Сакрэт Тунгускага метэарыта, Прыгоды шасцікласніка Максіма
Шрифт:
— Годзе смяяцца, — прамовіў Васіль. — Як вы ў такой цемры заўважылі нас? Расказалі б. Пахваліліся б.
— Скажаш: пан Таран?
— Скажу, — уздыхнуў Васіль.
Вядома, ён датуль не супакоіўся б, пакуль не даведаўся б. У кожную шчылінку хочацца яму зазірнуць. Мне дык было ўсё роўна. Хіба зменіцца што-небудзь, калі даведаюся?
— Паўтарай за мною, — урачыста прагаварыў шпік, — пан Таран.
— Пан Таран, — мармытнуў Васіль, як мядзведзь у бярлозе. — Хутчэй расказвайце.
Таран,
— Ты не спяшайся. Пацярпі. Не цярпіцца?
— Не цярпіцца, — прызнаўся Васіль.
Таран узяў ліхтар, памахаў ім, што кадзілам, перад самым носам Васіля.
— Я знікаю. Да сустрэчы, хлопчыкі. Васіль імгненна ўскочыў.
— А я… А я ўсю ноч буду крычаць: Таран, Таран…
— Што ты! Што ты! Таран нельга. Пан Таран можна. У нас усіх начальнікаў завуць пан. І я хачу быць начальнікам.
— Вам гэта што маслам па сэрцы? — пытаецца Васіль.
— А як жа.
— Дык расказвайце, калі хочаце.
— Супакойся, хлопчык. Раскажу.
Вось што расказаў нам Таран. Сутарэнне, у якое заляцелі мы з Васілём, было прыстанішчам для Тарана і яго памагатых. Часам яны адпачывалі там, спалі на матрацах, каб, усхапіўшыся праз гадзіну, зноў шныпарыць, шпіёніць. Людзі гэтае сутарэнне за вярсту абыходзілі. А мы… Мы ў самае логава заляцелі. Заўважыў Таран, скумекаў, што вырашым праз сцяну перабрацца. Вось і чакаў. Самі прыйшлі да яго ў рукі.
— Спрытна я вас? — хіхікнуў Таран, закончыўшы расказваць.
— Калі б у сутарэнне не забеглі, то не злавілі б, — прамовіў я.
— Адпачывайце, даражэнькія, — хіхікнуў Таран.—
Заўтра вас пану Карпу пакажу. Ен запытаецца, хто вы і адкуль.
— Таран, — не выцерпеў Васіль. Шпік вылупіў вочы.
— Ты абяцаў…
— Ну, пан Таран.
Таран-тарантул выскачыў з цямніцы, як апараны кіпнем. Відаць, спалохаўся, што зноў пачуе: Таран.
— Шкада мне яго, — прагаварыў Васіль. — На карачках поўзае, пад кожную лаўку зазірае. Каб толькі начальнікам быць.
— Не шкадуй, — сказаў я. — Заўтра ён нас так пашкадуе, што млосна стане.
— Давай спаць, — прапанаваў Васіль. Мне не спалася. Толькі заплюшчу вочы — лысы леў, што здань, вырастае. «Антон, аддай лесвіцу», — дражніцца. Непрыемна, скажу вам.
— Не спіцца? — пытаецца Васіль.
— Не спіцца. Усякая трасца ў галаву лезе.
— Зноў сніцца, як з бацькам бульбу пяклі?
— Не. Лысы леў у вачах стаіць.
— Які лысы леў? — здзівіўся Васіль.
— Ды той, пра якога Карп у аб'яве напісаў. Няўжо не памятаеш? Той леў аблысеў, яго не хочуць прызнаваць другія львы. Карп яшчэ ўзнагароду паабяцаў таму, хто дапаможа льву.
Васіль падсунуўся бліжэй да мяне, зашаптаў на самае вуха:
— Я ведаю, як выратавацца. Заўтра скажам Тарану, што вылечым
Ці не праз сон кажа Васіль? Як яму дапаможаш? Ен жа зусім аблысеў.
— Васіль, ты не спіш? — пытаюся.
— Ні ў адным воку сну няма. Антон, мы дапаможам…
— Калі галава аблысее, то валасы на ёй і за сто гадоў не вырастуць, — кажу.
— Не валасы, а грыва, — паправіў мяне Васіль. — Валасы ў чалавека растуць, а ў ільва грыва.
— Ну, грыва, — пагадзіўся я. — Што ты хочаш зрабіць? Пальеш вады льву на галаву і скажаш: «Расці, грыва, і вялікая, і маленькая?»
— Навошта паліваць? Няхай зробяць парык. Парык для льва. Памятаеш, як Піліп Макаравіч казаў? Калі зрабіць парык для льва, то яго стануць прызнаваць і другія львы.
І праўда, казаў. Зусім з галавы вылецела. Піліпу Макаравічу можна верыць. Есць тоненькая нітачка, за якую нарэшце схопімся. Каб толькі не парвалася.
— Адразу свой сакрэт не раскрывай, — кажу Васілю. — Скажаш так: мы льву дапаможам, а Карп няхай усіх нас з цямніцы выпусціць. І цябе, і мяне, і Піліпа Макаравіча, і Сакса. Як думаеш: пагодзіцца?
— Думаю, што пагодзіцца. Вось пасля… Я яму ні на грош не веру.
Я ўздыхнуў:
— Нічога не зробіш. У нас няма іншага выйсця.
— Няма, — азваўся Васіль. — Давай на бакавую. На гэты раз я адразу заснуў. Ні пірагі, ні бульба, ні
Карп, ні леў у гэтую палову ночы мне не сніліся.
Парык для льва
Чуць свет у нашу цямніцу прыбег Таран. Стаў на парозе, што пень на дарозе.
— Уставайце, мае даражэнькія.
— Карп кліча? — пазяхнуў Васіль.
— Не Карп, а пан Карп, — паправіў яго Таран.
— Вельмі хоча нас бачыць? Таран увесь аж засвяціўся.
— Так хоча, што выказаць немагчыма. Такія прыгожанькія хлопчыкі яшчэ не траплялі ў нашу цямніцу.
— Не пойдзем, — прамовіў Васіль.
— Як гэта не пойдзеце? — вытрашчыў вочы Таран.
— А як ходзяць? — з выклікам прамовіў Васіль. — Нагамі. Вось мы і не пойдзем нагамі.
— Няўжо на руках пойдзеце? О-о-о, гэта пану Карпу будзе даспадобы. Пабягу паведамлю.
— Стойце! — крыкнуў Васіль. — Мы не пойдзем ні рукамі, ні нагамі.
— Бач, якія прынцы знайшліся! — працягла вымавіў Таран. — Я зараз легіянераў паклічу. Яны вас плётачкамі, плётачкамі. Пакажуць дзе ракі зімуюць.
Дадумаўся: плётачкамі. Такі пакліча. Хіба яму шкада нас? Яшчэ крычаць пачне, калі легіянеры стануць біць: «Пацярпіце, даражэнькія, пацярпіце…»
— Пачакайце. Мы можам ільва вылечыць, — кажу Тарану. — Любімага льва валадара.
Ен зірнуў спярша на мяне, пасля на Васіля.