Гронкі гневу
Шрифт:
— Пойдзеш на танцы? — запытаўся ён.
Дзяўчына адвярнулася і нічога не адказала.
— Што, з табой і словам перакінуцца нельга? Можа, пойдзем патанцуем? — І нібы між іншым дадаў: — Я вальс умею.
Дзяўчына нясмела падняла на яго вочы і сказала:
— Падумаеш. Вальс усе танцуюць.
— Толькі не як я, — сказаў Эл. На пляцоўцы зноў зайгралі, і ён пачаў прытупваць у такт нагой. — Пойдзем, — сказаў ён.
З палаткі высунула галаву таўшчэзная жанчына і глянула на яго грозным
— Ідзі сваёй дарогай, праходзь, — зласліва сказала яна. — Дачка мая даўно заручаная. Яна замуж выходзіць — хутка жаніх прыедзе.
Эл гарэзліва падміргнуў дзяўчыне і пайшоў далей, прытупваючы на хаду пад музыку, паводзячы плячамі і памахваючы рукамі. Дзяўчына пазірала яму ўслед.
Бацька паставіў талерку на скрыню і ўстаў.
— Ну, хадзем, Джон, — сказаў ён і растлумачыў маці: — Хочам пагаварыць тут з аднымі людзьмі, даведаемся, можа, дзе работа ёсць. — Разам з Джонам ён пайшоў да доміка адміністратара.
Том падабраў кавалкам куплёнага хлеба рэшткі мяснога соўсу на талерцы і адправіў яго ў рот. Тады падаў талерку маці, і тая апусціла яе ў вядро з гарачай вадой, памыла і дала выцерці Ружы Сарона.
— А ты хіба на танцы не пойдзеш? — запыталася ў Тома маці.
— А як жа, пайду, — адказаў Том. — Мяне выбралі ў камісію дзяжурыць. Трэба пазабаўляць сяго-таго з гасцей.
— У камісію ўжо выбралі? — здзівілася маці. — Гэта, відаць, таму, што ты работу маеш?
Ружа Сарона нахілілася, каб пакласці талерку ў скрыню. Том, паказваючы на яе, сказаў:
— А божа, як яна таўсцее!
Ружа Сарона залілася чырванню і ўзяла ў маці яшчэ адну талерку.
— Чаму ж ёй не таўсцець, — сказала маці.
— І прыгажэе, — дадаў Том.
Ружа Сарона яшчэ гусцей пачырванела і апусціла галаву.
— Сціхні ты, — прашаптала яна.
— Чаму ж ёй не прыгажэць, — сказала маці. — Маладзенькія, што носяць дзіця пад сэрцам, заўсёды прыгажэюць.
Том засмяяўся:
— Калі яна і далей будзе так пухнуць, ёй давядзецца жывот на тачцы вазіць.
— Ды сціхні ты, — сказала Ружа Сарона і схавалася пад брызентам.
Маці ўсміхнулася:
— Не дражні яе.
— Ёй гэта даспадобы, — сказаў Том.
— Я ведаю, што ёй даспадобы, і ўсё-такі гэта яе трывожыць. Яна і так па Коні тужыць.
— Ну, на Коні даўно пара рукой махнуць. Ён не іначай як на прэзідэнта Злучаных Штатаў вучыцца.
— Пакінь яе, не чапай. Яе доля і так незайздросная.
Да палаткі, шырока ўсміхаючыся, падышоў Уілі Ітан.
— Ты Том Джоўд? — запытаўся ён.
— Я.
— Я старшыня святочнай камісіі. Ты нам будзеш патрэбны. Мне пра цябе гаварылі.
— Што ж, мы з табой разам пацешымся, — сказаў Том. — Пазнаёмся, гэта мая ма.
— Добры вечар, — сказаў Уілі.
— Вельмі прыемна, —
Уілі сказаў:
— Мы паставім цябе спачатку каля варот, а потым пяройдзеш на танцпляцоўку. Прыглядайся да тых, хто ўваходзіць, і, можа, адразу і высачыш іх. З табой будзе яшчэ адзін хлопец. А крыху пазней пойдзеш танцаваць і будзеш пільна прыглядацца.
— Добра, гэта я магу, — пагадзіўся Том.
— А хіба можа што здарыцца? — устрывожылася маці.
— Не, мэм, — адказаў Уілі. — Нічога такога.
— Зусім нічога, — сказаў Том. — Ну пайшлі. Убачымся з табой, ма, на танцах. — Том і Ўілі шпарка пакрочылі да галоўных варот.
Маці паставіла памыты посуд на скрыню.
— Выходзь! — крыкнула яна і, не пачуўшы адказу, паўтарыла: — Выходзь, Разашарна.
Ружа Сарона выйшла з-пад брызенту і зноў узялася выціраць талеркі.
— Том проста жартаваў, — сказала маці.
— Ведаю. Няхай сабе. Толькі мне непрыемна, калі на мяне глядзяць.
— Ну, тут ужо нічога не зробіш. Глядзець будуць. Людзям прыемна ж палюбавацца на маладзенькую, калі яна дзіця чакае — прыемна і весела. А ты на танцы не збіраешся?
— Збіралася… А цяпер не ведаю. Хачу, каб Коні вярнуўся. — Ружа Сарона гучна паўтарыла: — Я хачу, ма, каб Коні вярнуўся. Больш так я не магу.
Маці пільна паглядзела на яе.
— Я разумею. Толькі глядзі, Разашарна, не асарамаці сям'ю.
— Ну што ты, ма.
— Не асарамаці нас. Нам і так цяжка, не хапае яшчэ сораму.
У Ружы Сарона задрыжалі губы.
— Я… я на танцы не пайду. Не хачу… Ма, памажы мне! — Яна апусцілася на скрыню і закрыла твар сагнутымі ў локцях рукамі.
Маці выцерла рукі аб кухонны ручнік, прысела перад дачкой на кукішкі і паклала абедзве рукі ёй на валасы.
— Ты, дачушка, у мяне добрая, — сказала яна. — Заўсёды была добрай дзяўчынкай. Я пра цябе паклапачуся. Ты не бядуй. — Маці ажыўлена загаварыла: — Ведаеш, што мы з табой зробім? Пойдзем разам на танцы, сядзем убаку і падзівімся. Калі хто запросіць цябе на танец, я скажу, табе нельга, у цябе здароўе слабае. А ты музыку паслухаеш, на людзей паглядзіш.
Ружа Сарона падняла галаву:
— А танцаваць не пусціш?
— Не пушчу.
— І не дазваляй нікому да мяне дакранацца.
— Не дазволю.
Ружа Сарона ўздыхнула і роспачна прамовіла:
— Не ведаю, ма, як далей будзе. Проста не ведаю.
Маці лёгенька паляпала яе па калене:
— Ну глянь на мяне. Паслухай, што я скажу. Ты пацярпі яшчэ крышачку, а там палягчэе. Яшчэ толькі крышачку. Я праўду кажу. А цяпер падымайся. Мы з табой зараз памыемся, надзенем усё самае прыгожае і пасядзім на танцах. — Яна павяла Ружу Сарона да санітарнага блока.