Пад сінім небам

Арсеньева Наталья

У сэрцы няма болей песьняў вясьне

Мінулі дзянёчкі той раньняй вясны, Калі яшчэ сьнілісь зімовыя сны, А неба ўжо дыхала ласкай, I пахпа ў паветры нязнанай вясной, І сонца сьмяялась нябеснай вышой, І ўсё нам здавалася казкай… Асталіся толькі жаданьні і сны, Мінулі дзянёчкі той раньняй вясны. Сіней стала неба. Пралескі цьвітуць, У сэрцы і думкі й пытаньні ўстаюць, Настала вясеньняе сьвята, Прыгожае сьвята сапраўднай вясны, Сапраўдныя сьветла-вясеньнія дні, Ды шчасьце кудысьці узята. У сэрцы і думкі й пытаньні ўстаюць, Сіней стала неба… Пралескі цьвітуць. Ясьней

стала сонца. Ўсё верыць, жыве, — А ў сэрцы няма болей песьняў вясьне. Нядаўна ў ёй дзіўна парывы расьлі, Хацелася верыць, кудысьці ісьці, Настрой той прапаў, абарваўся… У сэрцы няма болей песьняў вясьне. Ясьней стала неба, ўсё верыць, жыве…

*** Недаверчыва ноч падыходзіць…

Недаверчыва ноч падыходзіць, Штосьці слухае… дух пераводзіць… Цішыня… цішыня… цішыня… Лёгкай мглой абвязаліся вулкі, Гоман места вялікі і гулкі, — Зьнік з апошнімі косамі дня. У небе зоры сьмяюцца празь сьлёзы, I хоць ліпы дрыжаць на марозы, А сьмяюцца чагось і яны… Дык няўжо-ж нас жыцьцё так зваліла, Што ня знойдзем хаценьня і сілы Усьмяхнуцца празь сьлёзы і мы?..

Восень

Хай жаўцее, сьціхае сад з кажнай гадзінай, сонца косы гарачыя ўсюды ня сее, хай гарыць, як агонь, ліст чырвонай асіны, хай апошнія кветкі у садзе жаўцеюць, — будзем чакаць вясны! Хай паўзуць над зямлёю калматыя хмары, хай цямнее рака, хай жыцьцё замірае, не агорнуць нас восені горкія мары, кажны з нас яшчэ сьветлае шчасьце пазнае, — будзем чакаць вясны! Хай у душах надзея на долю канае, зло мінецца, бы летнім дзяньком навальніца, прыйдзе час — сонца ў сініх нябёсах зазьзяе, закрасуе вясновай красою зямліца, — будзем чакаць вясны!

Увечары

Смутак няясны зышоў на душу… Кленчыць, маліцца? Чаго я хачу? Лёгкія хмары плывуць спакваля, мглою чырвоны ўбіраючы шлях… Гукі і гоман нясуцца здалёк, быццам хто гора задзержаць ня ўзмог і закрычэў, застагнаў на ўвесь сьвет… Не, гэта места шуміць так… і сьлед гукі глухія кладуць на душу. Сонца заходзіць… Чаго я хачу? Хочацца любасьці нечай да мукі, хочацца сьціснуць халодныя рукі, хочацца кінуць усё і пайсьці, думкі разьвеяць мне хочацца… ці ўзяць і заплакаць, каб сьцішыць душу. Цемра надходзіць… Чаго ж я хачу? Можа, хачу я таго, што ўжо маю, можа, хачу недасяжнага раю? Не, не зямных я хацела б уцех, радасьцяў дробных празь сьлёзы і сьмех… Я… я б раззорыць хацела душу. Цемра надходзіць… Чаго я хачу?

*** Я ішла… Нада мной разгараўся вузор…

Я ішла… Нада мной разгараўся узор Сьветлых, сумных жамчужынак-зор. I хоць неба паволі рабілась цямней, — Зоркі зьзялі ярчэй і ярчэй… Вось сарвалась адна, паляцела стралой I загасла, зацягнена мглой… I хоць яркай яна, гэта зорка, была, Не прымеціць, што зьнікла яна… Я ішла… Прад вачмі рад таполяў цямнеў I аб нечым таемным шумеў… I хоць слоў я пачуць, зразумець не магла, Іх душа зразумела мая. Раптам вецер шугнуў угары галіны, Чорны цень перабег па зямлі. I хоць вецер той зараз далей паляцеў, Доўга ліст на таполях дрыжэў. Я ішла… Ціхі месяц глядзеў з вышыны, Рассыпаючы ласкі і сны. I хоць прыкра ў той вечар балела душа, Я глядзела у неба і йшла… Ціша, неба і зоры, і сад у паўцьме, — Ўсё вітала ласкава мяне. Й хоць балюча ў той вечар

