Отколотое зеркало / Китек к?зге
Шрифт:
Морадны? бабасы бел?н м?н?с?б?те ??в?л таба т?бе кебек шома, тигез баргандай тоелса да, акрынлап майламаган арбадай шыгырдый башлады. Со?рак кына Морад Сахип Миндрахман улыны? аны «урынына утырту», ул тел?г?нч? яш?рг? ?йр?т? тел?ге бел?н янып-к?еп яш?г?нен тойды.
Сахип ?ф?ндег? Халид?не? бертуган се?лесе ?сма ире Габделбар кебек «баш ?сте, ничек ?йт?сез» дип с?зен ты?лап, янында б?терелеп й?ри торган кия? кир?к иде д?, нишлисе?. Д?ньяда и? яраткан ?ан иясе кызыны? тел?ген? каршы бара алмады. Ул-бу килеп чыкса, Л?йл?се б?хетсезлегенд? аны гаепл?р. Балалар алар ?чен ген? яш?г?нне, тырышканны б?ял?п ?иткермил?р шул.
Бабасыны? к?зенд? вакыт-вакыт кабынып алган эчке
Эш хакын карточкага к?череп бару с?б?пле, Морад ?зене? кем булып эшл?ве, нинди вазифалар ?т?рг? тиешлеге бел?н кызыксынмады, белм?де, хатынын машинасына утыртып алып кил?, якты к?н д?вамында с?ях?тчел?рне? к?ен ?айлап, сайраша-сайраша, берг? ?йл?рен? кайталар.
К?нн?рне? берсенд? Айзиз?л?ре чирл?п, Л?йл? ?йд? калырга м??б?р булды. Морад хатыны бел?н бер б?лм?д? утыра иде. Ху?асыны? эшт? юклыгын белм?г?н озын буйлы, б?др?л?телг?н аксыл ч?чле, к?газьл?рен к?т?реп б?лм?г? атылып керг?н бухгалтер кыз к?зл?ре бел?н Л?йл?не эзли башлады.
– Банк к?газьл?рен? кул куярга иде.
– Китер, ?зем култамгамны салыйм, – дип, Морад к?газьл?рне алырга кулын сузды.
Хисапчы кыз кадерле уенчыгын яшерг?н бала кебек, документларын читк?р?к алды да, беркатлылыгы бел?н турыдан ярып салды:
– Сезне? имза ярамый. Банк уздырмаячак.
Берни а?ламаган Морад, кулына кал?мен ала-ала:
– Ху?а булмаганда, гад?тт?, аны? урынына урынбасары куя. Банкта да минем фамилия булырга тиеш.
– Сез бит приказ буенча урынбасар т?гел, ? шофёр-экспедитор гына, – дип, хисапчы кыз, Морад н?рс?недер а?лап, авызын ачканчы, т?мле хушбуй исл?рен калдырып, тиз-тиз атлап чыгып та китте. Нишл?п инде ул юк вакытын бар итеп, ху?абик?сене? й?рт?чесе бел?н озаклап л?чтит сатып утырсын ди, тузга язмаганны.
Морад башын тотып, селкенмич? шактый уйланып утырды. Ул ф?нн?р кандидаты Л?йл? Габбасова ипт?шне? ш?хси шофёры гына ик?н. Шуны да белмич? й?рг?н. Бу гам?ле Сахип ?ф?ндене? яшьл?р арасына каккан беренче ч?е, ?и?ел кулдан б?лм?г? кертеп ?иб?рг?н кара м?чесе иде. Абзыйны? бу гам?ле Л?йл? бел?н килешенг?н булса, бигр?к т? аяныч. Яраткан хатыны куркыпмы, ирен кызганыпмы, ?лл? ?тисене? басымы аркасындамы, аны мыскыл ит?г? юл куйган булып чыга т?гелме? Гомер юлыбызда т?рле х?лл?р, авырлыклар очрар, х?т?р мизгелл?рд? моннан со? а?а таянып булырмы?
Морад очраклы ачылган сер, д?ресе, ?зен кимсет?, ?ир суалчаны д?р???сен? т?шер?л?ре турында бабасына да, Л?йл?г? д? с?з катмады, тик ?з эчен? кереп бикл?нде. Л?йл? Морадыны? аны м?кибб?н китерг?н м?з?кл?рне с?йл?ми башлавына, с?ях?тчел?р бел?н аралашуны туктатуына, к?з т?пл?ренд? кара сызыкларны? барлыкка кил?ен? игътибар итс? д?, берни а?ламады, ис?нлеге турында сорашудан узмады.
Бу х?л егетне бабасыны?, х?тта с?еклесене? м?рх?м?тен? ышанып ятмыйча, кил?ч?ге турында уйланырга м??б?р итте. Беренче сентябрьд?н тулы ставкага укытырга к?ч? и? кулае булыр дип, к??елен?
