Нигина ва Мирмалик
Шрифт:
Момодоя, ки сирри кабутар ва нигинро намедонист, аз гирдгаштои ногаон дилтангу асабон шудаю сарисоби корро гум карда, то ором шудани Бимастура лоубол истод. Андактар бо адя- ои шоона ба авлияш рафту расо баъди чор моу чор рз боз омад. Саетараш, вайро бо илтимосу илтиои зиёд, аз ойгои хобаш хезонда, нисфишаб ба сари болини Бимастура оварданд, ки аз шиддати дард печутоб мехрд.
Дили тарсхрдаи момодоя меларзид. Вале… таваллуди тифли афтмоа беозор ва осон шуд…
Садои гшнавози мемони нав момодояи хоболудро ушёр кард. Вазифаи худ ба ёд оварда, адаа тифлро рйи даст бардошт ва аз шодии ногаон «Вай ман мурам! Ин духтарчая бинед, кафтарча барин. Майдаяк… Хушряк. Сап-сафедак»
– Мемони нав муборак бошад, духтарам! Илоо хушпою адам ва тансиату хушбахт шавад. Чашмат ба дидори мои нав ршан бод!
Бимастура чашм кушода, дар дасти момодоя тифлаке дид мисли шир сафеду чун мои тобон дурахшон. Фамид, ки равшании чашмаш аз талъати ин гулдухтар аст. Шод гашту бо лаби пурханда гуфт:
– Шукри беад, ки Соиби олам бо шарофати Пири Бузургворам ба ангуштарин нигин доду ба модари мискин Нигина! Шукри Худо, ки соиби сарам соиби фарзанд шуданд!
Вате ин суханро Абдулсайид шунид, сабзу хуррам гашт. Гаштаю баргашта Офаридгорро сипосу сано хонд, ки ро ба мурод расонд, соиби заораи тилло гардонд. Сипас шукри неъмат гузорид ва мемонхонаи гулкориро оростаю пероста гардонда, фаровон асбоби нишот фароам овард. Али маалларо зиёфат доду амрои ёру дстон ба дилхуш пайваст.
Дар ави зиёфат шавари момодоя, ки шоиртабъ буду бо тахаллуси Абдулмаиди Ворух шеър менавишт, пой бар замин кфта, шоирона бонг зад:
– Эй мардум, маро гш диед!
Аз доямомо таърифи духтари Абдулсайидро бисёр шунидам. Гуфт, ки ри тифли нав чун мои нав тобон асту мисли пар зебо! Дарол як байти Фирдавс ёдам омад:
удо гашт аз кдаке чун пар,
Ба чера ба сони бути озар!
– Ин хел наг, шоир! – адаа эрод гирифт Зарифи мударрис. –Бути зебое, ки падари Иброими пайамбар Озар тарошидааст дар Ворух ой намегирад!
– Ин хел бошад, паричераи нав бути Ворух аст!
– Дар хонаи Муяссари оду як бути безеб аст, амон кофист!
– Он гапора асту ин гулбадан! – паст наомад шоир. – Дилам гуво медиад, ки Нигина бути Ворух мешавад. Яъне, аз бути Фархор зеботар, аз бути Ямо раънотар, аз бути Чигил барнотар хоад шудан! Бузургтарин родмарди замон ба Нигина ошии шайдо хоад шудан!!
Аз ин каломи хуб хушол дучанд гардид ва аксарият «Рост мегяд шоир, Нигина бадри Ворух, мои тобони Ворух, мои мунаввари шаби чаордаум дар осмони Ворух мешавад» гён дасти иммат баланд бардошта, ба сари шоир борони дирам рехтанд.
Абдулмаид шод гашту нидо дардод:
– Шои олам бандаи бути Ворух мешавад!
Чанд марди сармаст гапи шоирро ло пиндошта, «Бас! Дигар жож махой!!» гуфтанд.
Оно аз бехабар чунин гуфтанд. Азеро арфу иои ин марди оташсухан азён набуд. Вай мисли дигар шоирон шху далеру нотарс ва шартакиг буд, аммо арзаг не: насибае аз айб дошту ини мавлудаш дар машрии осмон бури Савр ойгузин ва бинобар ин ар ч пешг мекард – хо ба азлу шх ва хо ба оанги идд – рост мебаромад ё ба аиат наздик меомад.
