Токол

ШАРШЕН Айг?л

– Доктур эмес молдо чакыр, арууркаган го, бол эрте, – деп колун ушалап жаакка ургулады, – Жамийла, тур-тура гой, кзд аччы айланайын, – дегенде тишин кычыратып кзн атара чиренип булдуруктаганда Турдукан шашыла туруп кетип жатып босогодон Сагынбек менен беттеше тшт.

– Каякка? – деди ал аялына.

– Сагын, тиги молдону чакырып келе калчы.

– Эмне болду?

– Тиги-и, тиги Жамийла жыгылып калды аруусу бар окшойт.

– Эмне? – деп чоочуп эшиктин алдында келинин кучактап отурган Салкынды крп чоочуп кетип жетип келди, – Эмне болду

буга?

– Кир жууп отуруп эле жыгылып калды, – деди Турдукан кнлдй жер карап, – Оорусу бар го?

– Болду, Мамат молдого барып келейин, – деди да шашыла чыгып кетип кп тпй эле молдону алып келди, Жамийла алиге чейин кз атарылып, колдору тырышып жаткан, аны йг киргизип жаткырып коюшкан болчу. Мамат молдо ага дем салып отуруп:

– Келиниер катуу коркуп калган, деди, анан колун кармап тамырын крд, – Кой бойлуу да болсо керек, этият кылгыла.

– Кой бойлуу, келгенине он беш кн зорго болду го? – Турдукан молдону ишене бербей карап калды, ал молдону жактырбаса дагы аргасыз кнгн болчу, атеисттик заманда далайлар молдо-кожого ишенбей “каапыр” боло баштаган эмеспи, Турдукан дагы мугалим болгондуктан ишенч эмес.

– Кош бойлуу экенин анык, жрг катуу тшкн, бирдемеден чоочуп калган го, ч кн дем салайын, жакшы болуп кетет, – деди Мамат.

– знн оорусу болсо керек дейм: – деди Турдукан.

– Инш-шалла, оорусу билинбейт, жаы гана корккон тр бар.

– Эмнеден коркот? – деп мурдун чйрп отуруп калды, ошол кезде Турат келип калды, суналып жаткан келинчегин, аны тегеректеп отурган ата-энеси менен Салкынды крп делдээ туруп калды, бир аздан кийин гана:

– Жамийлага эмне болду? – деп сурады.

– Ооруп калды, – деди Турдукан зн кнл сезип.

– Эмнеси ооруйт, жакшынакай эле жрч эмес беле?

– Кайдан билебиз балам, отур дем салып жатат, – деди Сагынбек.

– Доктурга алып барбай эмне кылып жатасыар анан, молдого болчу беле? – деди суроолуу карап.

– Кой балам, тынч отур, коркуп калыптыр, – деди Салкын, – Мындайда доктур жардам бере албайт.

– Кызык, азыр молдого ишенип болобу? – дегенде Сагынбек аны тим отур дегендей белги берди эле унчукпай калды, мунун сздрн уккан молдо терикпеди, анткени азыр молдого ишенгендер чанда гана болчу, кпк дем салып анан кетти, Жамийла ал кеткенден кийин кзн ачты, башын ктрп кайнатасын кр тура калды:

– Мага эмне болду?

– Жат, жата бер балам, бизди коркутуп ийди.

– Жо-ок турайын, – деп йд болмок болгондо Турат кармай калды, башы тегеренип кз карагылап кетти дагы, – Башым айланып жатат да.

– Жр блмг кеттик, бирдеме ичти беле?

– Жо-ок…

– Апа, али эчтеке ичкен эмес тура, – деп Турдуканды карады.