Ходай Т?гал? яраткан колына чыгарып куяр юлына дип юкка гына ?йтмил?р ик?н. Кил?ч?к язмышы турында кара янып, пел?ш башын кашып утырганда, а?а талиблык чоры дусты, ч?л гар?бе шикелле кара Р?ст?м шалтыратты:
– Морад, с?лам. Х?лл?ре? ничек?
– Ярыйсы. Аллага ш?кер, кыз ?стер?без, – диде, тавышына м?мкин кад?р шатлыклырак т?смер и?дерерг? тырышып.
– Тиз ген? к?решеп аласы бар. Минем конторага ярты с?гатьт?н явиться ит ?ле. ?итди эш бар.
Бу к?реш? Морадны? б?тен кил?ч?ген у?ай якка борды да куйды. Н?риман урамында урнашкан эш урынында, студентлар тапкан «б?др? ч?ч» кушаматлы Р?ст?м аны колачын ??еп каршы алды.
– Мин д?, малай, ?йл?ндем бит.
– Тузга язмаганны с?йл?м? инде. Беренче хатыны?ны? хыян?тен фаш итк?ч, «м??ге ?йл?нм?яч?кмен» дип ант итк?н иде?.
Уку д?веренд? бер б?лм?д? к?н итеп, со?гы телем ипил?рен б?лешеп яш?г?н дуслар арасында сер д?, ?йт?се с?зне ч?пр?кк? т?реп бир? д? юк иде.
– Кемг? ик?нне ?йтс?м, урындык барын онытып, шып итеп арты? бел?н ид?нг? барып т?ш?ч?ксе?!
– Й?, сузма. Бер яшь, чиб?р бай кызын ??тм?г? эл?ктерг?нсе?дер ?ле.
– Син ди мин, – дип, б?др? ч?ч дустын чеметеп алды.
– ?м… Бер – ноль сине? файдага. К?бегез шулай уйлый шул, кызганычка каршы.
– ?мрикан кызына ?йл?ндем бит, малай.
Морад, аны ?аман ?итди кабул итмич?, шаярта, сызгыра, телен? салына, ?ич югында, хыялы бел?н уртаклаша дип, Ху?а Насретдин иш?ге кебек башын чайкап утыра бирде.
– Ярый, сузмыйм инде. Й? й?р?ге? тотар. Рус телен гаил?д? яш?п ?йр?нерг? Америкадан килг?н ханым минем ?бид? урнашты. Фатиры зур, кече кызы бел?н ик?? ген? яшил?р. ?бине? д?, апаны? да русчалары ындыр артына алып чыгарлык кына. Чит ил кунагын ?йр?тм?г? абза?ны чакырдылар. Бер ай д?вамында мин аны – рус, ул мине инглиз телен? ?йр?н?-?йр?т? торгач, бер-беребезг? ?лепл?р гашыйк булуыбызны сизми д? калганбыз. Бик бай генерал кызы булып чыкты, бахыр. Безд? яш?рг? риза булмады, рус, татар телл?рен? ?йр?т?не АКШта д?вам ит?рсе? дип, р?сми якларны кайгыртуны ?з ?стен? алды. Морад ахири, мин боларны сине к?нл?штереп, к?ефе?не кыру ?чен с?йл?п утырмыйм. Монысы преамбула гына. Минем шактый ?рчемле бизнесым бары си?а м?гъл?м. ?йл?неп, башка ?лк?г? кереп китм?с??, берг? эшл?рг? д? чакырмакчы идем. Банкта тупланган акчаларны гына алам да, ширк?темне тулысы бел?н си?а калдырып кит?м. ?земне куып кайтарганчы. Эш анда х?тле барып ?итм?с дип уйлыйм, син д?, Р?ст?м шунда т?пл?неп калсын дип, дога кылып тор. Кухня ?и?азлары, буяулар сату бел?н эш ит? торган кибетл?ремне тулысы бел?н си?а яздырып кит?м. Хатыным шундый шарт куйды. «Монда ?з исеме?д? бизнесы? калса, гел Р?с?й ягына карап яш?яч?ксе?», – ди. Минем бер ген? тел?гем булыр: кайткан-китк?н вакытта мине каршы алып, чыгымнарымны т?л?п, озатып калу.
Морад к?кт?н и?г?н б?хетне ничек б?ял?рг? белмич? аптырап, та? калып, карышкан булып маташкан арада, ширк?т ху?асы булуына таныклыкны кулына китереп т? тоттырдылар. Р?ст?м бернич? к?нн?н д?рья аръягына китеп т? барды.
Югары уку йорты укытучысы д?р???сен? д? ризалашкан Морад аз-маз гына эшм?к?рлек к?рс?тс?? д? шактый табыш китер? алырлык ширк?т бел?н ?ит?кчелек ит? башлады.
Я?а эшк? чыкканчы, Л?йл?г? бу хакта ?йтмич? торды. Кичен, ч?й эчеп утырганда, артык гад?ти ?йбер турында х?б?р итк?нд?й, тонык тавыш бел?н ген?: