Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
ке де, кем де болмайдыны” тсінбегендіктен. Ертеректе, 50-60
жылдарда, Алматы аласында жоары оу орындарында оып
жрген студент ыздар арасында бір жиын – дискуссия теді. Сонда
осыландарды ажырасып кету жайы талылапан. Біреулері жігітті,
біреулері ыздарды даттап жатанда, бір лі трмыс ра оймаан,
пайымды – байсалды келген ыз сз алып айтан екен: “ ателік,
алдымен, бізді з басымыздан деп санаймын. Айлап, апталап
таныс жігітімізбен жргенде,
крсетеміз. Некеге трып аланнан кейін, бл енді мені жеке
меншігіміздегі зат. алай жасаймын десем, з еркімдегіге шыады.
Бл – дрыс емес. Шын махаббатпен осыласып, мір баи тіл
табысып, махаббата кір келтірмеуді ойламаймыз. Содан барып,
осылан осаымызды жрегіне аау тседі, ол яая келе
пысиды, снеді, ажырасып тынады демесі бар ма. Бкіл отыран
тыдаушы: “Ойпырмай, мына ыз неткен аылды!” – деп, та
алысады.
ателік ыз жаынан ана бола бермейді, жігіт жаынан да
шырасады. Ол – ішкілікке санылу. Ара деген тек жабы ыдыс
ішінде ана тыныш тратын зат екенін брііз білесіз. Шамады
білмесе, сені аылдап алжастырады. Аылдан алжасу –
адамгершіліктен ажырау. Мастыы тараан со, адам болдым ой
дейсі біра жрекке тскен да алады. Ол ерте таы
айталананда, жараа айналады. Сонымен іс бітеді. Сонымен,
таырыбымыза оралайы, оушым. ателеспейтін адам кемде –
кем. айта – айта ателесу дегенді детке айналдыру – азынды.
Осындай азындыа салынандарды мен сыртты бтіп, іші ттіп
дегім келіп отыр. Осы осылып жатандара: “Поздравляю с
законным браком!” деп ттытап жатандарды есітіп жрсідер. Сол
“брак” сзіне талдау жасайышы. Орысша –брак, азаша брак –
аау. Аау тскенмен де ттытай ма екен, ойлаызшы. Осыны
орысшаламай – а, азашалап, зады некелерімкен деуге неге
болмайды. Сол сырты бтін, іші ттіндерге “брак” деген сз осылып
ааулары мжіліп, тозушылыа шырап жр ме екен деймін.
134
Осы жаняны бзылуына, кбінесе, йел жаыны осылдыынан
болады – ау деймін. Оны алдаы айтан студент ыз айтан жо па.
Жолдасыа деген аморлыы, махаббаты ешбір нашарламай,
зіе ызытыра білсе, ол замайды. “ат айналып, азыынан
кетпейді” неге айтылан.
Мынандай да жадай болады: сол сені осылатын жігітіні бірнеше
“ махабатты” болады да, біреуін ана алады. Аналарымен де
байланысып ойан жадайлар болады.Бл те иын нрсе, тіпті
айылы азаа дейін баратыны болады. Сондытан ыза айтарым-
пк тазылыыды сатай біл, кбелек болса, ота тсіп кйесі, оан
айыпты зі. ытай халында (бір журналдан оып едім) ыз
баланы болаша кйеуімен атынасты сол ызды анасы ызы ер
жете
ананы жмысы. Осыны біле бермейтін аналар да бар ой деп
санаймын.йткені бзылан аналар азіргі оамымызда аз дейсіз
бе ? Оны ызы трбиені айдан алмашы? Сондытан да азата
“Текті жер”дейтін сз бар. Не ексе, соны орасы . “ Кн жібісе,
алыбына барады”- ны мытпа! Сз соында айтырым- “
жасы йел жаман еркекті й етеді, жаман йел жасы еркекті ор
етеді”. “Ішіме сыйан, сыртыма да сыяды” дейтін аналар да
кездеседі. Мен оларды аылы кемдерге осамын: табалдырыынан
аттап кеткен ызы – жат жртты.Сені жолымен кеткен адам. зі
айда отырсы? Осы й кені йі ме?!Ол ызыа ашу айтпай, басу
айт! йел баласы жеіле білсе ерінеп, аыры жеіс сонікі болады.
Бл- мірді тжірибесі, керек болса, заы да!
аза деуге болмайды!
“Ауруды жаманы-
диабет,
Кршіні жаманы-
иямет.
(адыр Мырзали.)
“Сыр бойы” газетіні 23 желтосан, 2000 жылы санында “Адам
азып бара ма?” деген мааласында армашы ауданды ішкі істер
бліміні жылжымалы полиция бекетіні бастыы ызметін атаран
Баыт Исаев араа сылия тойып, йіне келген.й ішіндегі жаня
мшелеріне тиісіп, уып шыады.Арашаа тскен анасыны басу
айтанын тыдамай, жлылап, сабайды, жан азыбын крсетеді,
басын жарады, абырасын тепкілеп сындырады. Жедел жрдем
келгенше, анасы лсіреп алады. Ауруханаа жеткізгенде, анасы кз
жмады. Б.Исаевты 15 жыла ауыр жазамен сотталан дыын
облсотты судьясы Н. міртайлы жазан екен.
Осы іс аза деген ата сыйысатын іс пе?! Жне оны да адам
деп, тзеледі ме екен?! Анасын лтіргенді адам деп айтуа да
болмас!
135
Мынаан араыз, бл оиа мені з кзіммен крген іс еді.
рине, ертеректе, бл да сол облыста. кесі ертеректе дниеден
ткен. Арасына онша кп жыл салмай-а, анасы да дниеден тті.
Бларды з кемерінен 3 л, 1 ыз болатын-ды. Брі де отандары
блек.
атар ойылан ке-шешесіні басына трт ла там (моласы)
салмашы болып, жазды ысты кнінде балалары бас осады.
Отанында ортаншы баласы тратын-ды. Оны йелі (алашы)
лген, баласы болмаан со, арындасыны 1 л, 1 ызын, інісіні 1
лын баурына салып алан болатын. Алашы екеуі блек отан
болып кеткен де еді. Жесір аланы зора дегенде бір шйке боса
(аты рашы болан со солай айтып отырмын) осылан. Онысы
зінен 35 жас кіші екен. Осыан осыланша екі жерге барып
лгерген екен: екеуінен екі ызы бар. Бл келген кезде, інісінен алан