Хто смяецца апошнім
Шрифт:
Гарлахвацкі. Што тут робіцца такое? У чым справа?
Анна Паўлаўна (падбягае да яго). Ой, Шура, каб ты бачыў, што тут было!
Гарлахвацкі. Дык тут і цяпер безабразіе.
Анна Паўлаўна. Зёлкіну вось з гэтым (паказвае на Тулягу) засталі тут.
Гарлахвацкі. Ах, якая брыдота! Другога месца но знайшлі.
Анна Паўлаўна. А жанчына тут нейкая была ў калідоры ды выдумала, што
Гарлахвацкі. Што яшчэ за жанчына?
Анна Паўлаўна. Ліха яе ведае, незнаёмая. Такая языкастая баба. Ды яна тут недзе. (Аглядаецца.) Не, уцякла ўжо.
Гарлахвацкі. Нічыпар, лаві яе там! Чорт знае што! З вуліцы зброд усялякі лезе ў кабінет. Пляткараць, распуснічаюць. (Да Тулягі.) Ну і вы таксама… Стары чалавек! Пасаромеўся б. Ва ўстанове, ды яшчэ ў маім кабінеце, дазваляць сабе такія рэчы!
Туляга. Аляксандр Пятровіч… Гэта бязлітасна… Вы ж самі ведаеце…
Гарлахвацкі (грозна). Нічога я не ведаю, таварыш Туляга! Хаця мне і трэба было б ведаць, адкуль у вас такія прывычкі. (Туляга часта моргае вачыма і кусае губы.) Ды ладна, таварышы. Я думаю, што мы будзем велікадушнымі і даруем яму на гэты раз, узяўшы слова, што больш нічога падобнага ён сабе не дазволіць. Спадзяюся, што смецця з хаты выносіць вы не будзеце, каб гэта не лягло бруднай плямай на нашу ўстанову. Прашу спакойна разысціся і працаваць. (Крадком ад жонкі гаворыць Тулягу, які выходзіць апошнім). Спадзяюся, што ў вас хопіць розуму не балбатаць пра гэта. (Усе разыходзяцца. Астаюцца толькі Гарлахвацкі і Анна Паўлаўна.)
Гарлахвацкі (да жонкі, калі Туляга выйшаў). Ну што ты скажаш на гэта? Ха-ха-ха… (Рагоча ўсё больш і больш, паддаючы сабе ахвоты.)
Анна Паўлаўна. Такі ціхоня, размазня! Хто б гэта мог падумаць!.. Ха-ха-ха.
Гарлахвацкі. Сівізна ў бараду, а чорт у рабрыну.
Анна Паўлаўна. А тая пляткарка сказала, што гэта ты з Зёлкінай зачыніўся. Я чуць дом не разбурыла.
Гарлахвацкі. Ах, ах, ах! Як гэта нядобра! I заўсёды ж так. Напляце табе якая-небудзь баба, а ты, не праверыўшы, з кіпцюрамі на мяне кідаешся.
Анна Паўлаўна. Ну, годзе, мір! (Абнімае яго за шыю і цалуе.)
Гарлахвацкі (ляпае яе па плячах). Бядовая ты ў мяне, Нюра.
Анна Паўлаўна. Як твая навуковая праца?
Гарлахвацкі. Праца амаль што гатова. Вунь, глядзі, які ў мяне тут навуковы апарат.
Анна Паўлаўна (пяшчотна). А як машына? Хутка будзе?
Гарлахвацкі.
Уваходзіць Левановіч.
Гарлахвацкі. А-а! Нарэшце і партыйнае кіраўніцтва ўспомніла пра нас, грэшных. Пара, даўно пара, а то мы без кіраўніцтва можам тут памылак парабіць. (Анна Паўлаўна выходзіць.) Ты чуў, якую штуку адмачыў Туляга?
Левановіч. Туляга? Па-мойму, ён не здольны ні на якія штукі.
Гарлахвацкі. І я так думаў. Адно ж сапраўды — у ціхім балоце чэрці вядуцца. Некалькі хвілін назад яго накрылі з Зёлкінай у маім кабінеце.
Левановіч. Ды што ты!
Гарлахвацкі. Вось табе і што ты!
Левановіч. Ні за што не паверу.
Гарлахвацкі. Запытай у людзей. Я тут яму пры ўсіх праборку даваў, а ён стаіць ды толькі вачыма моргае.
Левановіч. Не падазраваў у яго такіх здольнасцей.
Гарлахвацкі. У нас тут розных талентаў хапае.
Левановіч. Скажы, ты не ведаеш, што такое з Чарнавусам?
Гарлахвацкі. А я хацеў у цябе запытацца, што з ім такое.
Левановіч. Але ж ты чуў што-небудзь?
Гарлахвацкі. Ходзяць нейкія чуткі. Быццам шкодніцтва нейкае ў яго працах выявілі, зноў жа сувязі нейкія.
Левановіч. Ты не правяраў, адкуль гэтыя чуткі?
Гарлахвацкі. Гэта нічога не рабі, толькі правярай. А працу за мяне хто будзе пісаць? Туляга?
Левановіч. Дзіўная бесклапотнасць! Таго ўсюды з працы знялі, а яму хоць бы што.
Гарлахвацкі. Загадаеш і мне яго зняць? Я не самастрахоўшчык. Праверым, тады будзе відаць.
Левановіч. Як ты мысліш сабе гэту праверку?
Гарлахвацкі. Трэба назначыць аўтарытэтную камісію, якая павінна выехаць на месца, дзе ён рабіў геалагічныя доследы.
Левановіч. Хто, па-твойму, у гэту камісію павінен увайсці?
Гарлахвацкі. Баюся, што мне, як дырэктару інстытута, ад гэтага не выкруціцца. Ты ж мяне не вызваліш?
Левановіч. Дапусцім, што не. А яшчэ хто?
Гарлахвацкі. Можна яшчэ Зёлкіна. Ну і Тулягу.
Левановіч. I колькі ж часу зойме гэта праверка?
Гарлахвацкі. Каля года.
Левановіч. Што?!
Гарлахвацкі. У зімніх умовах рабіць нічога нельга, а за лета хаця б нам управіцца. Прыйдзецца ж бурэнне рабіць нанова.
Левановіч. Гэта значыць сарваць увесь план работы інстытута і трымаць цэлы год пад падазрэннем Чарнавуса.