Сакрэт Тунгускага метэарыта, Прыгоды шасцікласніка Максіма
Шрифт:
— Сёння.
— Дык чаго стаім? Бяжым і мы кветку глядзець.
— Свята тады пачнецца, калі на вуліцы машыны з'явяцца, — сказаў Сакс.
— Тыя машыны, што з трубамі?
— Тыя, Васіль.
Сакс спыніўся, паказаў на вялізную дошку, пафарбаваную на карычневае.
— Наша дошка аб'яў. Пачытаем, пра што пішуць?
— Цікава пачытаць, — прамовіў Піліп Макаравіч. Нічога не скажаш: цікава. Аб'явы могуць шмат расказаць.
Што мне адразу кінулася ў вочы? Вялізны аркуш паперы, на якім карычневымі літарамі было напісана:
Ведаеце, колькі разоў паўтаралася слова «здароўя»? Аж дваццаць. Пэўна, моцна клапаціўся Карп аб сваім здароўі.
— Сёння і мы пажадаем Карпу здароўя, — прамовіў я.
А Васіль:
— Кукіш з макам.
— Гляньце! — усклікнуў Сакс. — Пра мяне напісана.
Але, напісана. На аркушы, які вісеў знізу, я прачытаў: «З нашага войска дэзерціраваў легіянер Сакс. Той, хто зловіць і прывядзе Сакса, будзе шчодра ўзнагароджаны. Узнагарода: колькі пальцаў на руцэ, столькі і балончыкаў з кіслародам. Валадар пан Карп».
Сакс усміхнуўся:
— Зловяць… Яны мяне зловяць як рак свісне.
— Чаму напісана: колькі пальцаў на руцэ, столькі і балончыкаў з кіслародам? Чаму проста не напісаць: пяць балончыкаў? — пацікавіўся Васіль.
— Так лічыць Карпу даспадобы. Есць і такая ўзнагарода: колькі пальцаў на руках і нагах. Гэта вышэйшая ўзнагарода.
— Чаму слова «здароўя» аж дваццаць разоў напісана? — пытаюся.
— Таму, што найбольш пальцаў на руках і нагах — дваццаць, — здагадаўся Васіль.
— Але, — кіўнуў галавою Сакс.
— Тут лічаць, як першакласнікі-двоечнікі,— кажу. — Адзін і адзін палец — будзе два пальцы. Дзіўны ваш Карп.
— Не дзіўны, а хітры, — не пагадзіўся са мною Сакс. — Ен хоча, каб людзі забыліся пра тое, што было спрадвеку. Нават лічыць па-іншаму прымушае.
— Узнагарода! Вышэйшая ўзнагарода! — неспадзявана ўсклікнуў Піліп Макаравіч.
Я азірнуўся.
— Каму ўзнагарода? Чым узнагароджваюць?
— Чытай на дошцы аб'яў,— таўхануў мяне Васіль.
Я зірнуў на дошку. Яшчэ адзін невялікі аркуш вісіць. Пачаў чытаць: «Наш любімы леў аблысеў. Цяпер яго не хочуць прызнаваць другія львы. Бедны леў пакутуе, сумуе. Хто пазбавіць яго ад гэтай пакуты, таму ўзнагарода: столькі балончыкаў з кіслародам, колькі пальцаў на руках і нагах. Валадар пан Карп».
Працёр вочы, стаў яшчэ раз чытаць: «…леў аблысеў… Бедны леў пакутуе…..пазбавіць ад такой пакуты…
…колькі пальцаў на руках і нагах. Валадар пан Карп». Карычневымі літарамі на белай паперы напісана. Ну і ну!
— Зразумеў, чаму вышэйшая ўзнагарода? — пытаецца Васіль.
Я ледзь стрымліваўся, каб не засмяяцца.
— Не даходзіць? — прагаварыў Васіль. — Дваццаць пальцаў — вышэйшая ўзнагарода.
