Сарман алты та?ба кітабы
Шрифт:
– Жо-жо-жо, Слу, жо! – деп ішіне кірді де, Слуды иыынан стап, оны жзіне арады. Ерлана Слуды иналып тыныс алып жатандыы естілді.
– Ерлан… – деп сыбырлады, – баланы ал… – деп оан сбиді созды, – оан аморлы жаса, кінішке орай мен сендермен бірге бола алмайтын сиятымын, – деді ол.
Слу дірілдеген олын созып, оны жзіне ойды. Ерлана оны олыны суытыы сезілді.
– Жылама, саан жылаан жараспайды… – деді, Ерланны ысты жасы Слуды жзіне тамды, ол барынша тістеніп, дыбыс шыармауа тырысанымен, еріксіз айыран ні естілді, – берік бол… сен брін есересі… бастысы баланы
– Жо-жо, Слу! – деп Ерлан оны шаына басып, айта жіберді де, анасыны анына малынан баласын оны жансыз олдарынан аырын алып, сырта шыты.
– Не болып жатыр? – деп келген Батыра кймені ішіндегі кріністі кріп жерге тізерлей отырды, ол да кзіне келген еріксіз жасты стай алан жо, тіпті стауа да тырыспады.
– Батыра, енді баланы кесі де, шешесі де сенсі, оан жасылап ара, сен маан жасы дос болды, енді балама жасы ке болады деген ойдамын, оны зі сияты батыл етіп сір, – деп баланы созды, – жо деп айтушы болма, Батыра мен мндай ауыртпалыпен мір сре алмаймын, мына жайт мені ішімнен лтіріп барады, сен мені азір андай жадайда екенімді елестете алмайсы… – деп кішкене кідірді, оны кздерінен жас шыуын доарар емес, сондытан сенен тінемін баланы алып кет, сенен баса ешкімні олынан келмейді, – деді басын шайай.
Батыра баланы аырын олына алып, оны жзіне арады, тыныш йытап жатан баланы бетінде ан тамшылары атты. Ерлан да бір стке баласына іліп, белбауындаы анжарын, оны стіне ойды:
– Есейгенде берерсі жне кймені ішіндегі заттарды алып кет, сен осыны барлыыны артында не жатанын анытауы керек жне мына былыты барлыын тотат, мен жете алмаан, аятай алмаан істі енді сен соына жеткізесі, мені жне басаларыны лімі бекер болмасын, берілме, – деді ол Батыраны иыына олын оя, – ал енді сттілік, шап! Сен Батыс орман арылы Жент аласына барасы, далада жрсе сені ола тсіреді, – деді ол.
– Біра орман ауіпті екенін білесі ой.
– Бізде баса тадау жо… – деп ол басын шайады, – Батыра баса тадау алмады, тек осылай ана тылуа ммкіндік бар, оны стіне амшат аласында дниеге келген сбиді таран сілеусіндер сонда кеткен… – деген стте, апаа бзыны ауыр соысы келіп тиді де, бір шеті жарылды, – жылдам аш!.. Тотаусыз шап!… Тотама!.. Тотаушы болма! – деп онымен шатаса оштасып, арта брылып, – кне жігіттер, соымнан ерідер, – деп апаны стап тран сарбаздара, з адамдарын ерте кмекке кетіп бара жатып, Батыраа:
– Мойныа ауыртпалыты саланым шін кешір, досым, – деді. Атты сарбаздар жылыларын жіберіп, апаа мтылды.
– Саан да сттілік, – деп Батыра оны артында алды.
Батыра жылдам матаа оралан баланы алдына байлап, анмен быланан кймедегі Ерлан айтан апшытарды, жылыны стіне жайастырды да, апа алдында болып жатан атыыса бір арап, отстік-батыса беттеп, сосын айта отстікке жол тартты, оан Ерлан айтса да, Батыра Жент аласына жол арылы баруды шешті.