– Азыр, мен чай даярдай коеюн, – деп шыпылдай ашканага кирди: “Кудай уруп эчтеке иче элек тура, бирдеме болсо, мен кнл болом, кой ал деле адам баласы эмеспи, баса бул кайдан кош бойлуу болуп калат, тийип тийе электе эле кантип болсун, мында бир сыр бар боюна болуп калып эптеп Туратка тийип абийирин жапкысы келген го, акоо балам ошону да билбегенин кар, жаш неме

кыз жубанын билди дейсиби”, – деп ойлонуп чай алып кирди, – Жакшы сезип калдыбы зд? – дегенде Жамийла ылдый карап жооп берди:

– Ооба жакшы элемин.

– Жакшы болсо угуп кой, боюда бар экенин жашырып жапкы келип эле Туратка жармашыпсы, ал белгил болду оолуп ал да акырын й кет! – дегенде келинчегине йрлп жаткан Турат ыргып турду:

– Эмне деп жатасы апа?

– Ошо боюнда бар экен мунудун.

– Жамийла, ошондойбу мен билген эмесмин, – Турат келинчегин эки бетинен п, - Биз балалуу болот экенбиз да ээ? – деди кубана.

– Эй ма баш, кандай тшнбйс ыя, кеминде эки ай болуптур, мунун келгенине он беш эле кн болду го?

– Апа, бул менин балам, аны зм билем.

– – Калп, сени жн гана куулук кылып алдап жатат! – деп заарын чача караганда блмг Сагынбек баш бакты:

– Эмне болуп жатасыар?

– Ата, апам мындайын койбосо Жамишти алам да бул йдн чыгып кетем, – деди Турат.

– Жн жрс боло, балдардын тынчын албай, жр чай берчи, мен жумушка кетем, – деп Турдуканды блмдн алып чыгып кетти Сагынбек, – Тим кой, здр билсин, жалгыз балаа асылып эле калды, – деди блмдн чыккандан кийин.

– Балады урушкандын ордуна мени тыясы да.

– Аларга ммкнчлк бер да, сени билимд мугалим деп ким айтат?

– Эми сен калды эле, бала тилимди албай жатканы аз келгенсип, – деп чай-тамагын булкулдай алып келди, тштнг келген Сагынбек кардын тойгузуп алып кайра кетти, Жамийла чай ичип алып жатып калды, анын жанында Турат стн кымтылап жатты:

– Эми тзксб жаным?

– Ооба, сен эч жакка кетпечи.

– Сени ээрчитип кел дегенинен сага келгенмин да.

– Ким?

– Сейит, келин ала качып келишти, улагын союп казанга салып коюп келгенмин да, – деди Турат.

– Анда дагы кетесиби?

– Жо-ок, барбай эле коем го?

– Мен деле бара берейинчи.

– з дурус элесиби?

– Азыр жакшымын, жыгылганымды зм билбей калыптырмын.

– Сен экбз эми ч болобуз, уулубуз мага окшош болот ээ? – Турат экейип келинчегин пт.

– Кыз эле болсунчу.

– Эмнеге?

– Мага кыз жагат, – Жамийла эркелей карады.

– Макул-макул, сен каалагандай эле болсун.

– Мен барайынбы?

– зд жакшы сезсе кийин кеттик.

– Жакшы элемин, – Жамийла кайненеси менен бир йд калгысы келбей эртерээк кийинип, башына жоолук салынды да Туратты ээрчий кошо чыгып келе жатканда верандада отурган Турдукан:

– Эми эле л турган болуп жатпады беле, кайда жнд? – деди.

– Апа, классташым йлнд, Жамийланы алып кел деген.

– Апей, кечээ келген келин айылчылайт деген эмнеси, деги бирдеме кргн немесиби ыя, келин кр элек кайнагалары крп калса уят эмеспи, кир йг, – деди ачуусу келе.

– Апа, эски салатты койгулачы, азыр эч ким андай дебейт, – Анан Жамийлага карады, – Жр бер кеттик, бизди ктп калышты. Алар эшикке чыга бергенде Турдукан жулкуна жетип келди:

– Менин тилимди албасаар кайрылып бул йг келбегиле!