Выкраданне Чарадзея (на белорусском языке)
Шрифт:
– А русiнскiя гарады?
– А русiнскiя гарады - Кукейнас, Герсiке, Замошша, потым Юр'еў - адзiн за адным былi ўзяты немцамi. Яны не змаглi аб'яднацца. Толькi лiтоўцы ўстаялi. Менавiта ў гэтыя гады яны стварылi адзiную дзяржаву. А праз некалькi гадоў на Русi з'явiлiся манголы. Раздробленасць яе аказалася пагiбельнай.
Кiн выняў з шара жменю шарыкаў памерам з валоскi арэх.
– Хадзем у вялiкi пакой, - сказаў ён.
– Мы тут замiнаем Жулю. Да таго ж паветра на траiх не хапае.
У вялiкiм пакоi было халадней i прасторней.
– Вось i нашыя падазроныя, - сказаў Кiн. Ён падняў першы шарык, крыху сцiснуў яго пальцамi, шарык луснуў i разгарнуўся ў гладкую пругкую пласцiнку - партрэт пажылой панi з набеленым тварам i чорнымi бровамi.
– Хто ж яна?
– спытаўся Кiн, кладучы партрэт на стол.
– Княгiня, - хуценька вымавiла Ганна.
– Не спяшайцеся, - усмiхнуўся Кiн.
– Няма нiчога больш небяспечнага ў гiсторыi, чым вiдавочныя хады. Кiн адклаў убок партрэт i ўзяў другi шарык. Шарык ператварыўся ў выяву даўгатварага чалавека са сцятымi капрызнымi губамi i вельмi разумнымi стомленымi вачыма пад высокiм, з залысiнамi, iлбом.
– Я б сказала, што гэта князь, - у адказ на запытальны позiрк Кiна вымавiла Ганна.
– Чаму ж гэта?
– Ён прыйшоў першы, стаiць поруч з княгiняй i шыкоўна адзеты. Ды выгляд у яго горды.
– Усё суб'ектыўнае, другараднае.
Наступным аказаўся партрэт тонкай дзяўчыны ў сiнiм плашчы.
– Можна прапанаваць?
– спыталася Ганна.
– Зразумела. Вазьмiце. Я здагадаўся. Кiн перадаў Ганне партрэт рыжага прыгажуна, i яна паклала яго побач з гатычнай дзяўчынай.
– Атрымлiваецца?
– спыталася Ганна.
– Што атрымлiваецца?
– Наш Раман быў у заходнiх землях. Адтуль ён прывёз жонку.
– Значыць, вы ўпэўнены, што нам патрэбен гэты адважны воiн, якога ледзь былi не забiлi ў сутычцы?
– А чаму вучонаму нельга быць воiнам?
– Разумна. Але нiчога не даказвае.
Кiн адгарнуў далоняю партрэты i паклаў на вызваленае месца выяву аднавокага хлапчука. I тут Ганна зразумела, што гэта быў не хлапчук, а дарослы чалавек.
– Гэта карлiк?
– Карлiк.
– А што ён тут робiць? Таксама родзiч?
– А калi блазан?
– Ён занадта проста адзеты для гэтага. I сярдзiты. Блазан не павiнен быў весялiцца. Само пачварства было падставай для смеху.
– Добра, не буду спрачацца, - сказала Ганна.
– Але мы ўсё роўна нiчога не ведаем.
– На жаль, пакуль што вы маеце рацыю, Ганна. Ганна зноў падсунула да сябе партрэт свайго ўлюбёнца: вогненныя кудзеркi, сакалiны позiрк, цэлы сажань у плячах, футравая шапка сцiснута ў нервовым магутным кулаку...
– Вядома, варыянт спакуслiвы, - сказаў Кiн.
– Вам не падабаецца, што ён прыгожы? Леанарда да Вiнчы таксама займаўся спортам, а Аляксандр Македонскi ўвогуле з каня не злазiў.
