Майстар i Маргарыта (на белорусском языке)

Булгаков Михаил Афанасьевич

– Як магла ты, нягоднiца, закрануць Аркадзiя Апалонавiча?
– грозна спыталася жонка Аркадзiя Апалонавiча i ўстала ў ложы на ўвесь свой гiганцкi рост.

Другi кароткi прыступ сатанiнскага смеху авалодаў маладой сваячкаю.

– Ужо хто-хто, - адказала тая з рогатам, - а я магу зачапiць!
– i другi раз пачуўся сухi трэск парасона, якi адскочыў ад галавы Аркадзiя Апалонавiча.

– Мiлiцыя! Узяць яе!
– гэтакiм страшным голасам пратрубiла жонка Семпляярава, што ў многiх пахаладзела сэрца.

А тут яшчэ

кот выскачыў да рампы i раўнуў на ўвесь тэатр чалавечым голасам:

– Сеанс скончаны! Маэстра! Урэжце марша!

Ашалелы дырыжор, не разбiраючыся, што робiць, узмахнуў палачкаю, i аркестр не заiграў, i нават не грымнуў, i нават не хватануў, а менавiта, адпаведна мярзотнаму пажаданню ката, урэзаў нейкi неверагодны, нi з чым не параўнальны па разбэшчанасцi марш.

На нейкае iмгненне здалося, што быццам чуваць сталi колiшнiя, пад зоркамi паўднёвымi, у кафэшантане, нейкiя малазразумелыя, паўсляпыя, але разгульныя словы з гэтага марша:

Его превосходительство

Любил домашних птиц

И брал под покровительство

Хорошеньких девиц!!!

А магчыма, i не было нiякiх гэтакiх слоў, а былi iншыя, на гэтую ж самую музыку, зусiм непрыстойныя. Галоўнае не гэта, а тое, што ў Вар'етэ пасля пачалося нейкае стоўпатварэнне вавiлонскае. Да семпляяраўскае ложы бегла мiлiцыя, на бар'ер лезлi цiкаўныя, чулiся страшэнныя выбухi рогату, шалёныя крыкi, якiя глушыў залаты звон аркестравых талерак.

I вiдаць было, што сцэна раптоўна апусцела i што ашуканец Фагот i нахабны кацiла Бегемот расталi ў паветры, знiклi, як знiк раней маг у крэсле з вылiнялаю абiўкаю.

Раздзел 13

З'ЯЎЛЕННЕ ГЕРОЯ

Дык вось, невядомы пакiваў Iвану пальцам i прашаптаў: "Цiха!"

Iван звесiў ногi з ложка i прыгледзеўся. З балкона асцярожна зазiраў у пакой паголены, цёмнавалосы, з вострым носам, устрывожанымi вачыма i са звешанай на лоб пасмай валасоў чалавек прыкладна гадоў трыццацi васьмi.

Пераканаўшыся, што Iван адзiн, i прыслухаўшыся, таямнiчы наведвальнiк асмялеў i ўвайшоў у пакой. Тут Iван убачыў, што прышэлец апрануты ў бальнiчнае. На iм была бялiзна, чаравiкi на босую нагу, на плечы накiнуты руды халат.

Прышэлец падмiргнуў Iвану, схаваў у кiшэню звязак ключоў, шэптам спытаўся: "Можна прысесцi?" - атрымаў згоду кiўком галавы i ўмасцiўся ў крэсла.

– Як вы сюды трапiлi?
– падпарадкуючыся знаку сухога пальца, шэптам спытаўся Iван.
– На балконных рашотках замкi.

– Рашоткi на замках, - пацвердзiў госць, - ды Праскоўя Фёдараўна, - добры, але няўважлiвы чалавек. Я ўкраў у яе месяц таму звязак ключоў i такiм чынам атрымаў магчымасць выходзiць на агульны балкон, а ён iдзе вакол усяго будынка, i цяпер я магу наведваць суседзяў.

