Польские сказки
Шрифт:
– Obrzydli mi juz ten Szczupak i ten Nied'zwied'z (опротивели мне уже эта Щука и этот Медведь; obrzydna'c – опротиветь). Kaze ich pozabija'c i przyrzadzi'c na weselna uczte (прикажу их поубивать и приготовить на свадебный пир).
I zgodzila sie zosta'c zona Grajka. 'Slub mial sie odby'c za tydzie'n. Grajek naglil, bo jak najpredzej chcial zosta'c mezem Ksiezniczki. Przez tydzie'n Ksiezniczka wciaz sie przygladala ta'ncom Szczupaka i Nied'zwiedzia, ale po tygodniu juz jej sie to znudzilo i powiedziala do Grajka:
– Obrzydli mi juz ten Szczupak i ten Nied'zwied'z. Kaze ich pozabija'c i przyrzadzi'c na weselna uczte.
Grajek zgodzil sie na to (Музыкант согласился на это), bo juz byl pewien (потому что уже был уверен), ze zostanie mezem Ksiezniczki (что станет мужем Княжны), i nie zalezalo mu na Szczupaku i Nied'zwiedziu (и
Na drugi dzie'n w kaplicy zamkowej odbyl sie 'slub Grajka z Ksiezniczka (на другой день в замковой часовне состоялось бракосочетание Музыканта с Княжной), a potem miala by'c weselna uczta (а потом должен был быть свадебный пир). Sproszono mn'ostwo go'sci i zastawiono stoly w najwiekszej sali zamkowej (созвали множество гостей и накрыли на столы = накрыли столы в самом большом замковом зале = зале замка; zastawi'c st'ol – накрыть на стол). Dla Szczupaka znalazl sie p'olmisek (для Щуки нашлась миска), ale zeby poda'c Nied'zwiedzia (но, чтобы подать Медведя), trzeba bylo zrobi'c nowy (нужно было сделать новую), olbrzymi p'olmisek (огромную миску), i na rozkaz Ksiecia dziesieciu jubiler'ow pracowalo nad tym p'olmiskiem przez cala noc (и, по приказу Князя десять ювелиров работали над этой миской всю ночь; na czyj's rozkaz – по чьему-л. приказу; ksiaze – князь).
Grajek zgodzil sie na to, bo juz byl pewien, ze zostanie mezem Ksiezniczki, i nie zalezalo mu na Szczupaku i Nied'zwiedziu.
Na drugi dzie'n w kaplicy zamkowej odbyl sie 'slub Grajka z Ksiezniczka, a potem miala by'c weselna uczta. Sproszono mn'ostwo go'sci i zastawiono stoly w najwiekszej sali zamkowej. Dla Szczupaka znalazl sie p'olmisek, ale zeby poda'c Nied'zwiedzia, trzeba bylo zrobi'c nowy, olbrzymi p'olmisek, i na rozkaz Ksiecia dziesieciu jubiler'ow pracowalo nad tym p'olmiskiem przez cala noc.
Olbrzymi Nied'zwied'z na srebrnym p'olmisku budzil podziw wszystkich go'sci (огромный Медведь на серебряной миске вызывал восхищение всех гостей). Ale bardziej jeszcze dziwilo ich to (но ещё больше удивляло их то), ze obok Nied'zwiedzia lezaly na p'olmisku skrzypce ze strunami ze sznurk'ow (что рядом с Медведем лежала на миске скрипка со струнами из верёвок). Ksiezniczce przyszedl do glowy taki zart i kazala polozy'c obok Nied'zwiedzia skrzypce (Княжне пришла в голову такая шутка, и она велела положить возле Медведя скрипку; przyj's'c do glowy komu's – прийти в голову кому-л.).
Jedna z pa'n podniosla skrzypce i obejrzawszy je (одна из дам подняла скрипку и, осмотрев её; pani – женщина, дама), powiedziala (сказала):
– Na takich skrzypcach gra'c nie mozna (на такой скрипке играть нельзя; nie mozna – нельзя).
Olbrzymi Nied'zwied'z na srebrnym p'olmisku budzil podziw wszystkich go'sci. Ale bardziej jeszcze dziwilo ich to, ze obok Nied'zwiedzia lezaly na p'olmisku skrzypce ze strunami ze sznurk'ow. Ksiezniczce przyszedl do glowy taki zart i kazala polozy'c obok Nied'zwiedzia skrzypce.
Jedna z pa'n podniosla skrzypce i obejrzawszy je, powiedziala:
– Na takich skrzypcach gra'c nie mozna.
– Mozna (можно)! – krzyknal Grajek (крикнул Музыкант). I chcac przekona'c wszystkich (и, желая убедить всех; chcie'c – хотеть, желать), ze m'owil prawde (что он говорит правду), chwycil w jedna reke skrzypce (схватил в одну руку скрипку), w druga smyczek (в другую смычок), uderzyl nim po strunach i zaczal gra'c (ударил им по струнам и начал играть).