апа алдында наыз соыс басталды, ішінде сырта мтылан мыдаан сарбаз апаны соты, олар жан-жатан абыраларды тбесіне мініп, стіндегі арсыластарыны кзін ртып, тбеден тмен арай апаны стаан сарбаздара о жаудыртты, тіпті кз жман арсыластарыны денелерін тмен латырудан тайынан жо.
– аландарыды ктерідер, –
– Жігіттер, мені бйрыыммен апаны жіберіп, кірпі шебіне рыдар, – деді ли. Олар апаны кішкене стааннан кейін.
– Сап! – деп айайлаан лиді дауысы естілді, апаны стаан сарбаздар бірден оны жіберіп, аландарын алдыа тосты да, найзаларын арсыластарына созып, арта арай шегінді, ал оларды артындаы садашылар садатарын тартып, апаны бзып шыан арсыластарына о жаудырды. Ерлан ала ішіне кзі тскен кезде, апаа арай шбыра келе жатан жауды крді, ал оларды соында Дат трды.
– Алдыа арай ысыдар, жоарыдаыларды кзін ртыдар! – деді ли.
Оны сарбаздары тбедегі арсыластарына жебелерін жаудырып, оларды тмен арай латты, апа алды жіішке боландытан, ала ішіндегілерді барлыы бірдей олара шабуыл жасай алмады, оларды алаа айта ыыстырып, апаны ортасынан орын тепті: ішке, сырта жне апаны тбесіне жол бермей, арсыластарыны кптігіне арамастан, оларды стады. Соысуа те ыайлы орын – Ерлан мен лиді сарбаздарына аз шыын болып, за труына кмектесті, сандарыны аздыына арамастан, арсыластарын аладан тапжылтпай стады.
Бл уаытта Батыра отстік-батыса арай беттеді, айнала тек жазы дала жне Блаты аласына апартын шады жол ана, алайда ол те алыстан алаа арай келе жатан скерді арасын крді, оны дл алдында бес-алты шаырым жерде Батыраа арай таы да мыа жуы атты сарбаз келе жатты, ол не істерін білмей жылысын тотатып, алаа арай басын брды, аладан алыстап кеткенімен, шайасты дауысы оны латарына айын естілді. «Мнда, тор ішіне тскен балы сиятымын, маан бір жабы орын табу керек, даланы кез келген жерінен мені кріп, стау оай» деп ойлады. «Біра айда? айда ашамын?» деп батыс жатан те алыстаы ааша кзі тсті.
– Ерлан дрыс айтыпты, маан Батыс орманнан баса баратын жер жо, бізде баса амал жо сияты, балаай, – деп алдында тыныш йытап жатан балаа арап сйлеп, Батыс ормана арай шаба жнелді.
Ал аладаы шайас лі жаласуда, алайда Ерлан мен басалары ыайлы орнына арамастан, олар саны кп жауды алдында тыла бастады.
– Олар адам емес, ырыдар, ырыдар! – деп ли айай салды.
– алайша, адам емес? – деп срады Ерлан.
– Саан олар адам болып крініп тран шыар, біра шын мнінде олар адам емес, дрігерлер мен сарбаздарды ханны сиыршылары ара сиырды олданып жасаан, сондытан олар адам емес, біра біз ханны наыз сарбаздарымен шайаса тспегенімізге уан, мыналарды орнында солар болатын болса, бізді шаруамыз бітті дей бер, себебі оларды лтіру ммкін емес, – деді ли. Шайас арасында Ерлан лиге сра та ойып лгеріп жатты.
– Неге олар бірден лгі сарбаздарды жібермеген? – деп срады.
– Себебі оларды тек бір жадайда жібереді, жауды толытай ыру шін ана, хан елдегі халыты кдігін тудыртпас шін адама сас сарбаздарын жіберді, оларды адам сияты жріп-труа йрету оай, ал лгілер… олар адам иеленген тйсіктен жрдай, сондытан халы арасында олар жре алмайды, – деп айтаны сол еді, лиді сол жа ккірегіне аып келген о тиіп, жерге слап тсті.
– ли… – деп айайлады Ерлан.