурсид Шайхбобо ва дид, ки ама хомшанд, худ авоб гардонд: – Оби Испандрд, ки аслан оби Хуанд аст, мъизанок буда, заминои гирду атроф бо шарофати он пурбаракат шудаанд. Гандуми маини серрез, бирини девзира, зироати афтраван ва заи нахаш ав аз ин замино ба даст меояд. Зардолую саниди андак, ангури тагобию харбузаи ток, анори ширину анири об ва чормазу бодоми коот маз дар бооти ин мавзеъ фаровон меряд. Аз амин сабаб Баоргон яке аз ошёнои Наврзи Хуанд аст.
– Ч маъно дорад Баоргон, эй бобоун?
– Номи аввалин идгои наврз. Баракати оби руд аз баракати ин иди бузург сарчашма мегирад. Акнун, эй Нигинаи бобо, барои он ки паго дар уфтбаророни Ун бо пурсиши нав дигаронро гаранг накун, пешак мегям: Ун калимаи суд асту судиён замини куни дарёро «ун», замини кдоманро «но» мегуфтанд, ки номи деаест дар он тарафи аба…
– Падари худораматиям боре гуфтанд, ки «барои алладарав Ун меравам». «Уна меравед?» – пурсиданд модарам бо лани хеш. «а, – гуфтанд бо табассум падар. – «Ун а» гуфтани тую «Ун» гуфтани ман як замин аст, ки Сайун аз канори он мисли орини атшуда ор мешавад.
Сухани лутфомези Бибинур бо лабханд шунида шуд. Вале саволи Бибисолеа амаро ба ханда овард:
– Паго уна мерем ё ун?
– амакаса ба уфтбаророн меравем, – андаке асабон шуд
– ам дар Воруху ам дар Ун ва ам дар Хуанду умла олам Наврзи деон якгуна асту бо рои дида меояд. ар касе пеш аз дамидани сапеда дида бикушояд, пеш аз дигарон ба дидори Наврз мерасад, хушбахту хушрз мешавад, – гуфт бо оанги шаббахайр Шайх Бурониддин. – Дар суби уфтбаророн авонон мекшанд, рйи банури пиронро бинанду фотиаи нек гиранд, мо бошем, бари он мекшем, то рухи тифлонро бингарем ва дуо кунем, ки амрои тифли накуноми табиат сарсабзу гулбасар шаванд…
* * *
Дар Ун аввалин шахсе, ки ба назари Нигина намуд, Деонбобои озодалибос Бадриддин – бародари Шайх Маслиатдин буд, ки мемононро бо чераи нурафшон истибол мегирифт. Бибинур ба амроонаш фамонд, ки укамо вайро итоъдор мегянду уламо молики замин меисобанд, аммо барзгарон ва бокорон бо мер деони одил меноманд. Зеро Бадриддин ар кадоме ин раъиятро ном ба ном медонаду аз рабату унар ва усну уби аксарият комилан ого дорад, аз фасод пок асту атман ва аан мардуми хокпошро имоят мекунад, ба уз молиёти муайян ва хирои маълум дигар андозе аз оно намеситонад, ягон мабурияти берун аз одат намениад.
– Фамидам, ки аз Бадриддин ам холи розию ам хал! – тасиномез нидо кард Амадсайид ва дар пали деонон истоду амроонаш ба алаи занону духтарон пайвастанд. Амакдухтарон муддате рйи сабзагилеми навруста нишаста, лаклакпаронию гштингир, буулбозию хурсанги кдакони шху бепарворо сарсар тамошо карданду исси бегонаг аз байн рафтан амон ба Бобаку Момакбоз шарик шуданд. Лекин овози чиррос ва гшхароши кдаке тасфи бозиро хунук гардонд:
– О-омада-а-андд!
Дар идго ама аракат даме атъ шуд. Кдакон низ баробар карахт гашта, тарафи офтоббаро нигаристанд, ки бо садои карнаю сурнай гуре аспу аробасавор ва гуре пиёда бо нидоои шодмон расону азалхон меомаданду аз афотар подаи барзагово ва боз чанд аробаи пурбор ин с аракат дошт.
Бобои Деон ва Шайх Бурониддин савори аробаи сечархаи соябондор ин корвонро сорбон буданд ва чун ба хати сабзи майдони Шод расиданд, пиёда шуда, ба издиом пайвастанд.
Баъде, ки ама обао шуданд, Бадриддини Деон бо салавоту дуо ба амоат р овард:
– Бо амри Парвардигор аз имрз биноан давру замон нав мешавад, табиат авонию амоли тоза мегирад. Имрз дар ама русто кишоварз бо умед бар гов лубод мебандаду уфт мебарорад ва бо зри сарпанаи азрати деон замини мурда даму нафаси тоза мекашад.
Рисолати худовандии мо он аст, ки гови варз бар ган ронем, заминро зинда дорем ва шукри неъмат гузорем. Зеро тухми киштаи мо сирати мост, оби рондаи мо неъмати мост ва замини саховатманд раззои мост!
Биёед, даст ба дуо бардорем, то Раззо ва Халлои Олам Марди деон – рзирасони вашу тайрро дар панои иммату баракати хеш сарбаланд дорад. Омин!
Хурду бузург баробар «Аллоу акбар!» гуфтанд ва сари сурфаи наврз нишастанд. Баъди тановули андак гуре аз барзгарон аз аробао молаву уфту испор оварданду барзгарони авон барзаговои азимуссаи варз ва гардунро боэтиёт аз болои дуду оташи азориспанд гузаронида, шоху гардан ва суми айвоноти кор бо равани индов чарб карданд. Нахуст ба пурувваттарин барзгари забардаст алими Говзр иозат шуд, то уфти аввал ооз кунад.