Залатая дзіда

Якимович Алексей Николаевич

У Марыны кроў прыліла да шчок. Яшчэ адзін выхавацель знайшоўся! Яшчэ гэтага ёй не хапала!

"Ідзі сваёй дарогай і не лезь мне ў душу!" — ледзь не крыкнула яна, але стрымалася.

— Ты бачыў, як я ноччу дамоў вярнулася?

— Бачыў,— прызнаўся Барыс.

— За дзяўчатамі сочыш? У цябе, відаць, галоўка хворая, — з пагардай сказала Марына.

— Марына, не злуйся на мяне, — незвычайна ласкава сказаў Барыс.

Гэтым ён яе і падкупіў, прымусіў застацца.

— Ну! — паўтарыла яна, чакаючы, што будзе далей. Барыс выняў з кішэні бляшанку нямецкага піва і сказаў сарамліва, як дзяўчынка-пяцікласніца,

якая з вялікай просьбай звяртаецца да дарослага:

— У мяне ў халадзільніку піва стаяла. Вазьмі, яно табе спатрэбіцца.

"Яшчэ адзін маім сябрам жадае стаць. Не, Косцю я не здраджу", — паразважаўшы, Марына ўзяла бляшанку і кінула яе ў сумачку, дзе ляжалі ручка, сшытак і памада.

— Марына, не думай кепска пра мяне. Ты мне даўно падабаешся, — сказаў Барыс.

— Можа, ты закахаўся ў мяне? — зарагатала Марына. Яна ведала, чаго хочуць хлопцы, прапаноўваючы піва, цыгарэты ці яшчэ які-небудзь падарунак.

"За ўсе трэба плаціць", — гэта яна добра зразумела, хоць і не так шмат пражыла.

Барыс расціснуў кулак і працягнуў Марыне квадратную плітку жавальнай гумкі.

— Пасля піва жвачку пажуеш. Ніякага паху не застанецца.

Марына ўзяла жавальную гумку, кіўнула галавою (маўляў, на гэтым дзякуй табе, Барыс) і пайшла, цокаючы абцасікамі.

6

Калі Марына вярталася з вучылішча, Барыс зноў сустрэў яе каля пад'езда. Цяпер ён трымаў у руце букет агністых ружаў.

— Зноў мне? — кіўнула галавою Марына, паказаўшы на букет. Яна глядзела на Барыса з насмешкай, нават з выклікам, каб паказаць сваю абыякавасць, але ў той жа час вельмі хацелася пачуць ад яго: "Табе". Толькі цяпер Марына ўспомніла, што ніхто ніколі не дарыў ёй кветак.

Барыс працягнуў Марыне букет:

— Табе, Марына.

Марына ўзяла букет і прытуліла яго да грудзей. Пялёсткі ружаў прыемна лашчылі яе губы.

— Ну дзякуй табе, Барыс. Барыс пераступіў з нагі на нагу.

— Марына, сёння ў васемнаццаць гадзін у нашым тэатры паказваюць спектакль. Я буду чакаць цябе каля тэатра. Прыйдзеш?

Марына наморшчылася, яе курносенькі носік прыўзняўся.

— А ты багаценькі, як Бураціна!

— Бізнесам заняўся, — прамовіў Барыс.

"Няўжо ты бізнесменчык? У бізнесменчыкаў, вядома, грошы водзяцца. Барыс, ты мяне заінтрыгаваў", — падумала Марына і пацікавілася:

— Шмат зарабляеш?

— На жыццё хапае, — сціпла адказаў Барыс. Марына кіўнула галавою. Маўляў, разумею цябе, Барыс.

Хто я такая, каб ты перада мною ўсе свае сакрэты раскрываў.

— Марына, прыйдзеш?

У вачах Барыса было гэтулькі болі і суму, што яна здалася, не магла не здацца.

— Добра. Прыйду.

7

У тэатры (да гэтага Марына ў тэатры ні разу не была) ёй спадабалася. Многія ў тэатр, як і яна з Барысам, прыйшлі парамі. Кавалеры стараліся дагадзіць сваім дамам: і ўперад прапускалі, і тэатральныя праграмкі падавалі, і "калі ласка" не раз і не два чула яна. "Няўжо ўсе гэтыя людзі, якія тут сабраліся, заўжды жывуць у згодзе?" — думала Марына. Упершыню яна пазайздросціла.

