Сарман алты та?ба кітабы
Шрифт:
«Неге? Неге хана бл балалар керек? Неге барлыы осылара ол жеткізгісі келеді?» деп іштей ойлады. Ол сбиді жзінде атан анды, су тамшылатып сртті, сосын оны жерге жатызып, матасынан аырын шешті де, сбиді бір апталына жаызып, арасында сол жа жауырынында орналасан табаа арады. Жасыл тсті таба баланы жауырынын толытай алды. Басы сопатау келген, сояудай тістері жартылай ашылан аузынан шыан, айдаара сас жануар бейнеленді. Батыра оны сипап:
– Бл нені білдіреді екен? – деп з алдына сйлеп, кітап пен мйізді бас сйекті алып, екеуін алында ойып, олардан кз алмай арады.
Батыра бас сйекке араан сайын, оны ірейген кздері дды злым кш пен рей
Батыра бос кітапты ары-бері бірнеше рет атарып шыты, біра ішінде ештее жо, тек ашыл сары паратардан тратын алы кітап, сосын ол заттарды барлыын жинап, оржына айта салды.
Баланы табасына кішкене кз тіге, оны матаа айта орап, кеудесіне байлап алды. Оны бойын брыыдай орыныш билеген жо, азір ол тынышталып, болан жайтпен келіскендей. Аспан ашы, тек бірнеше матаа сас блттар алып жрді, анда-санда оларды клекесі Батыраа тсті.
– Бізге арта шегінуге жол жо, біз сор батпаа белшемізден батан сиятымыз, ал одан шыуа кмектесетін азір ешкім табылмас, зімізді-зіміз таруа тура келеді, – деп йыдаы сбиге сйлеп, орнынан тра жылысына жайасып, артына бір кз тастап, жолды жаластырды.
Бл уаытта аладан Дат пен скерлері оны кшелей келе жатты.
– Жан-жаа шашырып жрідер, сонда оны байау оайа тседі, егер кретін болсадар, бірден дабыл берідер, – деп Дат айайлады. ала ішіндегі шайас Дата кп шыын болды, ол сарбаздарыны жартысынан айырылып, мыа жуы жауынгері алды. Олар бірнеше шаырыма жайыла ормана арай беттеді.
Кн тас тбеден ауды, Батыра атты тез шаршамас шін брыныдай атты шапан жо. Ал енді «Ерлан мен басаларына не болды? Олар тірі ме? лі ме? лде ттына тсті ма екен?» деген сратар оны санасын торуылдады. Алдыа жрген сайын, тек тбесі ана крінген алып аашты, енді ккжиектен жан-жаа созылан бтатары да байалды, ал артында алан алып тау аырындап кішірейе берді.
Батыра кеш батып, тн ортасына дейін тотаусыз жол жрді, ал сби жол бойы бір жылап, бір йыа кетіп, кейде тыпыршумен болды. Батыраны бойын йы басып, жоралай шапан ат стінде ол исадай маужырап, жген мен зегіні оыраулы ніне мн бермей, кейде алып та алды, тек астындаы ат анда-санда срінген кезде, селк етіп оянды.
Тн ортасына жаындаанда, оларды алдынан сайда зен кезікті, оны жаасын иыршы тастар кмкерілген, ал зенде млдір таза су, жартысынан кішкене асып толан ай сулесін шаылыстыра аты. Батыра жылдам атынан тсіп, оны зенні жанындаы шпке байлай, суа жгірді, ол кеудесіндегі баланы млде мытып кетті, зеннен суды алаанымен алып іше бастаан кезде, баланы бетіне су тиіп, ол шырылдап жылай бастады:
– дайым-ай, – деп орнынан айта трып, баланы бетін кйлек жеімен срте, оны лдейлей жбатып, зен жаасынан алыстау жерге жатызды.
Батыра жасылап су ішіп, беті-олын жуаннан кейін, суы сумен мойнын ысылып байлаулы тран атына арады, лгі жылы аан суа арап, еріндерін жыбырлатумен болды.
