Бастан кешкен, кµз кµрген

Сагындык Алтынбекула

етіп айтса, немесе ренжіскенімен татуластыруды кздесе,сені

одан тартынаны барып тран ателік болады. Біз рбір жанясы,

оны басшысы лі мемлекеттік денгейге жете ойанымыз жо ой.

Ал мемлекеттер арасында елшілер бар. Олар – бір ел мен екінші

елді трлі арым-атынаса байланыстырушылар. Ал біз болса,

соны кішкене кзге крінер-крінбес тйіршігіміз. Ойланан дрыс

болады.

гізге туан кн лмесе бзауды да басына келеді. Сондытан

зіді екінші

біреуден астам санама, кіліне тиме демекшімін. Бір

ойшыл кісі кейде ойыа келгенді айта салмай, ндемей алуды да

кп пайдасы болады депті. Осы жадай мені басымнан тті :

– йіе басаларды шаыранда, мені шаырмады – демесі

бар ма. Мені жауабым дайын-а тр. Мен естімеген болдым да,

жауап бермедім.

Жауап берсем, сол дастархан стінде алапай-толапай болып кетер

еді.Соны айтан адамны брын бір айтан сзін айталасам, сол

кімге айтыланы ашылады жне сол кісі атарымызда отыр еді.соны

ертеіне баса біреулер сіз соан неге жауап атпадыыз деп, мені

дрыс крмегенін айтты. Мен себебін айтанымда: «Е, дрыс екен

ой!» демесі бар ма. Сонда сол кісі астамшылы айтып ойан еді.

Сондай жадайа сол кісі зі де жолыты. (Сыпайылап айтайын,

алашысы шешесіні жылды асына шаыран, анау керексінбеген.

Керексінбегенні кейін з жолдасы дниеден озды).

(Кзей Темірді шешесіні асына шаыранда ГАИ болан адамны айтаны).

дайдан ору да аыла сыйымды

«дайды ойлап табу –

адамзат

аыл–ой

мнарасыны е шар

басы»

(Данышпанды

субстанциясы.

Алматы 1990 408 б.)

138

29.01.2001ж. Осыдан екі жылдай брын Шоан лімбаевты

“Данышпанды субстанциясы”, Алматы 1990ж. кітабынан

“Данышпаанды альфасы” атты ылыми – фантастикалы повесін

оып едім. діпкіде ызыандыым соншама – тіпті жанжаымда не

болып жатанын да сезбей алдым. зім баып отыран сиырымны

(бір мезгіл сиырды далаа шыарушы едім) кетіп аланын да

байамаппын. Сонымен, осы гімені тауыспай, йге келуді де

ойдым. гімені оып болып, баанаы ызыуды брі де зым –

зиян естеп айын болды, - орнын реніш басып алды. Сол ренжуімді

екі кндей ойымнан шыара алсамшы! Жаалы ашу да керек – ау.

зіні туан інісіні ерекше туан, дарынды баласыны басына

тжірибе жасайды. Сол ашан жаалыты аыла сыйымсыздыын

крдім. Нобель сыйлыын алан алым, аырында, зін зі лтіріп

тынды. Оны лгеніне мен зім ренжігенім де жо, табалааным да

жо. Тек ойыма келгені – лы Отан соысы кезінде майдан

даласында соыс болып ткен жерден кзіме тскен бір жазу сарт

ете алды: ліп жатан немісті стіндегі жазу – “ Собакам

собачья

смерть!”. Брындары фантастикалы гімелерді натып оушы

едім. Ондай бірнешелеген кітаптарым да бар болатын. Сол кннен

бастап, ол таырыптаы кітаптарды ола алмай ойдым.

Міне, кешеден бері таы да сол брын ренжіген кітабымды ола

алдым. Осы кітапты е соында афоризмдерді оыдым да, кітапті

ішіне еніп кеткенімді зім де білмей алдым.

Дние жзінде барлы нрсе дерлік арама-арсылыа

(антоним сздерге) рылан ба дейсі: бар-жо, жасы-жаман т.б.

Біреу жаалы іздеп жатса, екінші біреу олынан келмейді, кре

алмайды. Соан кедергі жасауа тырысады: осы кітаптаы

"Данышпанды формуласы" таырыбын оысаыз білесіз.

Осы кітапта "ызаныш – дерт секілді; кеудее бір кіріп алса,

оайлыпен шыпайды; шыанынша сені де, рбандыын да

кйретіп тынады"- депті (407-б.). Осы "Сыйлау" деген сз бар, соны

тркіні-ору. Неге дейсіз ой? Оан жауап – дайдан ору керек.

орыса сыйлайсы. Демек, "дайды ойлап табу – адамзат аыл-

ойы мнарасыны е шар басы" (408-бет, жоарыдаы аталмыш

кітапта).

Алашы алым дайды есіне алан да жо, есіл-дерті жаалы

ашу, з ара басыны даын шыару. Туан інісіні баласын лімге

иды, зі де тынды.

Ал соы алым болса, адам баласына деген кзарасы тіпті

басаша. Ол з басыны амынан адама деген мейірімділігі басым.

Жеке басыны мддесін тотата біледі: адама берілген "нпсі"

дегенді жее біледі. Баласыны кесіз алуын нпсісінен жоары

санайды. зіні негізгі дшпаны кім екенін біле трса да, оан

зиянды ойламайды. Сол дшпаныны бірі теріс ісімен лімге зін

зі алып барса, екіншісі кешірім срап, з басын зі иеді. ран

крімде саан дшпанды жасаан адамнан кек алуа тырыспа,

139

ондайа Алланы жазасы дайын делінген. Біра кпшілік ауымны

бір мшесі болып саналатын бізді зіміз осыны тсінбейміз, есесін

айтаруа тырысамыз детте, кісіге істеген аянаты бос кетпейді.

Естен кетпес ш тулік.

Бл уаиа кешегі лы Отан соысыны жылдары еді.

Белоруссияны Велиж, Усвятск деген аудандары бар. Мен алаш

болан 101 ОСБ (отдельная стрелковая бригада) ш кн соыста бар

боланы оншаты км. ана ала жылжып, Мишуково, Зайцево елді

мекендеріне жеткен. атты ырында бригада зіні 75% -ын

атардан шыаран (9 мы адам болатын). Содан бізді 51 СВОСКД -

а (стрелковая Ветебская ордена Суворова красно знаменная

дивизия) осан болатын. Енді бізді Жоары олбасшыны

арауындаы резервіне аланына бір ай болан. ай жатан жау