Залаты ключык, або Прыгоды Бураціны
Шрифт:
— Бураціна, прашу цябе — зажмурся, заткні нос і выпі.
— Не хачу, не хачу, не хачу!..
— Я табе дам драбок цукру!..
У той жа момант па коўдры на ложак узлезла белая мыш, яна трымала драбок цукру.
— Ты яго атрымаеш, калі будзеш мяне слухацца, — сказала дзяўчынка.
— Адзін цууууукар дайце…
— Ды зразумей жа, — калі не вып'еш лекаў, ты можаш памерці…
— Лепш памру, чым піць рыцыну…
Тады дзяўчынка сказала строга, дарослым голасам:
— Заткні нос
Яна ўліла рыцыну ў рот Бураціна, адразу ж сунула яму драбок цукру і пацалавала.
— Вось і ўсё…
Высакародны Артамон, які любіў усё, што добра канчалася, схапіў зубамі свой хвост, круціўся пад акном, як віхор з тысячы лап, тысячы вушэй, тысячы бліскучых вачэй.
Дзяўчынка з блакітнымі валасамі хоча выхоўваць Бураціна
Назаўтра раніцай Бураціна прачнуўся вясёлы і здаровы, нібы нічога не здарылася.
Дзяўчынка з блакітнымі валасамі чакала яго ў садзе, седзячы за маленькім сталом, застаўленым лялечнай пасудай.
Яе твар быў свежа вымыты, на кірпатым носіку і шчоках — кветкавы пылок.
Чакаючы Бураціна, яна з прыкрасцю адмахвалася ад надакучлівых матылькоў:
— Ды ну вас, сапраўды…
Акінула вачыма драўлянага хлапчука з галавы да ног, зморшчылася. Загадала яму сесці за стол і наліла ў маленькі кубачак какавы.
Бураціна сеў за стол, заклаў пад сябе нагу. Міндальныя пірожныя ён запіхваў у рот цалкам і глытаў не жуючы.
У вазу з варэннем залез проста пальцамі і з асалодай іх аблізваў.
Калі дзяўчынка адвярнулася, каб кінуць некалькі крошак пажылому жужалю, ён схапіў кафейнік і выпіў усю какаву праз носік.
Папярхнуўся, разліў какаву на абрус.
Тады дзяўчынка сказала яму строга:
— Выцягніце з-пад сябе нагу і апусціце яе пад стол. Не ежце рукамі, для гэтага ёсць лыжкі і відэльцы.
Ад абурэння яна міргала вейкамі.
— Хто вас выхоўвае, скажыце, калі ласка?
— Калі тата Карла выхоўвае, а калі ніхто.
— Цяпер я займуся вашым выхаваннем, будзьце спакойны.
«Вось дык уліп!» — падумаў Бураціна.
На траве вакол дома ганяўся пудзель Артамон за маленькімі птушачкамі. Калі яны садзіліся на дрэвы, ён задзіраў галаву, падскакваў і брахаў з падвываннем.
«Здорава птушак ганяе», — з зайздрасцю падумаў Бураціна.
Ад прыстойнага сядзення за сталом у яго па ўсім целе паўзлі мурашкі.
Нарэшце пакутлівае снеданне скончылася. Дзяўчынка загадала яму выцерці з носа какаву. Паправіла складачкі і банцікі на сукенцы, узяла Бураціна за руку і павяла ў дом — займацца выхаваннем.
А вясёлы пудзель Артамон гойсаў па траве і брахаў, птушкі, ніколькі не баючыся яго, весела свісталі, ветрык весела лятаў над дрэвамі.
— Здыміце
Чацвёра краўцоў — майстар-адзіночка, пануры рак Шаптала, шэры Дзяцел з чубком, вялікі жук Рагач і мыш Лізета — шылі са старых дзявочых сукенак прыгожы хлапчукоўскі касцюм. Шаптала кроіў, Дзяцел дзюбай пратыкаў дзіркі і шыў, Рагач заднімі нагамі сукаў ніткі, Лізета іх перагрызала.
Бураціна было сорамна надзяваць дзявочыя абноскі, але прыйшлося ўсё-такі пераадзецца. Сапучы носам, ён схаваў у кішэню новай курткі чатыры залатыя манеты.
— Цяпер сядзьце, пакладзіце рукі перад сабой. Не горбіцеся, — сказала дзяўчынка і ўзяла кавалачак крэйды. — Мы зоймемся арыфметыкай… У вас у кішэні два яблыкі…
Бураціна хітра падміргнуў.
— Хлусіце, ніводнага…
— Я кажу, — цярпліва паўтарыла дзяўчынка, — дапусцім, што ў вас у кішэні два яблыкі. Нехта ўзяў у вас адзін яблык. Колькі ў вас засталося яблыкаў?
— Два.
— Падумайце як след.
Бураціна зморшчыўся, — гэтак здорава падумаў.
— Два…
— Чаму?
— Я ж не аддам Нехту яблык, хоць ён нават біцца будзе!
— У вас няма ніякіх здольнасцей да матэматыкі, — з засмучэннем сказала дзяўчынка. — Зоймемся дыктантам.
Яна ўзняла да столі прыгожанькія вочы.
— Пішыце: «А ружа упала на лапу Ажура». Напісалі? Цяпер прачытайце гэтую чараўнічую фразу наадварот.
Нам ужо вядома, што Бураціна ніколі нават не бачыў пяра і чарніліцы.
Дзяўчынка сказала: «Пішыце», — і ён адразу ж сунуў у чарніліцу свой нос і страшэнна напалохаўся, калі з носа на паперу ўпала чарнільная клякса.
Дзяўчынка пляснула рукамі, у яе нават пырснулі слёзы.
— Вы брыдкі свавольнік, вы павінны быць пакараны!
Яна высунулася ў акенца.
— Артамон, завядзі Бураціна ў цёмную каморку.
Высакародны Артамон з'явіўся ў дзвярах, паказваючы белыя зубы. Схапіў Бураціна за куртачку і, адступаючы задам, пацягнуў у каморку, дзе па кутках у павуцінні віселі вялікія павукі. Замкнуў яго там, пагыркаў, каб як след напалохаць, і зноў памчаўся за птушкамі.
Дзяўчынка кінулася на лялечны карункавы ложак і заплакала ад таго, што ёй давялося абысціся так жорстка з драўляным хлопчыкам. Але калі ўжо ўзялася за выхаванне, справу трэба давесці да канца.
Бураціна бурчаў у цёмнай каморцы:
— Вось дурная дзяўчынка… Знайшлася выхавальніца, падумаеш… У самой фарфоравая галава, тулава, ватай напханае…
У каморцы пачуўся тоненькі скрып, нібы хтосьці скрыгатаў дробнымі зубамі:
— Слухай, слухай…
Бураціна падняў запэцканы ў чарніла нос і ў цемры распазнаў кажана, які вісеў пад столлю ўніз галавой.