Сарман алты та?ба кітабы

Сырманов Алпамыс

Ерлан басын изеп, тменде тран кймені крсете:

– Слу мен балам кймеде, ал жоспара келер болса, менде ол бар, – деп Бтыраа арады. – Біра сенен срасам бола ма? Сен екі апта бойы айда жрді? – деді ол.

– Мені жауынгерлеріме олар тірік айып таты, мен солармен бірге болдым.

Ерланны сарбаздарды кбі оны сзінен кейін ойланбай, аруларын тастап, сарайдан асыа шыып кетті, тек жиырмаа жуыы ана алды. Ерлан олара:

– Жылдам ата онып, бар керектерді алыдар, з шешімдеріе кінбейді деген ойдамын, – деді ол.

– Жо, мен мнда не болып жатанын толы тсінген жопын, біра билеушілерді барлы

алалара сарбаз жіберіп, ондаы траты сарбаздарды тергеуі, мнда шынында бір шикілікті бар екенін білдіреді жне сізді айтан сзііз жалан емес екеніне мені шбм жо, біз соына дейін сізді жаыыздамыз, брібір Дат бізді жайымыза алдырмайды, ол олындаы билігін пайдаланып, барынша бізді жазаа тартысы келеді, – деді сарбаз.

– Сонымен, жоспар алай? – деді Батыра.

– Барлыын айтып отыратын уаыт жо, сен адамдарды жартысын бастап, отстік апаа жетпей, е бірінші кпірден те сонда жайастыр, Слуды да зімен бірге ала кет, ал мен осында алып, оларды стаймын. Саны жаынан кп боландытан, олармен ашы алада шайасуды мні жо, орталы апаны аймаы ашы боландытан, оларды алада тастап кету ажет, мен белгі берген кезде сен мені келе жатанымды білесі, сол кезде дайын бол, ал енді сттілік, сарбаздар мен кймені бастап тездетіп кет, – деп ол Батыраа мият арады. – Айтпашы, е маызды дниені айтамын деп мытып кетіппін, лгілер мен бізді киген сауыттарымыз бірдей боландытан, біз олымыза а мата байлап аламыз, егер мата жо болса, онда олар біз емес – осыны есінен шыарма. Батыра оны олдарыны дірілдеп транын крді.

– Сен маан андай белгі бересі? Жне орталы ападан алай шыамыз, рине, егер онда аман-сау жетсек, – деп зілдей сйледі.

– Мені белгім сені лаынан млт кетеді деп ойламаймын, егер сен сол стке дейін саырау болып алмаса, – деді Ерлан жымия, – ал апаа келер болса, бір амалын табармыз, онда аладаыдай сарбаздар кп емес, енді жылдам кет! – деді.

– міріізге лды, – деді де, Батыра сарбаздарды жартысын бастап кймемен бірге сарайдан шыа аланы отстік апасына беттеді.

– апаны жабыдар! – деп Ерлан артынша айайлады. – Кне жігітте, аттарыа оныдар! азір біз олара сыйлы жасаймыз, сосын іш кйлектерінен кішкене жыртып, крінетіндей етіп олдарыа байладар, – деп мір етті.

Олара шапан жылыларды дыбысы баран сайын аттыра естіліп, жер дірілдей бастады, лгі дыбыстан сарайдаыларды бойын орыныш биледі.

– лгеретін шыармыз деп ойлаймын, – деді Ерлан дыбыс шыан жаа бас бра, – екеуі соымнан ерідер! – деп жанында тран сарбаздара бйры берді. Ол шеберханасына арай беттей, ішіне кіре, тікелей зебірекке барып, бетін жапан матаны жлып алды да, оан кішкене арап тра Ерлан сарбаздара:

– Мынаны сарайды алдына алып барыдар! – деп бйры беріп, зі оты пен зебірек отарын арбаа салып, сарбаздарды соынан ерді.

Бл уаытта сарайа Дат та жаын алды, ол ттінні Ерланны сарайыны тбесінде транын тсініп, жымианы соншалыты, езуі латарына дейін жетті.

Сарайа жаындай келе жоралай шапан жылыларды дыбысы аттыра естіле тсті, олар шбыра сарайды тар кшелермен айнала оршай бастады, іштегі жауынгерлер абыраны ары жаынан естілген аттарды дыбысынан алай оларды оршап жатандыын тсінді. Сырттан келген дыбысты естіп, оларды тынысы тарылып, жректері жылдам соты. Датты скері бірнеше сттен кейін сарайды толы оршап, садатарын дайындыта стап, Датты келесі бйрыын ктті. Дат жабы тран апаны кріп, оларды лі іште екенін тсінді.