на сэрцы было, Іх таксама вітала яно…

Уначы

Ноч спакоем чаравала, сьцені ціхія сплятала у бярозах, апавітых срэбнай, сьнежнаю імглой. Зьнекуль думак, сноў забытых, іх, штодзёньнем скутых, зьбітых, нечаканы выплыў рой… Аджылі ўспаміны, здані дзён калішніх, сны, жаданьні, неба весьняга павець… Захацелася уночы ў змрок зімовы не глядзець, а, спусьціўшы твар і вочы, не любіць і не цярпець.

У клясе

Шумна у клясе, шумна і нудна, Сьцены шырокія душаць мяне. Словы вучыцеля ціха, марудна Льюцца, іх слухаць ня хочацца мне. Там, ля дзьвярэй, так вясёла сьмяюцца, Тыя — чытаюць, другія — крычаць, Я… я гляджу на праменьні, што йрвуцца Ў цёмную клясу і у шыбах гараць. А з-за вакна мне шапочуць таполі, Неба сінее, прыветная даль, Даль, што ня зьведаць яе нам ніколі, Сьветла-празрыстая, быццам крышталь, Дыхае сьвежасцяй сад пажаўцелы, Ў залі «Адвеку мы спалі» пяюць… Нудна сядзець мне у клясе дзень цэлы, Як цераз вокны нячутна, нясьмела Восені гукі плывуць…

Толькі ўчора

Толькі ўчора, здаецца, плылі ручаі і вясьнянае сонца зямлю цалавала, а сягоньня ўжо жутла жаўцеюць лісты, а сягоньня ўжо восень бязмала. Толькі ўчора, здаецца, пралескі цьвілі і ў шаўкі прыбіраліся цішкам бярозы, а сягоньня ўжо яблыкі з дрэваў зьнялі і па шкле плывуць восені сьлёзы. Толькі ўчора, здаецца, над змрочнай ракой салавей заліваўся, мы ж — дыхаць ня сьмелі, а сягоньня ўжо поўніцца сэрца тугой, быццам шчасьця й тады мы ня мелі…

Калыханка

Ноч рассыпала зораў агні, ў сінім небе яны патанулі. Вее сон над прасторам зямлі. Люлі, люлі, сыночак мой, люлі. З гэтых зорных чырвоных агнёў я спляту прамяністы вяночак. Над галоўкай павешу тваёй, люлі ж, люлі, засьні, мой сыночак. Будуць зоры маленькаму зьзяць, будуць сьветлыя сны пасылаць. Ціша ўсюды і сонны спакой… Вербы гнуткае вецьце схінулі над сьцюдзёнаю, зьмерзлай ракой. Люлі, люлі, сыночак мой, люлі. Я падслухаю шэпты вярбін, я падслухаю шэляхі ночкі і ў напеў пазьбіраю адзін. Люлі ж, люлі, засьні, мой сыночак. Будуць вербы шасьцець, шапатаць, будуць снамі цябе асыпаць. Як бы плачучы, ў кропельках сьлёз прыгажуні бярозы паснулі. Гэта ў перлы прыбраў іх мароз. Люлі, люлі, сыночак мой, люлі. Тыя перлы-сьлязінкі зьбяру, наніжу зь іх пацёркаў шнурочак і на шыйку завешу тваю. Люлі ж, люлі, засьні, мой сыночак. Будзе зь імі малы засынаць, ручкай пацеркі-сьлёзы кранаць. Ноч рассыпала зораў агні, ў сінім небе яны патанулі… Сьпіць усё, й ты, маленькі, засьні. Люлі, люлі, сыночак мой, люлі.

Адыйдзі-ж ты, гора

Не заўсёды неба хмарамі пакрыта, Не заўсёды смуткам сэрцайка спавіта. Адыйдзі-ж ты, гора, адыйдзі, благое, Бачыш, там ясьнее небачка ціхое. Не хачу я плакаць: сьветла ўсё і міла, Што было — мінула, я усё забыла, Бо ня вечна неба хмарамі пакрыта, Як ня вечна смуткам сэрцайка спавіта.