Ин карат ам фоли шоир мутлао дуруст баромад: дар шари Гурган намояндаи шашуми сулолаи Хоразмшоиёни кабир утбиддин Муаммади Сон маз дар рзи мавлуди Нигина-явми чаоршанбеи бистуми мои шаввол, соли 596 ирии амар мутоби ба сеюми августи соли 1200 мелод ба тахти подшо нишаст…
Равзанаи якум. Тафсири нахустин парвози андалеби Исфара ба Ворухи андалебнавоз
Аз мавлуди Нигина азор рз гузашт ва амакбобояш Амадсайид ибни Мамадсайид ба ин муносибат зиёфате мташам орост бо номи «азора». Барои азор нафар дастархон кушода, онро бо азору як хел нулу наво оро дод. Чанд гову гсфанд заб шуду дегои атор аз таомои гуногун лабрез гашт.
Мардуми доирахабар
Садри ин мафил амлокдори бозори Исфара Амадбеки хушмйлаб дулуна гшт мехойид ва аз шарики тиорат буданаш бо соибмаърака меболид. Кадхудои Ворух Иброимхоа, ки айриихтиёри худ вазифаи чойрезиро бар да дошт, ар гапи вайро тамаллукорона тасди карда, гаштаю баргашта «Бойбобо, марамат кунед!» гён, гштпораои раванин ва меваоти бетарин наздаш мегузошту го-гое бо чашми илтифот ба ду мемони р ба р низ менигарист, ки аз ониби падари Нигина даъват шуда буданд. Чанд сол муаддам як гур устоои ворух дар сохтмони масиди омеи Исфара чил рз тарии ашар кор карданду тиби тасимот Абдулсайид шабо дар манзили Насриддини усто мехобид, ки ории мураттаби «уръон» буду ама бо этиром Усто Мулло мегуфтанд. Ситораи ар ду ба ам рост омаду дстони он шуданд ва рафтуомади тарафайнро ба ро монданд. Устои сангтарош даъвати устои дуредгарро бо хушол пазируфта, додарзодааш Амадро амро оварда буд, ки кайо боз тамошои манзараои афсонавии ин деаи бииштиро орзу мекард.
Амади шоиртабъ ба сбати бузургсолон амро нашудаю ар замон мазе ё мавизе ба даон партофта, бо зави зиёд аракатои мавзуни раосаи тахмин 14-15 соларо тамошо мекард, ки Бойбобо кафи саховатро калон кушода, ро амрои дастаи мутрибони номдори исфаранг адя оварда буд.
Вате таронаи шх аном ёфту муанио аз лани сигонаи Борбад тараннуми сурудеро андар ситоиши волидон ооз карданд, ба раоса имконият фароам омад, то лазае нафас рост карда, обу изо храд. Хиромон ро гашта, худро ба алаи зано расонду мури хаёли Амад ба парвоз омад. Зеро ба назараш чунин намуд, ки ин духтаракро пештар дар куое дидааст. Хеле фикру хаёл карду оибат дарёфт: соли охирини тасил дар мадрасаи Маринон амрои амсабаони шоирпешааш ба дарбори подшо рафта, бо сарпарастии вазири фозил ва фарангпарвар Баоуддин, ки соибдевон буд, базми сухан ва унар оростанд. Ана дар амон мафили бошук ин раоса низ иштирок дошту мавриди таваи умум арор гирифт. Байушо, ки ам уввати фазл дошту ам фазли увват вайро «товуси навхиром» номида, диноре чанд пеши пояш партофта буд…
Маоми тлон аном ёфтан амон оанги сабук баланд шуд ва «товуси навхиром» бо нери тоза бол кушода, ба расго парид. Дар тан парниёни сабук санаро давр зада, лазае дар мобайн арор истод, то ави расро шуръ намояд. амин асно аз байни зано Нигиначаи гулгунлибос бо чераи шукуфон дартоз баромаду айнан мисли раоса санаро давр гашта, дар паляш ором гирифт. ама даон калон кушода, аммо нафас дарун кашида, интизор истоданд, ки идомаи кор ч мешавад.
Мутоби ба зарби доира раоса китф унбонду Нигина ам китф унбонд. Раоса даст бардошту духтарча ам даст бардошт. Пой унбонад – пой меунбонд, сар афшонад – сар меафшонд.
Доду иреви мардум ба осмон печид. ама баробар каф кфта, офарин мегуфтанду нидои шод мебароварданд. Бойбобо мисли аспи авмаст шиа кашида, як каф тангаи нура аз сари Нигина пошид. Часорати ногаон ва талидкорию аракатои ширини кдаке, ки анз аз даонаш би шир меомаду имрз ба ама гуна нозу нуз ва эркагию густох а дошт, аксариятро ба по хезонд. Амад ам ончунон ба вад омад, ки бехудона аз кат фуромада, «духтарчаи хушрча»-ро озод аз замин бардошту дар аво давр занонда, оиста поён фаровард ва навозишкорона аз пешониаш бсид. Сипас бо овози арангос гуфт: