Залаты ключык, або Прыгоды Бураціны
Шрифт:
— Пі-пі, пііііі…
— Дзін-лала, дзін-ла-ла…
— Бум!
— Школа ж нікуды ж не падзенецца ж, — сам сабе гучна пачаў гаварыць Бураціна, — я толькі гляну, паслухаю і бягом — у школу.
З усёй моцы ён кінуўся бегчы да мора. Ён убачыў палатняны балаган, упрыгожаны рознакаляровымі сцягамі, якія трапяталі ад марскога ветру.
Наверсе балагана, прытанцоўваючы, ігралі чатыры музыкі. Унізе тоўстая цётка ўсміхаючыся прадавала білеты. Каля ўвахода стаяў вялікі натоўп — хлопчыкі і дзяўчынкі, салдаты, прадаўцы
«Тэатр лялек.
Толькі адзін спектакль.
Спяшайцеся!
Спяшайцеся!
Спяшайцеся!»
Бураціна тузануў за рукаў аднаго хлапчука.
— Скажыце, калі ласка, колькі каштуе ўваходны білет?
Хлопчык адказаў скрозь зубы, не спяшаючыся:
— Чатыры сольда, драўляны чалавечак.
— Разумееце, хлопчык, я забыўся дома мой кашалёк… Вы не можаце мне пазычыць чатыры сольда?..
Хлопчык зняважліва свіснуў:
— Знайшоў дурня!..
— Мне страшшшшэнна хочацца паглядзець тэатр лялек! — скрозь слёзы сказаў Бураціна. — Купіце ў мяне за чатыры сольда маю цудоўную куртачку…
— Папяровую куртачку за чатыры сольда? Шукай дурня.
— Ну, тады мой прыгожанькі каўпачок…
— Тваім каўпачком толькі лавіць апалонікаў… Шукай дурня.
У Бураціна нават пахаладзеў нос — гэтак яму хацелася трапіць у тэатр.
— Хлопчык, тады вазьміце за чатыры сольда маю новую азбуку…
— З малюнкамі?
— З ччччароўнымі малюнкамі і вялікімі літарамі.
— Давай хіба, — сказаў хлопчык, узяў азбуку і неахвотна адлічыў чатыры сольда.
Бураціна падбег да тоўстай цёткі і прапішчаў:
— Паслухайце, дайце мне ў першым радзе білет на адзіны спектакль тэатра лялек.
У час паказу камедыі лялькі пазнаюць Бураціна
Бураціна сеў у першым радзе і з захапленнем глядзеў на апушчаную заслону.
На заслоне былі намаляваны чалавечкі, якія танцавалі, дзяўчынкі ў чорных масках, страшныя барадатыя людзі ў каўпаках з зоркамі, сонца, падобнае на блін з носам і вачыма, і іншыя цікавыя малюнкі.
Тры разы ўдарылі ў звон, і заслона паднялася.
На маленькай сцэне справа і злева стаялі кардонныя дрэвы.
Над імі вісеў ліхтар у выглядзе месяца і адбіваўся ў кавалачку люстэрка, на якім плавалі два лебедзі, зробленыя з ваты, з залатымі насамі.
З-за кардоннага дрэва выйшаў маленькі чалавечак у доўгай белай кашулі з доўгімі рукавамі. Яго твар быў абсыпаны пудрай, белай, як зубны парашок.
Ён пакланіўся шаноўнай публіцы і сказаў сумна:
— Добры дзень, мяне завуць П'еро… Зараз мы пакажам вам камедыю пад назвай: «Дзяўчынка з блакітнымі валасамі, або Трыццаць тры разы па карку». Мяне будуць лупцаваць палкай, даваць аплявухі і біць па карку. Гэта вельмі смешная камедыя…
З-за другога кардоннага
Ён пакланіўся шаноўнай публіцы:
— Добры дзень, я — Арлекін!
Пасля гэтага павярнуўся да П'еро і даў яму дзве аплявухі, такія звонкія, што ў таго са шчок пасыпалася пудра.
— Ты чаго хныкаеш, дурніца?
— Я сумны таму, што я хачу жаніцца, — адказаў П'еро.
— А чаму ты не ажаніўся?
— Таму што мая нявеста ад мяне збегла…
— Ха-ха-ха, — зайшоўся ад смеху Арлекін, — бачылі дурніцу!..
Ён схапіў палку і адлупцаваў П'еро.
— Як завуць тваю нявесту?
— А ты не будзеш больш біцца?
— Ну не, я яшчэ толькі пачаў.
— У такім выпадку яе завуць Мальвіна, або дзяўчынка з блакітнымі валасамі.
— Ха-ха-ха, — зноў зайшоўся Арлекін і тройчы ўдарыў П'еро па карку. — Паслухайце, шаноўная публіка… Ды хіба бываюць дзяўчынкі з блакітнымі валасамі?
Але тут ён, павярнуўшыся да публікі, раптам убачыў на пярэдняй лаўцы драўлянага хлапчука з ротам да вушэй, з доўгім носам, у каўпачку з кутасікам…
— Глядзіце, гэта Бураціна! — закрычаў Арлекін, паказваючы на яго пальцам.
— Жывы Бураціна! — залямантаваў П'еро, узмахваючы доўгімі рукавамі.
З-за кардонных дрэў выскачыла мноства лялек — дзяўчынкі ў чорных масках, страшныя барадачы ў каўпаках, калматыя сабакі з гузікамі замест вачэй, гарбуны з насамі, падобнымі на агурок…
Усе яны падбеглі да свечак, што стаялі ўздоўж рампы, і, углядаючыся, загаманілі:
— Гэта Бураціна! Гэта Бураціна! Да нас, да нас, вясёлы дураслівец Бураціна!
Тады ён з лаўкі скочыў на суфлёрскую будку, а з яе на сцэну.
Лялькі схапілі яго, пачалі абдымаць, цалаваць, шчыпаць… Потым усе лялькі заспявалі «Польку Птушку»:
Птушка польку танцавала
На палянцы ў ранні час.
Нос налева, хвост направа, —
Гэта полька Карабас.
Два жукі — на барабане,
Жаба дзьме у кантрабас.
Нос налева, хвост направа, —
Гэта полька Барабас.
Птушка польку танцавала,
Бо вясёлаю жыла.
Нос налева, хвост направа, —
Вось дык полечка была…
Гледачы былі расчулены. Адна мамка нават усхліпнула. Адзін пажарнік плакаў наўзрыд.
Толькі хлапчукі на задніх лаўках злаваліся і тупалі нагамі.
— Хопіць лізацца, не маленькія, працягвайце спектакль.
Пачуўшы ўвесь гэты шум, з-за сцэны высунуўся чалавек, такі страшэнны з выгляду, што можна было здранцвець ад жаху, калі толькі зірнуць на яго.
Густая нячэсаная барада яго валаклася па падлозе, вылупленыя вочы круціліся, велізарны рот ляскаў зубамі, нібы гэта быў не чалавек, а кракадзіл. У руцэ ён трымаў сяміхвосты бізун.