I co sie stalo (и что /же/ произошло)? Ledwo rozlegly sie pierwsze takty melodii (едва раздались первые такты мелодии), Nied'zwied'z i Szczupak zerwali sie z p'olmisk'ow i zaczeli ta'nczy'c (Медведь и Щука вскочили с мисок и начали танцевать). Go'scie przerazili sie najokropniej i tlumnie zaczeli ucieka'c (гости пришли в ужас и толпой начали убегать: «ужаснулись самым ужасным образом»; przerazi'c sie – ужаснуться, прийти в ужас; okropny – ужасный; tlumnie – толпой), a pierwsi uciekali Grajek i Ksiezniczka (а первыми убегали Музыкант и Княжна; pierwszy – первый).
– Mozna! – krzyknal Grajek. I chcac przekona'c wszystkich, ze m'owil prawde, chwycil w jedna reke skrzypce, w druga smyczek, uderzyl nim po strunach i zaczal gra'c.
I co sie stalo? Ledwo rozlegly sie pierwsze takty melodii, Nied'zwied'z i Szczupak zerwali sie z p'olmisk'ow i zaczeli ta'nczy'c. Go'scie przerazili sie najokropniej i tlumnie zaczeli ucieka'c, a pierwsi uciekali Grajek i Ksiezniczka.
Ale nie zdazyli uciec (но
Ale nie zdazyli uciec, bo Nied'zwied'z rzucil sie za nimi, jedna lapa przytrzymal Grajka, druga – Ksiezniczke. Potem Nied'zwied'z i Szczupak zasiedli w pustej sali przy stole i tymi samymi nozami i widelcami, kt'orymi ich miano klu'c i kraja'c, pokluli i pokrajali Grajka i Ksiezniczke – i zjedli.
Jan Kasprowicz
(Ян Каспрович)
17. O kr'olu wez'ow i o walecznym a czystym mlodziencu Perlowicu 16
(О короле змей и о храбром = и чистом юноше Перламутре)
16
Waz – змея; mlodzieniec – молодой человек, юноша; perlowiec – перламутр.
Drzewiej dzialo sie lepiej (в старину происходило = было лучше; drzewiej – уст. древле, в былое время, в старину; dzia'c sie – происходить); ludzie wielka mieli sile przez to (люди имели большую силу из-за того; przez – из-за /о причине/), ze za mlodu niewinni byli jak lilie (что смолоду были невинны как лилии; za mlodu – смолоду), a sily (а силу), tej walecznej mocy swojej (эту храбрую силу свою; moc – сила), uzywali jeno po to (употребляли только затем; uzywa'c czego's – употреблять что-л.; po – за /при обозн. цели действия/), azeby ratowa'c bli'znich (чтобы спасать /своих/ близких). Widzicie te Tatry (видите эти Татры)? Milami ciagna sie zielonym lasem podszyte (милями тянутся они, зелёным лесом подшитые). Na chmurnych wierzcholkach ich polyskuje 'snieg bielutki jak mleko albo i runo jagniat-niewiniatek (на их пасмурных вершинах поблёскивает/блестит снег беленький как молоко или руно невинных ягнят; chmurny – пасмурный, хмурый; jagnie – ягнёнок; niewiniatko – невинный младенец), we wnetrzu ich piekne (в глубине их прекрасные; wnetrze – внутренность, внутренняя часть; we wnetrzu – внутри, в глубине), niby pawie oka (словно павлиньи глаза), l'snia sie jeziora (сверкают озёра). Po graniach skacza kozice (по горных склонах = по горным склонам прыгают/скачут дикие козы; gra'n – горный склон; kozica – дикая коза), 'swistaki w dolinach kamienistych po'swistuja (сурки посвистывают в каменистых долинах), orzel poszybuje nad Woloszynem 17 (орёл взлетит над Волошином; poszybowa'c – полететь, взлететь).
17
Горный хребет в Высоких Татрах.
Drzewiej dzialo sie lepiej; ludzie wielka mieli sile przez to, ze mlodu niewinni byli jak liii je, a sily, tej walecznej mocy swojej, uzywali jeno po to, azeby ratowa'c bli'znich. Widzicie te Tatry? Milami ciagna sie zielonym lasem podszyte. Na chmurnych wierzcholkach ich polyskuje 'snieg bielutki jak mleko albo i runo jagniat-niewiniatek, we wnetrzu ich piekne, niby pawie oka, l'snia sie jeziora. Po graniach skacza kozice, 'swistaki w dolinach kamienistych po'swistuja, orzel poszybuje nad Woloszynem.