Санатыма дуу, ааспыты…
Шрифт:
Оттон Аанчык лэтин нааа сблр. Сороор, солбуар ньээкэ кэллэинэ да, тардыллан, арыый иллэсийбиччэ, ыалдьар оолор хосторугар баран анаан бодьуустаар идэлээх. Саха буоллун, нуучча буоллун, омук буоллун, наар сахалыы туаайан саарар, кэпсэтэ сатыыр, ыллыыр, утуу-субуу барыларын кттэлиир. Сытааччылар эрэйдээхтэр сороор кырдьык да билэр курдук туттаахтыыллар. Аанчык атаын тыаын истээт, ах бараллар уонна кинилэргэ тиийэрин ктэр курдук иийэ тээхтииллэр. Оччоо кыыс иккилии оону уйаларыттан ылан тгэр ыга кууан тннккэ чугаата аалар. Сырдык буоллун, хараа буоллун, туох да ситимэ суох ааар кырыытыттан иирдьэни-таырдьаны, киини-сн, ыты-куу арааран кэпсээбитинэн барар…
Манна киириэиттэн иигэр кистээн иитиэхтиир биир ыралаах. Хаан
Аанчык итинник арааы эрийэн-буруйан, быстах-остох булкуйан-тэлкийэн ууннук санаабытыттан илистэ быыытыйда, оргууй э тыынна. Оо, санаа диэн тгээ дирииэн, сыыйыллара тргэниэн! Уопсайыттан лэтигэр диэри, омуннаатахха, баара-суоа икки хаамыы. Ол икки ардыгар санаата ырааынан да «айаннатан» оонньоколоон ыллаа . Барыта иэйииттэн сааламмыта ээ. Ийэ буолар рттэн, кистэлэ дьолтон уонна… соотох буолбатах долгуйууттан. Ол иин, хаан эрэ ылыахтаах оотугар туаайан оргууй аай: «Чыычаах, тохтуу тхпт, бастаан оолонуохпут, онтон эйигин син биир ылыахпыт», – диэн бэйэтэ эрэ истэрин курдук сибигинэйдэ.
Кыыс лэтигэр кэлээт, муус маан халаатын кэттэ, эмиэ оннук туналыйбыт халпааын оройугар уурунна, кэтээр ыга тардан баанна. Сиэркилээ кини иннигэр атын Аанчык турар. Уулуссаа буоллар нааа оннук кии хараар быраыллыа суох эбит да, маан халаат кими баарар олус тупсарар. Кини симиттибиттии туттубут сэмэй баайы ыраас сэбэрэтинэээр быыыта-тааата ордук уурбут-туппут курдук. Орто ууоар ср-сп сип-синньигэс бииллээх, кбс-кн атахтардаах. Онуоха эбии илиитинэн лэлиир кыыс имигэс санныларыгар дьрэлии нарын илиилэрэ харахха чуо быраыллаллар. Хамсаныыта имэрийэн эрэр курдук сэрэхтээх, нааа намчы буолан, оо эйгэтигэр айылаттан сыстаас буоларга анаммыкка дылы. Клэн мичийдэинэ сирэйдиин сандаарыс гынар ис киирбэх мсснэ кии эрэ хараар чуо быраылларын бэйэтэ сэрэйээхтээбэт…
Былырыын баччаа дойдутугар этэ. Аата суох буолбут кэмин саныырыгар нааа ыарахан, ол иин хаан да оуо суох чинчилээх бааы тыыппакка, мэлдьи тумна сатыыр. Ордук-хос ыйыталларын эмиэ сблээбэт, судургутук: «Ийэм кырабар лбтэ, бу диэн чгэйдик да йдбппн. Оттон аам былырыын оолго бараахтаабыта, онон тгрк тулаайахпын», – диэн быыта биэрдэинэ, ким да эбии туоулаааччыта суох.
Толялыын билсэллэригэр эмиэ ити курдук эппиттээх. Уол соуйбута уонна тугу да саарбатаа. Ол кнтэн ыла кини кыыска сыыана ордук иирэх буолбута быыылааа. Кинилэр Эргэ Саа дьылы атаарар саана т кулууп ктгэр крсбттэрэ. Аанчык онно тиийиитэ соуччу соуа. Бииргэ лэлиир кыыын кытта таах сынньана таарыйа барсыбыта. Куорат сир ыччата сытыыта дэлэлээх дуо, уоллуун-кыыстыын тибийэн олороллоро. Онтон саллан кыыс муннукка турар остуолга турбаттыы сананан олорбута. Биир бытыылка суок атыыласпытын хоро от курдук нх пластик туруупканан сыпсырыйа-сыпсырыйа, киээни быа анаан рдэрэр буруоларын быыынан кттэри одуулаабыта. Чахчы киэптэппитэ, эчикийэ хамсаналлара да эинин, эрийэн тэн уустугун. Ол быыыгар сс ртэ ыстаалаар эбиттэрэ. Бары да маарынныырдык хамсаналлара, онон, сэрэйдэххэ, саамай муодунай к гэнэ быыылааа.