Партрэты ляжалi ў рад, зусiм жывыя, i цяжка было паверыць, што ўсе гэтыя людзi памерлi шмат соцень
– Можа быць, - пагадзiўся Кiн i выбраў са столiка два партрэты: князя ў сiнiм плашчы i рыжага прыгажуна.
– Калегi, - заглянуў у вялiкi пакой Жуль.
– Прадаўжэнне будзе. У нас яшчэ паўгадзiны. А там нехта прыехаў.
13
Шар быў уключаны i скiраваны на рыцарскi стан у трынаццатае стагоддзе. Вечарэла. Неба над лесам стала бясколернае, на яго фоне лес быў амаль што чорны, i промнi перад захадам сонца, што павiсла над сцяной крэпасцi, высвечвалi на гэтым цьмяным занавесе постацi працэсii, якая выпаўзала на бераг.
Паперадзе ехалi конна некалькi рыцараў у белых i чырвоных плашчах, два манахi ў чорных, падаткнутых за пояс расах, за iмi восем стомленых насiльшчыкаў валаклi крытыя насiлкi. Потым з лесу паказалiся пехацiнцы i, нарэшце, дзiўная будынiна: шасцёрка быкоў цягнула драўляную платформу, на якой было замацавана нешта накшталт сталовай лыжкi для велiкана.
– Што гэта?
– спыталася Ганна.
– Катапульта, - адказаў Кiн.
– А што ў насiлках?
У прыцемку было вiдаць, як Жуль пацiснуў плячыма.
Насiльшчыкi з палёгкаю апусцiлi сваю ношу на прыгорак, i наўкола сабраўся натоўп.
Моцныя пальцы схапiлi знутры за краi полага, рэзка тузанулi яго, i на зямлю выскачыў грузны пажылы мужчына ў расе бэзавага колеру i ў маленькай чорнай шапачцы. На грудзях у яго блiшчаў вялiкi сярэбраны крыж. Чырванашчокi круглы твар быў абведзены коратка падстрыжанаю чорнаю барадой. Рыцары акружылi мужчыну i павялi да шатра.
– Ёсць падазрэнне, - сказаў Кiн, - што да нас завiтаў яго праасвяшчэнства, епiскап рыжскi Альберт. Вялiкi гонар.
– Гэта начальнiк мечаносцаў?
– спыталася Ганна.
– Фармальна - не. На самай справе - валадар нямецкай Прыбалтыкi. Значыць, да штурму Замошша ордэн ставiцца сур'ёзна.
Епiскап затрымаўся на схiле, прыставiў далонь казырком да вачэй i глядзеў на горад. Рыцары штосьцi тлумачылi яму. Насiльшчыкi, кiнуўшы паклажу, уселiся на траву.
Ратнiкi пагналi платформу з катапультай у бок моста цераз ручай. Ад групы рыцараў, якiя акружалi епiскапа, адлучыўся рыцар, той, што ледзь не забiў рыжага прыгажуна. За iм у чорнай сутане адзiн з наблiжаных епiскапа. Ратнiкi падвялi каня.
– Сцяг не забудзьцеся, брат Фрыдрых, - сказаў манах.
– Брат Тэадор возьме, - сказаў рыцар. Ратнiк дапамог рыцару сесцi ў сядло з высокай пярэдняй лукой. Левая рука ў рыцара рухалася незграбна, нiбыта пратэз, на правай пальчатка была кальчужная, на левай - жалезная.
– Пачакайце!
– крыкнула Ганна.
– Ён жа гаворыць! Вы наладзiлi гук?
Кiн усмiхнуўся.
– Ён па-расейску гаворыць.
– Не, па-нямецку. Мы ж не чуем. Тут iншы прынцып. Ведаеце, што бываюць глуханямыя, якiя па губах могуць здагадацца, пра што гаворыць чалавек?