"Русская Ганза". Жизнь Немецкого подворья в Новгороде, 1346–1521 годы
Шрифт:
3 августа 1489 года.
Опубл.: HR 3. Bd. 2. № 266. S. 305–306.
Почтенным и мудрым господам, господам бургомистрам и ратманам города Ревеля, со всем почтением.
[Примите] сперва наш дружеский привет с пожеланием всего доброго. Почтенные, любезные господа, да узнает ваше почтенство, что великий князь Московский назначил здесь двух новых весовщиков, которым сдал в аренду весы под церковью святого Иоанна, и положил взымать с нас за каждый шиффунт [73] по 3 деньги, хотя прежде [брали] 3 деньги за один завес. Прежде составлял ли вес чего-либо 2 шиффунта или 3 шиффунта, за весь вес взимали не больше, чем 3 деньги, а теперь следует давать по 3 деньги с [каждого] шиффунта, который к тому же раньше уже был завешен, на что не указывает или чего не содержит крестоцелование. В связи с этим, почтенные, любезные господа, наша дружеская просьба такова: пусть ваше почтенство посовещается о том, поговорит с городами, чтобы купцы на новгородском подворье могли поскорее получить письменный ответ, из которого смогут узнать, как им следует себя вести. Почтенные, любезные господа, ваше почтенство должно узнать, что унтеркнехт подворья Керстен Хинкельман на собрании купцов жаловался на большую несправедливость, которую учинили ему здесь оба наместника по делу Яспера Махтерзама, по которому он здесь не
73
«Корабельный фунт», рус.: берковец, мера веса, исчислявшаяся по-разному. Шиффунт в Риге был равен 400 фунтам, а в Любеке равнялся 320, по другим источникам и даже 280 фунтам.
Предстоятели и мудрейшие, в настоящее время присутствующие в Новгороде.
Den ersamen und wol wyssen heren, heren borgermesteren und ratmannen der stat Reval mit gansser ersamheit etc.
Unsen vruntliken grot mit vor moge alles gudes steds to vorn. Ersamen leven heren, juwe ersamtheit sal wetten, dat grotforste van Muskow hir twe nyge wegere gestunt heft, den he de wage under sunte Iohannes kirche vorpachtet heft, und solet van uns nemen van dem schypp(unt) iij denynge, dat to vorne van der wicht was iij denynge. Al hedde de wichte to vorne wessen ij schypp(unt) edder iij schipp(unt), so gaff men nicht mer van ileker wichte aie iij denynge und nu mot men van dem schipp(unt) geven iij denyngen, dat doch nu to vorne gewesset is, und ok noch de crusekussynge nicht na en wisset eft yn halt. Hir umme, ersamen leven heren, is unse vruntelike bede: juwe ersamheit hir wil to ratslagen, mit den steden willen spreken, up dat de kopman en schriftlicke antwort mochte wedder krigen mit den erste in den hoff to nouwerden, up dat de kopman mochte wetten, wor na dat sick de kopman mochte richten. Ersamen leven heren, juwe ersamheit sal wetten, dat hir de haves under knecht, als Kersten Hinkelman, und hefft sick hir be klaget vor den kopmane des g(ro)ten Unrechtes, de em hir de beyde stedeholdes don, als van Jaspers Machtersam syner wegen, dat he hir to nenen rechte kornen kan; wente Kersten heft hir ge stan und heft sick vor baden na der crusekussinge sick der sake to ent leggende, dat he van jasper syner kopenschap nicht en wet und ok dar tor stede nicht gewest is, so dat jaspper ge kopslaget heft mit den nouwerdes. Dat wil he beholden mit der crusekussynge myt sinne ede. Daet em nicht to kamen en mach, wente de stedehalders Seggen, tuge de gan vor na muskouwesch rechte, und de sulven tuge sint part der sake. Alse is to bevruchten, dat se dem kopman wuste wat nyges willen up leggen. Ersamen leven heren, de twe breve, de gequemen van den steden an de stedeholders van Kersten Hinkelman synen saken, de hebben se under sick slagen und laten se vuste by sick liggen und geven Kersten Hinkelman vor en antwort, dat se den steden gen antwort konen up ent beden. Ersamen leven heren, susz biddet de kopman vor den under havesknecht, alse Kersten Hinkelman, dat juwe ersameheit noch wolde schriven strengeliken an de stedeholders und vormanen en de crussekussynge strengeliken, dat se nicht rechte richten na der crusekussinge und holden em mit losen worden; und de knecht, de moget sick umme der sake und licht in groter kranckheit, und de stedeholders sulven tor kenen, dat Kersten recht is, noch tens doren se em dat recht nicht aff seggen umme der summe willen, dat de summe szo grot is, dar de nouwerdes up saken. Nicht mer up dusse tydt, dan wy juwe ersamheit bevelen gade almechtich. Geschreven in dem hove to Nouwerden des mittdages na sunte peter ad vinculi a(nn)o lxxxix.
