Отколотое зеркало / Китек к?зге
Шрифт:
– Ике с?гатьт?н ген? ?лгерер минем аш. Лучше мин аны с?ндерим д?, бер?р ?ирд? тамак ялгап алырбыз. Шулх?тле сагындым ?зе?не, – дип, с?еклесене? салпы ягына салам кыстыруны кир?к тапты.
– Булды, кызым, с?йл?штек, юлга чыгам.
Кыз фамилиясенд? калу, туйдан со? кайда яш?? турында ?итди с?йл?ш?л?рне Л?йл? к?нн?н-к?н кичектер? килде. Мен? никах к?не д? килеп ?итте. Яшьл?рне кавыштыру, гаил? кору м??лесен? Сахип Миндрахман улы кия?не? с?зен ?итдиг? алмыйча, и? абруйлы мулланы ?зе алып кайтты. Шул к?нне Морад кунарга коттеджда калды. Халид? ханым и?е-буе берд?й ки? тахтага урын ??еп, эч?сегез килс? дип, лимон суы кертеп, кадерлесе
– ?м… – дип кен? куйды.
Нинди ген? м?гън? юк иде ике х?рефт?н торган бу ымлыкта. Га??пл?н?, ышанмау, р?н??, ?кен?, сыктану, ?пк?л??, гафу ит?г? якын а?лау ??м тагын ?лл? нинди хисл?р бар иде ошбу ы?гырашып куюда. Бик озак яттылар яшьл?р с?йл?шмич?, ?з табышмакларын чишеп. Морад икенче якка ?йл?неп яткач, Л?йл? бик кыюсыз гына аны? ачык ?илк?сен? кагылган иде.
– Мин бик арыдым б?ген. Йоклап алыйм ?ле.
?лб?тт?, икесе д? та? атканчы, к?рше ?т?че я?а к?н туу бел?н котлаганчы к?з д? йоммадылар. Халид? ханым, ишек шакып, ирт?нге ч?йг? чакырырга керг?нд?, икесе д? ?сл?рен? киенеп, аяк ?стенд? басып торалар иде. Туйны, бигр?к т? з?фаф кичен к?теп аласы?, ? ул кояшлы к?нне килеп яуган я?гыр кебек уза да кит?.
Шул к?нн?н «?м» Л?йл?не? и? яратмаган ымлыгы, с?зе булып калды. Со?рак, ч?че, к?зл?ре, г??д?се бел?н ?тисен? охшаган кызы солы боткасын яратмыйча «?м» дип куйгач, бер гаепсез баланы тирг?п, х?тта ч?б?кл?п алды Халид?.
Фамилия турында Л?йл? загс ишеген атлап керерг? ике к?н калгач с?з катты.
– Морадкаем, минем си?а бик зур ?тенечем бар.
– Р?хим ит, кызым!
– Ми?а ?ти-?ни фамилиясенд? калырга р?хс?т итм?ссе?ме ик?н?
– Бу си?а н?рс? бир? диик инде? Минем С?лимуллиным ошамаган ?ченме?
Л?йл? ?зене? д?лилл?ре турында к?п уйланып, аклану, а?лату с?зл?рен кат-кат кабатлап й?рс? д?, ?авабы артык гади килеп чыкты.
– Алар мине т?рбиял??г?, аякка бастыруга к?п к?ч куйганнар, фамилиял?ренд? калу минем р?хм?тем, ?лешч? бурычымны ?т?? булыр иде.
Морадны? бу а?латуга карашы ?зер иде.
– Ата-ананы? ?ир й?зенд?ге т?п вазифасы бала ?стер?, н?сел агачын саклау т?гелме со?? Кешелек ??мгыяте ф?л?н еллар д?вамында шул язылмаган канун буенча яши. Гел элг?ргел?р фамилиясен?, исемен? ябышып ятсак, барыбыз да Адамов, ?д?ми, Адамян дип кен? аталыр идек.
Л?йл? Морадны мантыйк бел?н ?и?? алмавын а?лагач, ?ти-?ни «улыбыз булмагач, син хет фамилиябезне сакла» дип ?тендел?р диярг? м??б?р булды.
– Дим?к, бу уй Сахип Миндрахманович башында туган.
Л?йл? с?зсез ген? башын селкеде.
– ?з фамилиям бик атаклы да, я?гырашлы да булмагач, мин риза. Тик бер шартым бар. Дусларым, таныш-белешл?рем, х?тта туганнарым да бу
– Ме? р?хм?т, Морад. Мине а?лавы?а шикл?нм?г?н идем. Син минем чын ху?ам да, зыялы дустым да.
