Нябожчыкава люстэрка
Шрифт:
— А ён не здаваўся ўстурбаваны якой-небудзь пэўнай справай?
— О, не!
— Ці не было ў яго якіх клопатаў, звязаных з фінансамі?
— Ён трохі непакоіўся за справы адной кампаніі, а дакладна — «Сінтэтык пэраган рабэ компані».
— Што ён, уласна кажучы, гаварыў пра гэта?
Механічная ўсмешка Годфры Бараўза бліснула зноў, і зноў яна здалася трохі ненатуральнай.
— Ну што ж… Ён сказаў літаральна так: «Стары Бэры альбо дурань, альбо махляр. Мяркую, што
— А чаму ён сказаў: «дзеля Ванды»? — запытаўся Пуаро.
— Усё ў тым, што палкоўнік Бэры дужа падабаўся лэдзі Шэвені-Гарэ, і ён моцна любіў яе. Хадзіў за ёю, як сабака.
— Сэр Гервазы не быў… раўнівы хоць трохі?
— Раўнівы? — Бараўз вылупіў вочы, а потым засмяяўся. — Сэр Гервазы раўнівы? Ён не ведаў, што гэта такое. Ды яму ніколі і ў галаву не прыйшло б, каб хто калі мог аддаць перавагу не яму, а другому чалавеку. Разумееце, такога проста не магло быць.
Пуаро мякка зазначыў:
— Мне здаецца, вы не вельмі любілі сэра Гервазы Шэвені-Гарэ?
Бараўз пачырванеў.
— Не, не вельмі. Хаця б таму, што ўсе такія рэчы даволі смешныя ў наш час.
— Якія «ўсе такія рэчы»? — запытаўся Пуаро.
— Ну, феадальныя перажыткі, калі хочаце. Гэты культ продкаў і фамільная фанабэрыя. Сэр Гервазы быў вельмі здольны ў многіх адносінах чалавек, і ён жыў цікавым жыццём, але сам быў бы цікавейшы, калі б разумеў, што ёсць яшчэ нешта апрача яго і яго эгаізму.
— А дачка сэра Гервазы была згодна з вамі ў гэтым?
Бараўз успыхнуў зноў — на гэты раз колер быў цёмна-пурпуровы.
Ён адказаў:
— Я думаю, міс Шэвені-Гарэ самая сучасная жанчына! Зразумела, я не павінен дыскутаваць з ёю пра яе бацьку.
— Але сучасныя людзі якраз дыскутуюць пра сваіх бацькоў колькі хочаце! — сказаў Пуаро. — Гэта цалкам у сучасным стылі — крытыкаваць сваіх бацькоў!
Бараўз паціснуў плячыма.
Маёр Рыдл спытаўся:
— І больш нічога не было — ніякіх іншых фінансавых клопатаў? Сэр Гервазы ніколі не казаў, што яго ашуквалі?
— Ашуквалі? — вымавіў Бараўз вельмі здзіўлена. — Ды не!
— А вы самі былі ў добрых адносінах з ім?
— Безумоўна. Чаму ж не?
— Я пытаюся ў вас, містэр Бараўз.
Малады чалавек панурыўся.
— Мы былі з ім у найлепшых адносінах.
— Ці ведалі вы, што сэр Гервазы напісаў ліст містэру Пуаро з просьбай прыехаць сюды?
— Не.
— Сэр Гервазы звычайна сам пісаў свае лісты?
— Не, амаль заўсёды ён дыктаваў іх мне.
— Але ён не зрабіў так гэтым разам.
— Не.
— Чаму, як вы думаеце?
— Не ведаю.
— Вы не можаце знайсці ніякай прычыны, чаму гэты ліст яму
— Не, не магу.
— А! — сказаў маёр Рыдл, дадаючы спакойна: — Даволі дзіўна. Калі вы бачылі сэра Гервазы апошні раз?
— Якраз перад тым, як пайшоў апрануцца на абед. Я прынёс яму падпісаць некалькі лістоў.
— У якім стане ён быў тады?
— У зусім нармальным. Наогул, я сказаў бы, ён быў як быццам задаволены сабой у сувязі з нечым.
Пуаро варухнуўся ў сваім крэсле.
— А? — сказаў ён. — Дык у вас было такое ўражанне, што ён быў нечым задаволены? І, аднак, неўзабаве страляецца. Дзіўна!
Годфры Бараўз паціснуў плячыма.
— Я толькі перадаю вам свае ўражанні.
— Так, так, яны дужа каштоўныя. Апрача ўсяго, вы, мабыць, адзін з апошніх людзей, што бачылі сэра Гервазы жывога.
— Снэл быў апошні, хто бачыў яго.
— Бачыў, так, але не размаўляў з ім.
Бараўз не адказаў.
Маёр Рыдл спытаўся:
— Каторая была гадзіна, як вы пайшлі наверх апрануцца на абед?
— Прыкладна пяць хвілін восьмай.
— Што рабіў сэр Гервазы?
— Я пакінуў яго ў кабінеце.
— Ці доўга ён звычайна пераапранаўся?
— Ён звычайна аддаваў на гэта аж тры чвэрці гадзіны.
— Значыцца, калі абед быў у пятнаццаць хвілін дзевятай, ён, верагодна, пайшоў бы наверх, самае позняе, а палове восьмай?
— Вельмі верагодна.
— Вы самі пайшлі пераапранацца рана?
— Але, я вырашыў, што пераапрануся і тады пайду ў бібліятэку і вазьму патрэбныя мне даведкі.
Пуаро задумліва кіўнуў. Маёр Рыдл сказаў:
— Добра. Я думаю, пакуль усё. Вы не запросіце міс — як яе завуць — да нас?
Маленькая міс Лінгард шмыгнула ў пакой амаль імгненна. На ёй было некалькі ланцужкоў, яны ціха звінелі, калі яна сядала і запытальна пераводзіла позірк з аднаго мужчыны на другога.
— Усё гэта вельмі… э-э… сумна, міс Лінгард, — пачаў маёр Рыдл.
— Сапраўды, вельмі сумна, — сказала міс Лінгард, як ёй і належала сказаць.
— Вы… калі прыйшлі ў гэты дом?
— Месяцы два назад. Сэр Гервазы напісаў свайму сябру ў Музеі — палкоўніку Фозэрынгею, і палкоўнік Фозэрынгей парэкамендаваў мяне. Я зрабіла нямала гістарычных даследаванняў.
— Сэр Гервазы быў цяжкі для вашай сумеснай работы?
— О, не. Трэба было, вядома, трохі ўлагоджваць яго. Але ж, я ведаю, гэта заўсёды даводзіцца рабіць з мужчынамі.
З нялёгкім пачуццём, што міс Лінгард, мабыць, улагоджвае яго ў гэтую хвіліну, маёр Рыдл гаварыў далей:
— Вы павінны былі дапамагаць сэру Гервазы ў рабоце над кнігай, якую ён пісаў?