Арай, Аанчык ол туунан тугу да билбэт. Тыас-уус, дирбиэн-дарбаан киини да кытта кэпсэтиннэриэ суох айылааа. Аргыс кыыа Люба, Аанчыгы барыах диэн ааттаа сатаан баран, доотторун крсн бииргэ кл ыстаммыта. Быыыгар кыра хаалаах суоктарын кргмнэн соппойоллор, арааа, битийэ сырыттахха итиикэтэ да бэрт буолуо. Олорор кииэхэ оннук лгэр сылаас буолбатах да, кттэр хамсаныыларын кэ сыттаа. Имик-самык уокка кии сирэйэ-хараа дьллээн кстбэт. Онуоха эбии тр-тр туох эрэ буруотун саба рдэрэллэр, оччоо букатын туман быыыгар сылдьар кэриэтэ атын турукка киирэин быыылаах. Ити сыттаах буруоттан
Танцпол ураты сэргэх «олоун» сонураан-дьиктиргээн, барытын сыныйан кр олордоуна, ааан иээччи уолаттартан биирдэстэрэ, дьоо трллэн быыылааа, Аанчык илиитигэр кэтиллэн, иэ олорор суога остуолга соотохто килэс гыммыта. Кыыс, соуйан, бытыылкатын харбаан ылан олордьу уура охсубута. Ити икки ардыгар остуол сирэйиттэн саккыраан тохтубут суок дьууппатын балайда илиппитэ.
Кыыс, онтун тэллэин харбаабытынан, ойон турбута. Хайыан да билбэккэ, саатар тэбэнээри дуу нрйбтгэр, арай, илиититтэн ким эрэ харбаан ылбыта. рдк ууохтаах, кип-киэ арылыйбыт харахтаах, тосоор муруннаах, ээ уоун рдгэр сип-синньигэс гына саардыы бытыгыраабыт бытыктаах, санныгар тиийэ уун баттахтаах, ыраас сэбэрэлээх уол оото илэ бэйэтинэн турара.
– Кыысчаан, бырастыы гын, алас таарыйдым бы-ыылаах, – диэн кини кулгааар таайан обургу соустук саарбытыгар, Аанчык долгуйан туох да диэн булбатаа.
Ол икки ардыгар уол ханна эрэ элэс гыммыта. р-тр буолбатаа, сииктээх салфетканы салыбыраппытынан субу тиийэн кэлбитэ. Онтун Аанчыкка ууммута уонна таарыччы:
– Билсэргэ бэртээхэй трттэнним быыылаах, эн тааскын буортулаабыт буруйдаах Толя диэммин, – диэбитэ.
Кыыс клбтэ, букатын да буруйдуур санаата суоун биллэрэн эйэргээбитэ, аатын эппитэ. Салгыы сэлэиэи, ирэ-хоро кэпсэтиэи бэрт тооостоох тгэн этэ эрээри, дирбийэр-дарбыйар тыас-уус тугу да иитиннэриэ суох курдуга. Ол сатамньыта суох балаыанньаттан иккиэн да саараабыттарын уол урут бэлиэтии крн:
– Аня, таырдьа тахсабыт дуо? Манна айдаана бэрт эбит, – диэн тыл кыбыппыта.
Ити, кылгас да буоллар, олус кнд киээ этэ. Кыыы инчээй дьууппалаах барыа дуо, тоуо диэн туруорсан, Толя тута таксинан уопсайыгар аалан биэрбитэ. Сарсын, буруйун суотугар киинээ барсарга ыырбытын кыыс аккаастаабатаа.
Оо, ол тн бытааныан, эчикийэ сарсыарданы ктэн да биэрбитэ. Срээ мип-минньигэстик ыгыта туппахтаабыта, битигир-битигир тэбиэлээбитэ, имнэрэ кэйбитэ. Аанчык харааа кытта кистээн мичээрдиир диэн тугун аан бастаан билбитэ. Билбитэ да буолуо дуо, маннык эбит диэн, дьэ, йдбтэ.
Кн быа срнэн лэлээт, киээлик уопсайыгар тахсыытыгар, рн иин, аанын таыгар Толя хайыы-йэ хоруопкалаах кэмпиэттээх кинини ктэн турара.
Бттээ ол, Аанчык ол кнтэн ыла кннэри-тннэри ктэр киитэ соотох кини, Толя эрэ. Уол архитектор буолаары рэммитэ с сыла эбит. Манна куоракка скээтэр да, тыаа дьоннордоох буолан, сахалыы-нууччалыы барытыгар сыстаас, элэккэй, булугас-талыгас, турбут-олорбут, букатын сиппит эдэр кииэхэ маарынныыр.
Аанчык соотохсуйбут срээ ити кэмтэн ыла иччилэммитэ, кимниин да ллэстиэ суох кнд кистэлэнэммитэ. Кыыс санаатыгар кини бу уолу сааын тухары (онтубут да, саллайбыт сааа диэхтээн, баара эрэ 17-тэ эбээт) билэр курдуга. Хайдах эрэ оннук, орун-оннугар буолуохтааын курдук, кини срэин суос-соотох чопчута бу уол буолбута. Кинилэр, ол да иин буолуо, уаабатахтара, били билсиэхтэриттэн нэдиэлэ эрэ кэриэ буолбуттара, кыыс биир хоско олорооччута уоппускаа бараатын кытта, киээ киинэ кэнниттэн Толя киниэхэ хоно хаалбыта…
Онтон ыла, рээ бттэр эрэ, атын наадата суох кэмигэр уол куруук кэлэр. Аараттан атыыласпыт бэчиэнньэтин, ардыгар мороженайын кыбыммытынан иэрин крднэ, Аанчык утары тахсан крср уонна бу кн сиригэр кини саа дьоллоох суоун илэ итээйэр. Тоо диэтэххэ, кини Толята куруук кинини таптыырын туунан олус минньигэстик, элбэхтик да элбэхтик сибигинэйэр. Ардыгар бойобуой баайы тыллардаах, тапталга ханан да сыыана суох эрээри, таптыыр бэйиэттэрин хоооннорун т сатыырынан, инэ-инэ, йттэн ааан кллэртиир. Хаан эрэ Аанчыкка эрэ анаан дьинээхтик айыам диэн андаайар. Ити таптал буолбакка? Итинник дьинээх нарын тапталтан иитиллэн, кини иигэр оо скээбитэ, эчи, чгэйин эриэхсит.