М?г?р загста к?телм?г?н х?л килеп чыкты. Морад бел?н Л?йл?не? чираты килеп ?ит?г?, залда кайгыртучан Сахип Миндрахман улыны? чакыруы буенча килг?н татар ??м рус телл?ренд? тапшырулар алып баручы ике телеканал п?йда булды. Алар, кул кую, балдаклар киертеш?, шампан ш?рабы ачу ?лешл?рен т?шереп алу бел?н ген? чикл?нмич?, яшьл?рне сораулары бел?н интектердел?р.
«Сез кайда, ничек таныштыгыз?» диг?н с?альг? Морад ?авап бирерг? тиеш иде.
– Безне? очрашуны к?кл?р оештырды дип уйлыйм. Ч?нки без ?ич уйламаган т?шт?, аэропортны? к?т? залында таныштык. Бер карауда гашыйк булдык ??м гаил? корып, берг? яш?рг? уйладык.
– Л?йл? ханым, сез кыз фамилиягезд?, Габбасова булып калырга карар итк?нсез. Ни ?чен ирегез бел?н уртак фамилияд? й?рерг? булмадыгыз?
Корреспондентны? соравында т?рттер? д?, ирония д? барын Морад а?ласа да, Л?йл? югалып калды ??м турыдан б?рде.
– Мин ?тием? борынгы фамилиябезд? калырга в?гъд? бирдем. С?земд? тордым.
Сахип ?ф?ндене? соравы буенча, бу тапшыруны туктаусыз кабатлап тордылар. Морад бу хурлыклы клипны ??в?л кара янып ты?лады, со?рак телевизорны с?ндереп куя торган булды. К??еленн?н, шул кир?к си?а мужиклык сыйфаты?ны ?ирг? салып таптаткач дип, ?зен тирг?с? д?, Л?йл?не бит?рл?п л?м-мим с?з ?йтм?де. Ч?нки ризалыкны беркем авызыннан к?чл?п тартып алмады.
Яшьл?рне? тормышы ?з агымын тапты. Бер-ике атна Морадны? кечтеки б?лм?сенд? яш?п алгач, Сахип бел?н Халид?не? и? б?хетле, баллы чоры узган ?ч б?лм?ле хрущёвкаларына к?чеп, асылташлы пар алкалар тамаклары карлыкканчы г?л??л?ренн?н ?зл?ре кан?гать к?г?рченн?р кебек яш?п киттел?р. Ике башны бер менд?рг? салып йоклау бер-бере?не? у?ай хисл?ре бел?н уртаклаштыра ик?н дип, бер менд?рне ид?нг? ташлап йоклауга ?стенлек бирдел?р. К?теп алган, ?би-бабайга кадерле уенчык булып китк?н кызлары туу аларны тагы да якынайтты.
Я?а туган сабый куаныч-шатлык бел?н берг? ?ст?м? м?ш?катьл?р д? алып кил? шул. И? ??в?л, халкыбызны? гореф-гад?тл?рен, йолаларын иск? алып, балага исем кушарга кир?к. Ул м?мкин кад?р тизр?к, сабый туганнан со? ?иде к?н эченд? башкарылырга тиеш. Бу йола балага яман к?зл?р т?шм?сен, елак булмасын ?чен эшл?н? дип а?латты Халид? ханым. М?г?р исем м?сь?л?сенд? б?х?сл?р шактый булды. Салих ?ф?ндене? д?, Л?йл?не? д? т?къдимн?ре я?гырады. Татар исемн?рен? багышланган китапларны да кат-кат с?реп чыктылар. Бу с?йл?ш?л?рг?, холкын к?рс?теп, Морад нокта куйды. Нарасыен кулына алып:
– Йола буенча исемне ирл?р, к?п очракта ата кеше куя. Мин к?пт?нн?н к??елемд? й?ртк?н, т?рекл?рд? ки? таралган Айзиз? диг?н исемне кушарга булдым кызыма, – дип, мулла чакырырга чыгып китте.
Халид? ханымга исем ошады, кыз бел?н атага бер-берсен? карашып куюдан башка чара калмады. Габбасовлар н?селенд? балага борын-борыннан килг?н табыну, изгел?штер? Л?йл?не кайгыртучан ана буларак ачты. Кызларын татар телен? ?йр?т? торгач, ?зл?ре д? туган л?гатьл?рене? нечк?, сыгылмалы серл?рен?, к?черелм? м?гън?л?рен? тир?нр?к ?теп кердел?р. Айзиз?не? бабасы да «ана телен яхшы белерг? кир?к, чит, рус телл?рен? яш?? ихтыя?ы болай да ?йр?ттер?ч?к» дип такылдап торды.