Ерлан зебірегін отап, оны апаа баыттап ойды да:

– Жылыларыды бекем стадар жне сарайа

жаын трыдар, – деп сыбырлай сйлеп, олымен арта шегінідер дегендей жауынгерлеріне белгі берді.

– Сендер кімге арсы шыып трандарыды білесідер ме? аруларыды тастап, берілідер, баланы бізге берідер, осы істегендеріе кз жма араймыз жне сендер брыныша мір сре бересідер; естіп тран боларсы, Ерлан, брібір аладан шыа алмайсы – барлы апалар жабы жне сарбаздар саны да кп. Сені тек бір-а тадауы бар – баланы бізге бер, мен саан ойлануа уаыт берем, – деп Дат дауысын ктере сйледі. Сосын Дат асындаы жауынгерлеріне:

– апа бзышты дайындадар, – деп бйырды.

– Одан да бірден шабуыл жасап, баланы тартып алармыз, – деді сарбаз.

– Жо, бала бізге тірідей керек, сондытан біз оларды крмей жатып шабуыла шыа алмаймыз, крейік соына дейін не болатынын, брібір бізден ашып тыла алмайды, олар тора тскен тышандай, – деді.

Жауынгерлер кп замай бзышты дл Ерланны табалдырыыны тбесінде стап, онымен соы жасауа дайын болды.

– Ерлан, текке ан тгіп айтесі, тыныш баланы бер де, осы жерде мына аыматыты тотат! – деді Дат, олын аспана ктеріп сарбаздара ктуін ескерткендей.

Бір ст тынышты орнап, екі жа та здеріні олбасшыларыны бйрыын ктті. Ерлан олына от стап зебіректі атуа дайын тр, оны тынысы тарылып, мадайынан суы тер блінді.

– Ерлан, сені уаыты тмам болып алды, мені ан тгіп, кш крсетуге мжбрлеме, егер біреу зардап шегетін болса, онда ол сені мойныда – беріл! – деп Дат айайлап, олын аырындап тсіре бастады. Ерлан апаа арап, тере тыныс алып:

– Ешашан, – деп айайлады, Ерлан сарбаздарына брылып. – Мен мны ешашан адамдара олданамын деп ойлаан емеспін, – деп зебіректі атты, одан шыан о артында сап-сары шо шынын алдыра, кз ілестірмес жылдамдыпен, апаа соылып жарылды. Жарылыстан апамен оса оны арт жаындаы сарбаздарды йілген асытара келіп тиген саа сияты, жайратып салды.

апаны о жаында тран Дата ападан шан ааш алдыы, сол иыына адалып, оны атынан шырып тсірді, біра стіндегі ауыр сауытыны арасында, оны денесін ааш тесіп ткен жо, тек бір елі ана кірді, алайда лаыны шыылдааны соншалыты, айналасындаы бірде-бір дыбыс оан естілер емес, не боланын тсінбей ол кішкентай бала сияты жерде ебектеп жрді. Айнала кк ттінге оралып, мрын жаратын отыты иісі ауаны басты. Брын-соды мндай жойын дауысты естімеген сарайды оршаан сарбаздарды жылылары ала кшелерімен жан-жаа бытырай ашты, тіпті жауынгерлерді зі оларды тыныштандыруа асыан жо. Бл кріністен кейін Ерлан з аруыны неге абілетті екендігін кріп, жас балаша уанды, біра бір жаынан аруды адамдара олдананы шін ол зін кнлі сезінді.

Осы стте сарайдан бір шаырым жерде кпірді жанында оларды кткен Батыра мен оны жауынгерлеріне жарылысты дауысы естілісімен:

– Мынау Ерлан айтан белгі шыар, ызы, аыма не істеді екен? лгі зіні айтан аруын олданан шыар, – деп Батыра мрныны астынан сйледі де, – кне жігіттер, олар бізге арай келе жатыр, дайын болуымыз керек, – деді ол, ал сарбаздар артынша садатарын дайындыта стады.

***

– Тотадар, ктідер, – деп Ерлан айайлап, екінші рет зебіректі отады, енді ол апаны сол жаын кздеп, таы да бір от шашты, зебіректі оы абыраны иратып жарылмай, кшені ары бетіндегі абыраа соылып жарылды, екінші жарылыс оларды жолдарын толытай ашты, сарайды оршаан аттар, жан-жаа бытырап ашып кетті, жарылысты толыны онсыз да есегіреп отыран Датты шаласынан тсірді.