Сказ пра Робін Гуда
Шрифт:
Узнагародай барцу-пераможцу быў добры рысак з пазалочанай вупражжу. Цудоўны прыз! Той, хто зойме другое месца, атрымае пародзістага быка, а наступныя тры пераможцы, гледзячы, хто якое зойме месца, — пару прыгожых вышываных пальчатак, залаты пярсцёнак ці бочку віна. Таму і не дзіва, што ў Нотынгем сабралася шмат ёменаў. Кожны разлічваў на які-небудзь прыз, няхай нават самы апошні.
Перад мостам натоўп быў такі густы, што рыцару і яго людзям немагчыма было праехаць, а прабіваць сабе дарогу сілай сэр Рычард лічыў непрыстойным. Дзень яшчэ толькі пачынаўся, часу ў рыцара было багата. Ён спыніў каня, каб якую гадзіну паназіраць за спаборніцтвам барцоў. Астатнія коннікі збіліся
Усім на здзіўленне, вострай барацьбы не атрымалася. I вінаваты ў гэтым быў нейкі здаровы, няўклюдны з выгляду бамбіза, які лёгка, нібы гуляючы, клаў на лапаткі кожнага свайго саперніка. Быў гэта чэмпіён якой-небудзь вёскі або гарадка — усіх ён валіў на траву, як толькі абхопліваў рукамі тулава свайго праціўніка.
— Хто гэта можа быць? — пыталіся гледачы. — Такіх барцоў ніколі яшчэ не бачыла Англія. Яму няма роўных. Ён абыходзіцца з усімі, як з дзецьмі.
Нікому не вядомы барэц кідаў на дол аднаго праціўніка за другім, усё гучнейшымі рабіліся воклічы захаплення. Але неўзабаве пачуліся нездаволеныя выкрыкі, якія перайшлі ў гнеўны гул. Гэта злавалі леснікі, якія гуртам стаялі каля пляцоўкі барцоў. Яны прыйшлі, каб падтрымаць свайго прыяцеля Губерта Дужую Руку — славутага барца, і зрабілі на свайго чэмпіёна вялікія грашовыя стаўкі.
Леснікі насміхаліся з пераможаных барцоў, калі тыя сарамліва выбіраліся з круга.
— Пачакайце, вось зараз супраць гэтага здаравякі выйдзе Губерт Дужая Рука! — крычалі яны. — Тады ўбачыце сапраўдную барацьбу. Які ён ні дужы, гэты бамбіза, а Губерт перакіне яго цераз плячо.
Здзекі і насмешкі яшчэ мацней падагрэлі натоўп. Нарэшце Губерт выйшаў у круг. Гледачы з хваляваннем і надзеяй чакалі, што вось зараз пачнецца сапраўдны паядынак. I хоць надзеі гэтыя адразу былі разбіты ўшчэнт, людзі ўбачылі нешта сапраўды захапляючае. Волат-барэц схапіў Губерта Дужую Руку і перакінуў яго цераз галаву. Чэмпіён леснікоў, некалькі разоў перакруціўшыся ў паветры, грымнуўся на дол, што аж зямля задрыжала.
— Нячысты захоп! — закрычалі злосныя леснікі.— Несумленны прыём! Паражэння няма!
— Есць, ёсць паражэнне! — закрычаў сэр Рычард. Ён любіў толькі сумленную гульню. — Захоп і прыём былі правільныя. Перамога чыстая.
Леснікі і самі добра гэта ведалі. Крычалі ж яны і абвінавачвалі пераможцу ў несумленнай барацьбе, толькі каб іхняму чэмпіёну не залічылі паражэння: тады ў іх была б прычына не плаціць грошай, якія яны прайгралі, пабіўшыся на яго аб заклад. Вакол пляцоўкі для барацьбы ўзняўся страшэнны шум і гвалт. Адны лаялі пераможца, другія заступаліся за яго. I ўсё ж больш было тых, хто злаваў на асілка, бо ён перамог барцоў, на якіх яны ставілі.
— Я недзе ўжо бачыў гэтага асілка раней, — задумліва прамармытаў сабе пад нос сэр Рычард. — Дзе я яго бачыў?
Рыцар напружыў памяць і раптам заёрзаў у сядле: «Успомніў! Успомніў! Гэта той самы велікан, што быў з Робін Гудам. Той самы, што прынёс мяшок з чатырма сотнямі фунтаў. Вядома, ён, хіба можна такое забыць!»
Сэр Рычард не памыліўся. Гэта быў Маленькі Джон. Ён пайшоў у разведку, пачуў пра спаборніцтва па барацьбе і захацеў пабыць на ім. Спачатку думаў толькі паглядзець на сваю любімую спартыўную гульню, але ўбачыў круглую пляцоўку і багатыя ўзнагароды, не ўтрымаўся і запісаўся ўдзельнікам пад імем Уіла з Паляны. Што было далей, вы ўжо ведаеце.