– Калi вы можаце выходзiць на балкон, то вы можаце i ўцячы. Цi высока? пацiкавiўся Iван.

– Не, я не магу ўцячы адсюль не таму, што высока, а таму, што мне ўцякаць зусiм

няма куды.
– I пасля паўзы ён дадаў: - Значыць, сядзiм!

– Сядзiм, - адказаў Iван, узiраючыся ў карычневыя, надта неспакойныя прышэльцавы вочы.

– Ага...
– тут госць раптам затрывожыўся, - але вы, спадзяюся, не буйны? А? Бо я, ведаеце, не люблю шуму, барацьбы, гвалту i астатняга ў гэтым родзе. Асаблiва ненавiсны мне людскi крык, цi гэта крык ад пакут, злосцi, цi нейкi iншы крык. Супакойце мяне, скажыце, што вы не буйны?

– Учора ў рэстарацыi я аднаму тыпу ў морду засвяцiў, - мужна прызнаўся паэт.

– За што?
– строга спытаў госць.

– Калi шчыра, то i без прычыны, - збянтэжана адказаў Iван.

– Непарадак, - асудзiў Iвана госць i дадаў: - Акрамя таго, што гэта за слоўцы: у морду засвяцiў? Невядома, што ў чалавека, морда цi твар. Мабыць, усё ж твар. Таму, ведаеце, кулакамi... Не, гэта вы кiньце раз i назаўсёды.

Госць пасварыўся на Iвана такiм чынам i спытаў:

– Прафесiя?

– Паэт, - чамусьцi неахвотна прызнаўся Iван.

Прышэлец засмуцiўся.

– Вой, як мне не шанцуе!
– усклiкнуў ён, але тут жа спахапiўся, папрасiў прабачэння i спытаў: - А як ваша прозвiшча?

– Бяздомны.

– Вой, вой...
– сказаў госць i паморшчыўся.

– А вам што, мае вершы не падабаюцца?
– зацiкавiўся Iван.

– Жах, як не падабаюцца.

– А што вы чыталi?

– Нiякiх я вашых вершаў не чытаў!
– нервова ўсклiкнуў госць.

– Дык чаму ж вы гаворыце?

– Ну, а што тут такога, - адказаў госць, - быццам я iншых не чытаў? Мiж iншым... Хiба што цуд? Добра, я гатовы паверыць. Добрыя вашы вершы, скажыце самi?

– Пачварныя!
– раптам смела i шчыра прызнаўся Iван.

– Не пiшыце болей!
– папрасiў умольна прышэлец.

– Абяцаю i клянуся!
– урачыста прамовiў Iван.

Клятва была замацавана поцiскам рук, i ў гэты час у калiдоры пачулiся мяккiя крокi i галасы.

– Цiха, - прашаптаў госць, выскачыў на балкон i замкнуў за сабою рашотку.

Зазiрнула Праскоўя Фёдараўна, спытала, як Iван сябе адчувае i як хоча спаць - у цемры цi са святлом. Iван папрасiў святло пакiнуць, i Праскоўя Фёдараўна пайшла, пажадаўшы хвораму спакойнае ночы. I калi ўсё сцiхла, зноў вярнуўся госць.

Ён шэптам паведамiў Iвану, што ў 119-ты пакой прывезлi новенькага, нейкага таўстуна з чырвоным тварам, якi ўвесь час мармыча пра нейкую валюту ў вентыляцыi i клянецца, што ў iх на Садовай пасялiлася нячыстая сiла.

– Пушкiна лае, як толькi можа, i ўвесь час крычыць: "Куралесаў, бiс, бiс!" - гаварыў госць i трывожна перасмыкаўся ўсiм целам. Потым супакоiўся i сказаў: - А ўвогуле, бог з iм, - i працягваў гутарку з Iванам: - Дык з-за чаго вы трапiлi сюды?

– З-за Понцiя Пiлата, - пахмура паглядзеў долу i адказаў Iван.