Vorstender und wysten nu tor tyd in dem hove to Nouwerden.
Купцы Немецкого подворья сообщают ревельскому городскому совету о желании уроженца Нарвы Гартлефа Пеперзака остановиться на Немецком подворье; оно было удовлетворено ввиду больших заслуг Пеперзака на дипломатическом поприще, предоставленных им гарантий и согласия платить повышенный тариф.
19 марта 1489 года.
Опубл.: HUB Bd. 11. № 282. S. 210–211.
Почтенным и мудрым господам, господам бургомистрам и ратманам города Ревеля, нашим особо надежным [друзьям], написано с большим уважением.
[Примите] наш дружеский привет с пожеланием всего доброго. Почтенные и благоразумные господа и добрые друзья, да узнает ваше почтенство, что здесь находится сын Тони Пеперзака из Нарвы, Гартлеф, который думал остановиться на подворье, чем купцы были не слишком-то довольны; и этот вышеназванный Гартлеф Пеперзак ссылался на купеческое право из шры, хотя в шре значится, что раз он был рожден в Нарве, то из-за этого он не имеет [доступа] на подворье и права пользоваться им, и что бы им для того не делалось, он должен быть того лишен; в ней также не значится, что купцы должны его пускать, раз пускали на подворье других людей [из Нарвы]. Если читать шру, то в ней мы не найдем ничего такого. Далее купцы ему сказали, что ежели тут и бывали уроженцы Нарвы, которые имели деньги от людей из [ганзейских] городов, то они клялись, что купцам из-за такого разрешения не случится никакого урона. На это ранее названный Гартлеф отвечал, что раз такое бывало, что все уроженцы Нарвы, бывавшие здесь, клялись, что у купцов будет тому доказательство или письмо, то и он хочет, чтобы ему сейчас позволили поступить так, чтобы у купцов о том было письмо. Далее этот названный Гартлеф клятвенно подтвердил, что купцы в будущем не претерпят из-за него никакого обременения или убытка, а также обещал, что оплатит все, что он здесь помещает, или же он этим не сможет пользоваться,
Предстоятели и мудрейшие, ныне пребывающие в Новгороде.
Denn ersamenn und wol wysen hern, hern borgermestern und radmanne der stad Reval unssen bysonnden gedynsenden mit grussen ersamheit gescr(even).
Unssen vruntliken grote myt vormoge alles gudes. Ersamen und vorsichtygen heren unn guten vrunde, juwer ersamheyden do wy tho wetende, dat hiir ys her Thonis Peppersack syn son van der Narve Hartleff unn gedeneket tho bruken de hove, und dar de kopman nicht wol in thovreden en vas, und desse ergenante Hartleff Peppersak syck boreep des kopmans recht van der schrage, were ed sake, dat ed in der schage stonde, dat hee umme der sake willen, dat hee van der Narve gebaren were und umme der sake willen de hove enberen und nicht gebruken, wat solde hee dartho doen, he moste en enberen; stunde ed dar ock nicht ynne, dat de kopman eme don geneten lete, wes se anderen lude in ertyden tho hoven hedden gerieten laten. De schrage wort gelesen, dar wy nicht inne vunden van den dingen. Voit gaff eme de kopmann vor, wo dar welke weren gewest, de ock van der der Narve gebaren weren, de ok gelt van lude ut den steden hedden, hedden vorlovet, off de kopmann in jenierley schaden queme, dat de dar vor stunden. Dar de ergenante Hartlff tho antworde, isset sake, dat see alle vorlovet gehat hebben, de van der Narve gebaren syn gewest, dat dar de kopmann bowys off breve van hadde, wor wolde he heen, he moste ock so don, dar de kopman nicht van hadde nene scryffte. Vorder hefft siick dusse ergenante Hartleff verwilkort, wer et sake dat de kopman van synent halven in ge(n)ijge last off schaden queme, so vorbut is he syck, he wiit myt demgenen botalen, dat he hyr theer stede hefft, off he dar nicht mede tho konde dyken, dat men ene overantwarde, hee wulde ed mit deme hogesten betalen, des vorwilkort he syck. Dyt begert de kopman, dat he dar also verwysse, dat sette wy tho jwer ersamheyt unn tho jwer erkantnyssen. Vorder so hefft dusse ergenente Hartleff myt den baden ut den steden tho Moskauw gewest vor enen tolck und deme kopman dar denst inne gedan na synem vormogen und secht noch, kan he den ersamen steden und ersamen kopman worinne denen, wil he alltyt gerne don und wil gevunden syn alse eer knecht. So hevet dyt de ersamen kopman geschaten an jwe ersamheyt, wes jwen ersamheyt hyr gudes inne duncket, dat gy uns dat wyllen bonalen, wanner ed jwer ersamheyt boqueme ys, de wy gade almechtich bovelen lange gesund in synem gothken denste. Gescr(even) tho Nauwerden des donerdages vor oculi anno lxxxi.