— Праганіце яго з круга! — на ўсё горла крычалі леснікі.— Ганіце прэч! Ён выкарыстаў нячысты прыём! Пачынайце спаборніцтва спачатку!
Леснікоў гучнымі крыкамі падтрымалі многія гледачы. Яны хацелі даць сваім любімцам яшчэ адзін шанц удзельнічаць у спаборніцтве,
Раптам над Маленькім Джонам навісла небяспека. Узлаваныя леснікі ўскочылі ў круг і рынуліся на яго, некаторыя з аголенымі мячамі, пагражаючы забіць яго, калі ён зараз жа не пойдзе прэч. Але яны памыляліся, калі думалі, што гэтага чалавека можна запалохаць. Ён не ведаў страху. Высокі, дужы, ён упарта стаяў на месцы, з пагардаю пазіраючы на іх. Усё магло скончыцца трагічна, каб не ўмяшаўся сэр Рычард. Ён загадаў сваім людзям згуртавацца вакол яго і ісці за ім. Сэр Рычард накіраваў каня ў натоўп і прабіўся да Маленькага Джона, якога цесным колам абступілі раз’юшаныя леснікі.
— Адыдзіце ад яго! — крычаў ім сэр Рычард. — Разыдзіцеся, не чапайце гэтага чалавека!
Леснікі, якія падпарадкоўваліся толькі шэрыфу, не звярнулі б увагі на словы рыцара, каб яго не падтрымаў натоўп. Многія гледачы ведалі сэра Рычарда Лі, і дзесяткі галасоў закрычалі:
— Няхай сэр Рычард будзе за суддзю. Ён сумленны і справядлівы рыцар. Мы ведаем яго і давяраем яму. Няхай ён рассудзіць.
Дружны і рашучы голас натоўпу застрашыў леснікоў. Яны змоўклі і прыслухаліся, што скажа рыцар.
— Што ж гэта вы, панове? — сказаў сэр Рычард. — Хіба ў нас, у Англіі, лічыцца справядлівым злаваць на чалавека за тое, што ён аказаўся лепшым барцом і паказаў майстэрства, якога мы даўно ўжо не бачылі? Я сачыў за спаборніцтвам, бачыў кідкі і прыёмы — усе яны былі па правілах. Я кіну пальчатку кожнаму з вас, хто скажа, што гэта не так. Ну што, будзем крыкам пазбаўляць узнагароды чалавека, якога ніхто не змог перамагчы ў сумленнай барацьбе на пляцоўцы?
Словы яго трапілі ў цэль і выклікалі ў натоўпе пачуццё прыхільнасці да пераможца. Толькі леснікі ўсё яшчэ змрочна і пагрозліва пазіралі на яго і шэптам гаварылі адзін аднаму, што яны зрабілі б з ім, каб не ўмяшаўся рыцар са сваім узброеным атрадам.
Усе пагадзіліся, што першы прыз выйграў гэты выдатны барэц. Астатнія ўдзельнікі спаборніцтва зноў выйшлі ў круг і пачалі змагацца за наступныя прызы. Калі ўсе атрымалі свае ўзнагароды, сэр Рычард за пяць марак купіў у чалавека, якога ўзнагародзілі бочкай віна, яго прыз і загадаў адкрыць яе, каб кожны, хто хоча, мог наталіць смагу. Людзі прыйшлі ў добры настрой, апрача, вядома, леснікоў, якія вымушаны былі заплаціць прайграныя грошы і таму кіпелі ад злосці. Яны перашэптваліся і кідалі злосныя позіркі на Маленькага Джона, які ўважліва разглядаў чыстакроўнага рысака — сваю ўзнагароду. I раптам у натоўпе пайшла чутка, што гэты выдатны барэц — разбойнік Робін Гуда. Як яна ўзнікла, цяжка сказаць. Чуткі заўсёды неяк дзіўна ўзнікаюць. Магчыма, яшчэ нехта, акрамя сэра Рычарда, пазнаў Маленькага Джона, хоць ён і змяніў сваё аблічча. Але нельга было схаваць волатаўскую постаць, шырокія плечы, дужыя рукі і ногі.
Чутка імгненна дайшла да вушэй леснікоў, і яны з радасцю ўхапіліся за яе. Праўда гэта ці не, але якраз тое, што ім трэба: цяпер чэмпіёну гэтаму ўжо не вырвацца з іх рук.
— Разбойнік! Разбойнік! Хапайце яго! Хапайце! — закрычалі яны і рынуліся да пераможца.
Толькі хуткасць і спрыт маглі выратаваць Маленькага Джона. Ён імгненна апынуўся ў сядле, прышпорыў свайго рысака і пусціў яго галопам. У натоўпе цяпер ужо было шмат яго прыхільнікаў, бо народ любіў разбойнікаў Робін Гуда. Людзі расступіліся, прапусцілі ўцекача і адразу зноў самкнуліся, адрэзаўшы дарогу леснікам, якія былі пагналіся за ім. Маленькі Джон стралой праляцеў цераз мост і знік за паваротам дарогі.