Гронкі гневу
Шрифт:
Маці падняла руку, нібы замахваючыся:
— Ну што?
— Ён работу атрымаў, — выпаліла Руці. — Пайшоў працаваць. — Яна з апаскай паглядзела на паднятую руку маці. Рука апусцілася, потым пацягнулася да дзяўчынкі. Маці абняла Руці за плечы, парывіста прыціснула да сябе і адпусціла.
Руці ў замяшанні ўставілася ў зямлю і загаварыла пра іншае:
— У іх там унітазы. Беленькія.
— А ты ўжо збегала туды, — занепакоілася маці.
— Мы з Уінфілдам пабылі там, — адказала Руці і адразу ж учыніла вераломства: — Уінфілд сапсаваў прыбіральню.
Хлопчык
— А яна туды папікала, — сказаў ён помсліва.
Маці захвалявалася:
— Што вы там нарабілі? Пакажыце. — Яна сілай павяла малых да дзвярэй санітарнага вузла і ўштурхнула ўсярэдзіну. — Дык што вы тут натварылі?
Руці паказала на ўнітаз:
— Тут як засвішча, зашыпіць, потым як забулькоча! Цяпер сціхла.
— Пакажыце, што вы зрабілі, — патрабавала маці.
Уінфілд нехаця падышоў да ўнітаза.
— Я толькі слабенька так націснуў на вось гэта, — сказаў ён. — Проста ўзяўся рукой вось так, і… — Зноў зашумела вада, і хлопчык адскочыў.
Маці закінула галаву назад і засмяялася; Руці і Ўінфілд пакрыўджана пазіралі на яе.
— Так яно і павінна быць, — сказала маці. — Я некалі бачыла такія. Калі скончыш, трэба націснуць.
Дзеці адчулі вялікі сорам за сваю недасведчанасць. Яны выйшлі за парог і пайшлі праходам паміж палатак — падзівіцца на шматлікую сям'ю, што сядзела за снеданнем.
Маці праводзіла дзяцей позіркам. Потым агледзела памяшканне. Падышла да душавой кабінкі і зазірнула ў яе. Падышла да ўмывальных ракавін і правяла далонню па белым фаянсе. Крыху адкруціла кран, падставіла пад струмень палец і паспешліва адхапіла руку, калі пайшла гарачая вада. З хвілінку разглядала ракавіну, потым уторкнула затычку і напусціла ў ракавіну вады, крыху з гарачага крана і крыху з халоднага. Тады яна памыла рукі ў цёплай вадзе, умыла твар і ўжо прыгладжвала мокрымі рукамі валасы, як за яе спінай раптам пачуліся нечыя крокі па цэментавай падлозе. Маці крута павярнулася. Перад ёю стаяў пажылы чалавек і глядзеў на яе з зусім зразумелым абурэннем. Ён строга запытаўся:
— Як вы сюды папалі?
Маці сутаргава глынула сліну, адчуваючы, як вада сцякае з падбародка і праз сукенку дабіраецца да цела.
— Я не ведала, — прамовіла яна прабачлівым тонам. — Думала, тут для ўсіх.
Пажылы чалавек насупіўся.
— Тут для мужчын, — сказаў ён сурова. Тады падышоў да дзвярэй і паказаў на дошчачку: ДЛЯ МУЖЧЫН. — Ну вось, больш доказаў не трэба. Вы што, не бачылі?
— Не, — пачырванеўшы ад сораму, адказала маці. — Не заўважыла. А ёсць, дзе мне можна?
Абурэнне пажылога чалавека астыла.
— Вы толькі што прыехалі? — запытаўся ён больш прыязным тонам.
— Уночы.
— Значыць, камісія яшчэ з вамі не гаварыла?
— Якая камісія?
— Ну як жа — жаночая камісія.
— Не, са мной не.
Пажылы чалавек важна сказаў:
— Хутка яна да вас зойдзе і ўсё растлумачыць. Мы клапоцімся аб навічках. А калі вам патрэбна жаночая прыбіральня, абыдзіце будынак. Той бок — ваш.