— Васіль, не смяшы!..
— Вышэйшая ўзнагарода, бо дваццаць пальцаў,— стараўся растлумачыць Васіль.
— Не смяшы. Калі цяпер рассмяюся,
— Хлопцы, цішэй, — падышоўшы да нас, папярэдзіў Сакс.
— Чаму? — здзівіўся Васіль.
— Цішэй. Прашу вас. А Васіль яшчэ мацней:
— Чаму?
Сакс прыклаў палец да вуснаў.
— Цішэй. За намі сочаць.
Васіль павярнуўся ў адзін бок, у другі.
— Хто сочыць? Дзе?
— На тым баку вуліцы.
Сапраўды, на тым баку вуліцы стаяў чалавек у чорнай накідцы.
Таран-тарантул
Сакс не памыліўся. За намі назіралі. Чалавек у чорнай накідцы спярша шпацыраваў, нібы гуляючы. А калі заўважыў, што мы глядзім на яго, тут жа схаваўся за рогам дома. Думалася, што цяпер будзе назіраць здалёку. Але ж не. Высунуў галаву, палыпаў, палыпаў вачыма і схаваўся. Пасля зноў высунуўся.
— Вось каб цяпер падкрасціся ззаду ды крапівою па пятах, — прагаварыў Васіль.
— Тут і крапівы няма, — сказаў я. — Добра было б дубчыкам сцебануць. Ох і выгнуўся б!
— Надта ж гарачыя вы, — прамовіў Піліп Макаравіч. — Не хлопцы, а сапраўдныя казакі-разбойнікі.
— Трэба ратавацца, — сказаў Сакс— Гэта Таран, галоўны шпік Карпа. Свет такіх не бачыў.
Васіль зацікавіўся:
— Чаму Таран?
— Таран — ад слова «тарантул». Есць у пустыні такі ядавіты павук.
Таран-тарантул… А што, калі паказаць яму язык і крыкнуць, напрыклад, так: таран-барабан згубіў каптан? Пэўна, пазелянее ад злосці.
Я зірнуў на Піліпа Макаравіча.
— Я гэтаму шпіку хвост прышчамлю. Можна? У Піліпа Макаравіча, бачу, бровы прыўзняліся ўгору.
— Што-о-о?
— Крыкну што-небудзь крыўднае.
— Ен табе як крыкне, дык без вушэй застанешся.
— Не бойцеся, — падтрымаў мяне Васіль. — Нас чатырох. Пакоцім і звяжам.
— Прыйшлі ў чужы горад, — і адразу ў бойку? Барукацца на вуліцы станем? Мы і так сябе паказалі. Таран нездарма з'явіўся. Клікне легіянераў і ў цямніцу. Хто тады дапаможа жыхарам планеты Сіз? Трэба крыху пахадзіць, паглядзець, падзівімся на тую кветку, а пасля будзе відаць, што рабіць.
— Схаваўся Таран. Пакуль не высоўваецца, — шэптам прамовіў Сакс— Трэба ўцякаць. Магчыма, не заўважыць.
Моўчкі пераглянуўшыся, мы пашыбавалі па вуліцы.
— Не азірайцеся, — папярэдзіў Сакс. — Сам буду за ім сачыць.
Так і рупіць азірнуцца. Быццам хтосьці нябачны стаіць за плячыма і за рукаў цягне, на вуха нашэптваючы: «Азірніся, азірніся…»
Я, вядома, азірнуўся. Таран, як гаспадар, стаяў пасярод вуліцы і глядзеў на нас. Я не вытрываў, паказаў яму язык. А ён… Ен прыгнуўся, нібы яму на спіну дзесяціпудовы мех узвалілі, і з усіх ног, як таракан. Прыціснуўся да сцяны дома, закрыў твар рукамі. «Хоча, каб не пазналі. Не шпік, а дзіцё малое, — падумалася. — Нібы ў хованкі гуляе».