– Саан лі ішуге болмайды, досым, ауырып аласы, кішкене кт, – деп жылысына сйледі. – «Бгін тнде осында онатын сиятымыз, тнде жру ауіпті, біра артымнан да ауіп келе жатаны сзсіз, дегенмен олара да тыныу
Батыра шаршаанына арамастан біраз уаыта дейін кз іле алан жо, оны санасын жайлаан уайым, оан йытауа мрсат бермеді, «Енді не істеймін? айда барамын, бізбен не болма? арыс атыр!» деп іштей ойлады, бл оианы брі оан бір орынышты тстей болып крінді, тіпті ол оянуа да тырысып крді, біра ештее шыан жо…
Ол Ерлан мен Слуды жне баса да жздеген сарбазды мерт боланына сене алмай отыр, бл шындыты абылдау оан тым ауыр соты. зі сеніп, діл деп жрген билеушілер наыз жауыз болып шыанына сене алар емес. Осы уаыта дейін ол зіні жалан лемде мір сргенін, йыдан жаа ана оянанын, бл лем ол ойлаандай керемет рі ауіпсіз емес екенін тсінгендей. Батыра брын-соды зін блай ауарсыз сезінген емес. Ол зіні осыан дейінгі іс-рекеті болмашы дние екенін аарды, осыан дейін ол тек жоарыдан берілген бйрытарды орындап ана жргенін тсінді, енді наыз шешімді азір зі абылдап, ары арай не істеу керектігін зі шешетін ст туанын тсінді. Батыра орнынан шып трды да, жанында жатан сбиге кз тастады.
– Енді мені ана емес, сені де тадыры мені олымда сияты, балаай, – деді ол сыбырлай. – Мен мны жай блай алдырмаймын, мен мны артында не жатанын алайда болмасын табамын, – деп ол з алдына сйледі жне рбір сзді айтан сайын оны даусы кшейе тсті, оларды мірі бекер кеткен жо, олар мірін бекерге рбан еткен жо, мен берілуден бас тартамын… Осы сздерді айта оны бойын ерекше сезім – міт кернегендей.
Бл уаытта олара арай мыдаан сарбаз бен Дат беттеді. Ол Батырадан бірнеше саатты жерде еді, оларды да мінген жылылары шаршап, жауынгерлерін де шаршау шаландай. Дат тотады да:
– Оларды тн ортасында іздеп таба алмаймыз, байамай ткізіп алуымыз ммкін, оны стіне тнде жру ауіпті, дай біледі жолда не кезіктіруіміз ммкін, сондыан тнгі кезекшілікке трыдар, рбір екі саат сайын ауысасыдар, егер бірнрсе дрыс болмаса, сендер не істеу керектігін білесідер, ал аландары тыныып алыдар, трт сааттан кейін айта жола шыамыз. Оны осы маайда екенін мен сезіп трмын, – деп айналаа кзін сыырайта арады, ай толы болмаандытан, оны сулесі даланы толы айын еткен жо, тек блыыр етіп крсетті.
Дата осы уаыта дейін ат стінде жру лкен иынды туызды, жылысы селкілдеп шапан сайын, оны жарааттанан иыы ауырып, маза бермеді, оны стіне зін ол жайсыз сезінді. Ал Датты сарбаздары: бірі дде, екіншісі сайа жайасып, жылыларын байлауа ыайлы, кішгірім далада скен ааштар мен шптерге бекемдеді. Барлыын ашты ысты, кейбіреулері ашарына йытай алмай, ары-бері аунап, біраз жатты, ал кейбіреулері кздеріні алай жмыланын байамады.
Елуге жуы сарбаз кезекшілікте болды, олар уаытша онысты оршауа алып, екі-екіден бірігіп оны арауылдады. Дат сарбаздарынан алшатау жерге кішігірім ырды тбесіне жайасты, оны ешандай ашты мазалаан жо, оны санасында тек баланы ола тсірсем деген ой болды. Сауытын шешіп, жараатына арады, жарааты басбарматы клеміндей, біра тере емес сияты, ол белбауындаы кішкентай ыдыса салынан жапамайды, жараатына жаа, оны кішігірім матамен тады. Сауыты мен ылышын жанына тастап, атын сарбаздар сияты байлап уреленген жо, жай ана жгенні бауын егара ілді де, жібере салды. Арасына шалая жатып, аспана арай аырын йыа кетті.