Дыялогі з Богам: суплёт інтэлігібельных рэфлексій
Шрифт:
– - У нас тут добра.
– - Адзін чалавек мне раіў: ніколі не вяртайся туды, дзе табе некалі было добра. Цябе там сустрэне нуда.
– - Я гэта таксама ведаю, бо змушаная хадзіць па сцежках маладосці. Але гэта, калі ідзеш без клопату.
– - Дзе прыдбаць такі клопат, ад якога чэзне нуда?
– - Клопат прыдбаць лёгка. Спачатку трэба ўзяць сабаку, потым знайсці жанчыну, а па вясне пасадзіць бульбу і купіць парася. Але найперш вам след павесіць фіранкі на вокнах. Хто не ідзе па ходніку, зазірае ў хату. Гэта
– - Мне звыкла жыць у дарозе.
– - Я вам пашыю фіранкі.
– - Дзякуй. Сёння чырвонае сонца і падвячоркам мароз асядзе на вокнах. Вось і будзе мне заслона ад чужога вока.
– - Маразы ў нас доўга не трымаюцца.
– - А што на свеце доўга трымаецца?
– - Вашая праўда. Але якраз таму і патрэбныя фіранкі. Яны, як запруда на рэчцы, затрымліваюць струменчык часу і тады яго збіраецца даволі, каб нарадзіць дзяцей і дачакацца ўнукаў.
Як быццам іх шпурлянулі, пападалі на сцежку вераб’і.
Ён стаяў на ганку і ганку было прыемна, што на яго абапіраецца гаспадар.
– - Пастой ля дзвярэй,-- схітраваў ганак.--Дзьверы любяць быць зачыненымі.
– - Мы любім, каб нас зачынялі. А гэта зусім іншае.
З розных куткоў зімы вярталіся на ноч людзі і машыны. Ён глядзеў на людзей і машыны, слухаў галашэнне варон, чорным кропам засмеціўшых барву неба, і казаў ці то ганку, ці то дзьвярам:
– - Добра бярэцца на мароз. Не адзін варабей акалее да ранку, калі не ўваб’ецца ў застрэшша.
– - Халера іх не возьме. Такая шкодная птушка, дзе крок зробіць, там і нагадзіць,-- сварліва заўважыў ганак.
– - Не ўсё раўно, хто па табе топчацца, чалавек ці птушка? А дзьверы – адно для чалавека.
– - Ды хопіць вам сварыцца, разумнікі,-- памяркоўна сказаў чалавек, аббіў боты ад снегу і ўвайшоў у хату.
У сенях зняў ватоўку, скінуў на цвік шапку і пасунуў твар да люстэрка.
– - Здымі бараду,-- параіла люстэрка.-- Жанчыны любяць маладых.
– - Жанчыны любяць тых, хто іх любіць, -- запярэчыў ён і нахіліўся распаліць пліту.
– - Ну як табе сёння на бацькаўшчыне?—адно ўсчаўшыся, запытаўся агонь.
– - Так сабе,-- адказаў ён і прычыніў засланку.
Як толькі ў вакне суседкі гасла святло, ён падсоўваў да ложка табурэтку, ставіў на яе попельніцу, кубак з моцнай гарбатай і залазіў пад коўдру.
Ён муліў бакі, паліў цыгарэты, зрэдку глытаў гарбату і думаў усё пра адно. Ён вярнуўся на бацькаўшчыну жыць ці паміраць? Калі жыць, дык трэба павесіць фіранкі на вокнах і шукаць нейкую сталую працу.
Аднак жыць не вельмі хацелася. Ён ужо раней перабраў усё, што ў жыцця было загатавана для чалавека, а паўтарацца, пэўна ж, не мела сэнсу.
Жыць не вельмі хацелася, паміраць таксама. Як ні круці, выходзіла зноў праставаць у дарогу. Там хутчэй стаптаць рэшткі гадоў.
Але перш чым звягнуць брамкай, трэба было ўспомніць, чаму ён вярнуўся да хаты?
Можа
Дарога – гэта пошук прытулку на ноч. Вось і ўся яе немудрагелістая праўда. І нічога іншага ў дарогі няма. Як толькі знайшоў прытулак, дзень прамінуў. А назаўтра будзе ранейшы клопат. І гэтак да скону, які аднойчы выхапіць цябе з плыні часу і тымсамым назаўжды прыбярэ ўсе твае турботы.
Ён раз-пораз перагортваў ацалелыя старонкі ўспамінаў, пакуль не зразумеў, што ўсё гэта дарма. Бо мінулае і будучае ходзяць рознымі сцежкамі. Таму няма сэнсу ні азірацца за спіну, ні пільнаваць далягляд. Без дай прычыны вярнуўся і гэтаксама пойдзе адсюль. Нішто нідзе не трымае чалавека, калі ўвесь ягоны набытак – адзінота.
У сінім прадонні неба самотна кружляў вазок, а на выстылай зямлі некуда беглі хуткія сані. Ад чырвонага сонца і белага снега жыццё здавалася прыгожым і завершаным, як велікоднае яйка. Ён ішоў з крамы і нёс у торбе віно, а ў кішэнях цыгарэты. Насустрач трапляліся местачкоўцы, але яны яго не цікавілі. У адрозненне ад дрэваў, снегу, гурта сініцаў на бэзавым кустоўі, людзі былі выпадковымі ў гэтай чырвона-белай стыні...
Абмінаючы могілкі, ён пачуў, як за каменным мурам дзяўбуць грунт сталёвыя ламы.
– - Зайдзі,-- сказаў цень.
Жалезная брама была расчыненая і ён збочыў з ходніка.
– - Бог у помач.
– - Дзякуй на добрым слове.
– - Птушка птушку не хавае, звер -- таксама. Адно чалавек баіцца сябе мёртвага і засыпае зямлёй,-- сказаў ён абы сказаць.
– - Калі летам, дык яшчэ нічога,-- заўважылі яму.
– - Па вялікіх гарадах зямлю не трэба дзяўбсці, бо там нябожчыкаў у печах паляць.
– - Замест дроў?!
Ад такой навіны ўсе кінулі грукатаць.
– -У вялікіх гарадах столькі народу, што калі кожнаму нябожчыку аддаць па кавалку зямлі, дык не будзе дзе жыць, адно як на могілках,-- растлумачыў ён
– - Скуль столькі людзей развялося? Можа іх аднекуль прысылаюць, дзе няма месца хаваць?—загаварылі іншыя.
Але доўга гаманіць не выпадала.
– - Неўзабаве нябожчыкак прывязуць,-- патлумачылі яму на развітанне.
На могілках зноў усчаўся грукат. Вароны адразу пападалі ў неба, а на гурбы снегу асыпалася дробнае вецце. І туды асыпалася, дзе пад зямлёй і снегам ляжалі яго бацька ды маці...
Цяпер у той бок нават сцежкі не было.
Апошнім часам людзі яго мала цікавілі, але жанчыны яшчэ вабілі, бо ў чэраве не скончылася хэнць. Таму аднойчы ён не вытрываў і пагрукаў у дзьверы суседкі.
– - Я не ведаю, чаго прыйшоў,-- паспавядаўся ён.
– - Суседзі ходзяць адзін да аднаго таму, што яны суседзі.
– - Дзе вашыя дзеці?—запытаўся ён потым.
– - Яны служаць анёламі.
– - А гаспадар?
– - Парукаўся з д’яблам.
– - Я ніколі не бачыў яго на падворку.