Маці няўпэўнена
— Вы кажаце, што жаночая камісія… прыйдзе да нас у палатку?
Чалавек кіўнуў галавой:
— Так, павінна хутка прыйсці.
— Дзякуй вам, — сказала маці, паспешліва выйшла за дзверы і ледзь не бягом кінулася да сваёй палаткі.
— Бацька! — крыкнула яна. — Джон, падымайцеся! І ты, Эл. Уставайце ўсе, памыйцеся. — Яе сустрэлі няўцямнымі, соннымі позіркамі. — Уставайце, ідзіце твары памыйце. І валасы прычашыце.
Дзядзька Джон быў бледны і з выгляду нездаровы. На падбародку ў яго чарнеў кровападцёк.
Бацька запытаўся:
— Што здарылася?
— Камісія! — выгукнула маці. — У іх тут камісія… жаночая камісія… хутка прыйдзе да нас. Уставайце ж, ідзіце мыцца. Пакуль мы тут спалі і храплі, Том на працу ўладкаваўся. Падымайцеся, ну!
Усе выйшлі з-пад брызенту яшчэ сонныя. Дзядзька Джон пахіснуўся на хаду, і па твары яго прабегла хваравітая грымаса.
— Ідзіце ў той дамок і памыйцеся, — загадала маці. — Хуценька паснедаем, бо прыйдзе камісія. — Маці прынесла трэсак, што ляжалі кучкай за палаткамі, развяла агонь і дастала кухонны посуд. — Кукурузныя аладкі, — сказала яна сама сабе. — Аладкі з падліўкай. Так хутчэй. Трэба спяшацца. — Яна гаварыла сама з сабой, а Руці з Уінфілдам стаялі побач і здзіўлена пазіралі на яе.
Над лагерам пацягнуўся дымок ранішніх вогнішчаў, адусюль чулася гамонка.
Ружа Сарона, раскудлачаная, заспаная, вылезла з-пад брызенту. Маці, мераючы прыгаршчамі кукурузную муку простага памолу, павярнулася да дачкі. Паглядзела на пакамечаную, нясвежую сукенку, на зблытаныя, нечасаныя валасы.
— Прывядзі сябе ў парадак, — вымавіла яна скорагаворкай. — Зараз жа пайдзі і памыйся. Надзень чыстую сукенку, я яе памыла. Прычашыся, пратры вочы. — Маці вельмі хвалявалася.
Ружа Сарона панура буркнула:
— Я сябе дрэнна адчуваю. Хачу, каб Коні прыйшоў. Без яго я рабіць нічога не буду.
Маці крута павярнулася да дачкі. Далоні яе і запясці былі ў жоўтай кукурузнай муцэ.
— Разашарна, — строга сказала яна, — вазьмі сябе ў рукі. Досыць табе хныкаць. Сюды хутка з'явіцца жаночая камісія, што ж, мы на іх спадылба глядзець будзем?
— Дык жа ж мне нездаровіцца.
Маці ступіла да яе, выставіўшы наперад зацярушаныя мукой рукі.
— Ідзі памыйся, — загадала яна. — Бывае так, што свае хворасці трэба трымаць пры сабе.
— Мяне нудзіць, — жаласліва паскардзілася Ружа Сарона.
— Дык адыдзіся ўбок, і няхай вырве. Канешне, цябе будзе нудзіць. Усіх нудзіць. Адыдзіся ўбачок, потым прывядзі сябе ў парадак, ногі памый і туфлі надзень. — Маці зноў вярнулася да вогнішча. — І косы запляці, — дадала яна.
На гарачай патэльні сквірчэла сала, і тук зашыпеў і пырснуў у бакі, калі маці апусціла ў яго цеста з лыжкі. Падліўку яна згатавала ў кацялку — развяла муку ў растопленым сале, дадала вады, пасаліла і разбоўтала. Кава пачала падымацца ў вялікай, на галон, бляшанцы, і ад яе пацягнула кававым водарам.