Сіндбад вяртаецца
Шрифт:
Першаму Акліль працягвае тэрмас буравому майстру.
— Зноў каля механізмаў без каскі? — злуецца той. — І што ты за сваю старую шэшыю ўчапіўся, як хаджа за зялёную чалму?
Юсуф-задэ гаворыць на арабскай мове, рабочыя яго разумеюць, і ўсе рагочуць. Але Акліль не крыўдуе. О, каб Юсуф-задэ ведаў, што знаходзіцца ў старой шапцы!
— Ну дык каб тваёй нагі больш на буравой не было! — грозна кажа майстар. Але чай повара Мулуда п'е з асалодай і прагнасцю. Аддыхваецца, чакае, пакуль натоляць неймаверную смагу астатнія,
Гадзіны праз паўтары рабочы, які сачыў за адстойнікам, сказаў, што туды з нетраў нічога не вяртаецца. Насунуўшы на вочы белую каску, Юсуф-задэ пабег глядзець.
— Даваць у ствол толькі чыстую ваду і паболей! — загадаў ён. Пасля гэтага пачаў хутка падымаць на паверхню буравы снарад.
— Што такое? — заклапочана пацікавіўся Карнееў. — Заціскае?
— Ды не, — у буравога майстра блішчалі вочы. — Здаецца, падыходзім да вадзянога пласта. Але парода, відаць, з трэшчынамі, усю нашу прамыўку заглынае, нічога каля бурыльнага снарада не застаецца. Трэба адразу закачваць як мага болей.
— Вады зараз прывязуць з аазіса яшчэ, — супакоіў Карнееў.
— Не ведаю, якой вады мы дамо аазісу, але з яго калодзежаў зараз давядзецца браць ды браць, калі такая парода.
— Як гэта — што дамо? — спахмурнеў Карнееў.— Што за настрой?
— А ліха яго ведае, — адказаў Юсуф-задэ. — Ад гэтай спёкі і мне пачынае здавацца, што нам знарок падсунулі гэты ўчастак, на якім французы селі макам.
— Я паказваў даныя нашым геолагам, — сказаў Карнееў.— Яны мяркуюць — месца перспектыўнае.
— Каб жа! — уздыхнуў Юсуф-задэ. — А то ж столькі пякельнай работы — і раптам дарэмна.
Выў, грукатаў матор. Буравы снарад, каб не заціснула раптам сухой пародай, даводзілася то выцягваць, то хутка апускаць у забой. Адстойнік апусцеў зусім, і на яго сценках, умомант высушаных сонцам, зіхацеў тоўсты пласт солі. Раптам з пустыні наляцеў гарачы смерч, закруціўся паміж машын. Запарушыла салёным пылам вочы, адразу не стала чым дыхаць. Людзі чхалі, кашлялі.
— Вады! — камандаваў буравы майстар. І было незразумела: ці то яго пячэ неадольная смага, ці то буравому снараду пагражае небяспека аказацца заціснутым у ствале.
Акліль зноў разносіў чай. З вялікай біклагі ліў ваду людзям на далоні — каб апаласнулі твар, прамылі крыху вочы. У адстойнік з глыбіні ствала па-ранейшаму нічога не вярталася. Трубка перад латком толькі сіпела і пускала аранжавыя пухіры, хаця вада з бака лілася па шлангу пад напорам. Усё праглынала ненажэрнае чэрава Сахары. Машыну-вадавозку зноў накіравалі ў аазіс. З ёй паехаў па загаду повара Мулуда Хуары — купіць у краме спецый і солі. Людзі смяяліся: купляць соль, калі ад яе і так некуды дзецца.
Добыш з матарыстам спешна рыхтавалі на буравой усё неабходнае на выпадак, калі сёння бурыльшчыкам давядзецца працаваць пазней звычайнага. Бо калі раптам адкрыецца вадзяны пласт, то бурыць неабходна хутка і
А калі вярнуліся, Акліль заўважыў, што рабочы, які сачыў за цыркуляцыйнай сістэмай, выплюхвае на сябе з адстойніка поўныя прыгаршчы вады! Вось гэта навіна! Разам з Добышам яны таксама заспяшаліся туды. З асалодай апусцілі рукі ў гаючую прахалоду. Няхай сабе зусім мутная была вада, але яна штуршкамі выпырсквалася і выпырсквалася з патрубка, з кожным разам усё больш. Рухавік бурыльнай устаноўкі цяпер працаваў штомоцы — на мяжы магчымага, калі ўлічваць спёку. Акліль сцяміў: гэта магло азначаць адно — пачалося ўскрыццё ваданоснага пласта!
Усе, хто знаходзіўся на буравой, дапамагалі Юсуф-задэ і яго камандзе — падцягнуць да палацяў абсадныя трубы, рыхтаваць пасту для тампанажу затрубнага зазору. Над адкрытымі мяхамі з высакамарачным цэментам, раствор якога цвярдзеў у лічаныя мінуты, дыміліся ад ветру белыя хвасты, запудрывалі рукі і твары рабочых.
Раптам да Юсуф-задэ падышоў Вахрашчын.
— Эльмар, — ціха сказаў ён, — вады пайшло многа, але ж яна, як у возеры Баскунчак…
Юсуф-задэ ўзняў стомлены, з запарошанымі цэментам, быццам разам пасівеўшымі брывамі і вусікамі твар і, зірнуўшы на далоні механіка, на белыя пісягі солі, моўчкі пакрочыў да адстойніка… Праз мінуту роздуму ён папрасіў Акліля збегаць у лагер за начальнікам.
…Праз чвэрць гадзіны на буравой і ў лагеры не было чалавека, які б не каштаваў вады, якая выбівалася з нетраў пустыні. Гучна цокаў языком і шматзначна жмурыўся Сідкі, яшчэ больш пачарнеў твар Амамы. Азарт, які нядаўна дапамагаў людзям пераадольваць стому, змяніўся абыякавасцю. Усе раптам адчулі, як жахліва дзейнічае на арганізм чалавека Сахара. У паветры, здавалася, больш не засталося кіслароду, нечым было дыхаць. Толькі Сідкі як ні ў чым не бывала корпаўся ля матораў, змахваў анучкай пыл, падліваў маслёнкай змазку, пасвістваў сабе ды касавурыўся на Карнеева, які ўзіраўся ў ваду адстойніка, нібы праз яе можна было разгледзець, што ж там робіцца — глыбока ў нетрах пустэльні.
Сціх рухавік бурыльнай устаноўкі. Працаваў толькі насос цыркуляцыі, выкідваючы ў адстойнік усё новыя шчодрыя порцыі салёнай вады.
Юсуф-задэ зняў каску, палатняную куртку і акунуў у адстойнік мускулістыя рукі. Потым плюхнуў поўныя прыгаршчы сабе на твар, на грудзі.
— Хаця ў расоле, але ж ахалода, — прамовіў ён, чмыхаючы.
Карнееў пахмурна зірнуў на буравога майстра і машынальна абцёр і без таго ўжо сухія рукі аб крысо курткі.
— Чаму спыніў бурэнне? — строга спытаў у Юсуф-задэ.