Марыне спадабаўся і спектакль, крыху смешны і

крыху сумны. Галоўную гераіню — жанчыну гадоў трыццаці — падмануў другі герой, мужчына сталага ўзросту. Каб завалодаць яе грашыма, ён стараўся даказаць, што кахае яе, цалаваў рукі, дарыў падарункі, стаяў перад ёю на каленях.

Марына разам з усімі смяялася, пляскала ў ладкі, а ў канцы спектакля непрыкметна змахнула з вачэй дзве слязінкі.

Потым яна з Барысам, не спяшаючыся, ішла домоў. Барыс, як іншыя, не чапляўся да яе, не цягнуў у рэстаран. Ён смяяўся, жартаваў, расказваючы анекдоты і займальныя гісторыі з жыцця вядомых артыстаў. Марына адчувала сябе крыху няёмка. Як жа! Барыс такі разумны, так шмат ведае, а яна перад ім сапраўдная дурніца.

— Барыс, ты чаму цяпер не вучышся? Можа, свой інстытут кінуў? — не стрывала, пацікавілася яна.

— Не, — сказаў Барыс. — Нашы ў калгас на бульбу паехалі, а мяне вызвалілі ад бульбы, бо летам працаваў у будаўнічым атрадзе.

Развітваючыся, Барыс на заўтра запрасіў Марыну паглядзець кінафільм. Яна ўсміхнулася:

— Добра. Я прыйду.

Затым яны наведалі заапарк, хадзілі на дыскатэку, каталіся на лодцы па возеры… Кожны дзень Барыс ёй штосьці дарыў: то каробку цукерак, то кветкі, то памаду. А на рынку купіў сярэбраны пярсцёнак. Некалькі разоў яны пілі шампанскае, але ні разу яна не была п'яная. Бацька і маці павесялелі. Аднаго разу бацька, падпіўшы, на ўвесь голас заспяваў.

— Цішэй, дурань, цішэй! — без злосці крычала на яго маці.

8

Праз тыдзень Марыне пазваніў Косця.

— Марына, дзе прападаеш? Да мяне прыходзь.

— Я захварэла. Тэмпература трыццаць дзевяць і пяць, — схлусіла яна.

— Вылечым, — рагатнуў Косця. — Марына, у мяне і Пецька, і Мілка, і Галка, і Віцька. Марына, мы цябе чакаем. Весела пагуляем. Думай. Табе вырашаць.

Марына ўспомніла нядаўняе і, як здалося цяпер, такое ўжо далёкае жыццё. Мілка і Галка, вядома, узрадуюцца, калі ўбачаць яе. Шмат чаго яны раскажуць. Чаму ж не пагуляць? Усяго адзін вечар, адну ноч. Барыс, магчыма, не праведае, што яна была ў Косці.

— Марына, падумала? У дзверы пазванілі.

— Косця, пачакай. Мабыць, старыя вярнуліся, — сказала Марына і адчыніла дзверы. У дзвярах з букетам агністых ружаў стаяў Барыс. Як заўжды, ён прыязна ёй усміхаўся.

Марына моўчкі ўзяла букет, падышла да тэлефона і выцягнула з разеткі тэлефонны шнур.

9

Цэлы месяц Марына сустракалася з Барысам. Аднаго разу яны сядзелі ў гарадскім парку. Круціліся рознакаляровыя каруселі, гаманілі, смяяліся дзеці.

— Барыс, я ніколі не думала, што можна так моцна кахаць, як ты мяне кахаеш! — прамовіла Марына.

— Я цябе кахаю? — хмыкнуў Барыс.

Марына адчула, што лаўка, на якой яна сядзела, раптам стала мулкай.

— Ты… Ты ж не раз казаў, што кахаеш! І кветкі, і цукеркі мне дарыў, і шампанскае мы пілі…

Барыс забарабаніў пальцамі па лаўцы. — Марына, мне хутка ехаць на вучобу. Праўду табе сказаць?

Марына напялася, як сталёвая спружына:

— Кажы. Горкая праўда лепей, чым салодкае махлярства.