Vorstendes und wyssisten nuu tor tyt tho Nauwerden.
Купцы Немецкого подворья сообщают ревельскому городскому совету о получении писем по поводу корабля, выброшенного на берег близ Нарвы, которые адресованы им и наместнику Якову Захаровичу.
24 июня 1492 года.
Опубл.: HUB 11. № 595. S. 387–388.
Почтенным и мудрым господам, бургомистрам и ратманам города Ревеля, писано со всем почтением.
[Примите] сперва, как всегда, нашу добросовестную службу. Почтенные, мудрые, любезные господа, ваше почтенство направило нам одно письмо и другое к боярину (hovetman) Якову Захаровичу, которое мы ему и вручили, с известием о судах, которые тогда оставались в Нарове, и о том, что товары были потеряны русскими; в связи с этим мы часто ходили к вышеназванному Якову, желая [получить] от него ответ, и не смогли получить никакого ответа, он откладывал со дня на день. В связи с этим ваше почтенство пусть даст обстоятельные наставления доставителю этого письма. И мы хотим еще раз проявить рвение в связи с ответом. Ежели нам что станет известно, ваше почтенство вскорости это узнает. И да пошлет вам Господь всемогущий здоровья и благополучия. Писано на подворье в Новгороде в день святого Иоанна года (14)92.
Предстоятели и мудрейшие, ныне присутствующие в Новгороде.
Den erssamen unnde wolwisssen hernn bogermester(en) unde ratman(en) der stat revel geschrevenn myt ganser ersamheit.
Unsen willigen denst stedes tovoren. Ersamen wolwissen leven heren, alzo dan jwe ersamheit an uns gesant hebben einen breff unde einen an den hovetman Jacop Sacharegyvis, den wy om tolevet hebben, inholden von den schepen, dey denne tor Nerffe gebleven sin unde dat gut dorch dey russe to spilde gebracht is, darum wy dick unde faken vor dem forbenomeden Jacop gewest sin unde ein antwaert fon om bogeret hebben unde en kunnen gennes antwordes fon om bekome unde schut uns up fon dage tu dage, so jwe ersamheit bringer dusses briffes wal underrichten sal. Unde willen noch unsse vlit don um eines antwaerdes. Dat erste uns dat gebort wil wit jwen ersamheit bonallen mit den ersten wilt got dey welik jwen ersamheit gode bevallen sy sunt unde sallich. Gescgreve in hove to Nowerden up sunte Joha(n)n(i)s dach anno xcij.
Vorstenden unde wistene nu tor tit to Nowerden.
Купцы Немецкого подворья сообщают ревельскому городскому совету о пребывании в Новгороде Ганса Шерра из Ревеля.
6 декабря 1492 года.
Мы, предстоятели и мудрейшие, ныне [находящиеся] на подворье в Новгороде, уведомляем и свидетельствуем, что у нас побывал почтенный человек Ганс Шерр, бюргеp Ревеля, и пожелал от купцов доказательства [тому], и в знак множества свидетельств тому мы приложили наши личные печати к содержанию настоящего письма. Писано в день святого Николая (14)92 года.
Wy, forstenden unde wisten nu tor tit in dem hove to Nowe(rden), bekennen unde botugen, dat by uns gewest is dey ersame man Hans Scherren, borger to Revel, unnde heff bogert ein bowis fon dem kopman, des to mer tuchnisse hebben wy unsse angebornn singnit gedrucket aut spasium dusus breves. Gegeven am dage sunte Nicollae anno xcij.
Купцы Немецкого подворья сообщают ревельскому городскому совету, что согласно приказу великого князя, ганзейские купцы не имеют права требовать колупания воска и наддач к соболю и ласке; при этом новгородские наместники заявляют, что намерены соблюдать свои договоренности с ганзейцами, хотя новый порядок торговли нарушает старину; ганзейские купцы предпочитают торговать в Дерпте, Ревеле и Нарве, что наносит убытки обитателям подворья; ганзейцам также предписано при продаже ипрского сукна разматывать лакены, а только потом его оплачивать, хотя раньше лакены продавались упакованными; жалуются на русских носильщиков и взяточничество должностных лиц.