Мая Іліяда

Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч

"Над Аю-дагам - над Мядзведзь-гарою..."

Над Аю-дагам - над Мядзведзь-гарою - Хрыбет увесь імглой завалакло. Не ведаю, не знаю, што са мною. Дзе ты, маё халоднае святло?! Чакаю. Прагну. А ў душы, бы ў хмарах, Маланкі незгасальныя гараць, І як рванецца хоць адна ў абшары - Да сэрца дрогне ўся Мядзведзь-гара. Прыйдзі, схілі мне галаву на плечы, Дай мне сябе, жывучая вада, Каб піць цябе да скону, вечна, вечна, Як мора п'е пахмуры Аю-даг. 

"Спiш?

Я прыйду, пагушкаю..."

Спіш? Я прыйду, пагушкаю. Вечар нейкі дзікі і злы, Як лёс, няўмольныя птушкі Чорна сыплюцца з нізкай імглы. З гор яна напаўзае - Птушкі крыкам крычаць: "Р-ратуй!" І палёт іх, як сець, як вязанне Між лаўраў, магнолій і туй. Гэты крык і святла кананне Навісаюць пагрозным мячом Па-над нашым вялікім звітаннем: Над каханнем тваім, дзяўчо. Што шукаеш у гэтым спакоі? Што табе твой адвечны лёд? Дай стрымаць мне ўладнай рукою Твой няўмольны, дурны адыход. Калі спіш - я прыйду, пагушкаю. Калі не - абаўю, як хмель. Слухай мудрых, мая папялушка. Слухай добрых, мой дзікі бружмель. 

"Сумесь Бураціна з Аэлітай..."

Сумесь Бураціна з Аэлітай, Зорка незгасальная ў акне, Сумная, прыгожая, забытая, Ўвечар ты прыходзіш да мяне. Смешная і нібыта заспаная, Пад пяшчотаю маёй маўчыш, А пасля аддана і рахмана Засынаеш на маім плячы. І малю я сонца, неба, корсту: Хай яны палаюць над табой, Над тваёй былою крыўдай жорсткай, Вечныя - пяшчота і любоў. Хай не будуць да цябе суровыя, На ласкавы пакладуць пясок, Горы вечныя ўзнясуць ў галовах, Ўспеняць мора добрае ля ног. Нагадуюць цёплай ласкі хлебам, Сцішаць успамінаў злых прыбой. І тады я стану вечным небам, Сінім вечным небам над табой. 

Дзве вады

Шум горных ручаін за вокнамі маімі І мора мерны шум. Накатваюць валы. Салёны Понт не хоча водаў Крыма І гоніць іх назад да скал, вяршынь, імглы. А ўсё ж бяжыць крышталь да пенных хваль салёных І ломіць іх, хаця ўстаюць сцяной, - Няма цяплей, радней марскога лона, Які б там гнеў ні строіла яно. І ведай, як бы ты ні прагнула адрынуць І як бы ні была ты халадней ільда, - Сальёмся мы з табой у вечным і адзіным, Крыштальная вада і сіняя вада. 

"Прыпадзi да мяне, прыпадзi..."

Прыпадзі да мяне, прыпадзі, Як да глебы сухой вада, Быццам яшчарка да сцяны, Быццам ластаўка да гнязда, Быццам горны алень Яйлы Да яе вясенніх лугоў, Быццам цяжкае грона шаслы Да разнога ліста свайго. І цябе я так абаўю, Каб не ведала іншых зліў, Іншых гнёздаў, кветак і дрэў, Іншых лозаў і іншай зямлі. 

Кiпарысавыя

жарцiкi

Бяроз няма. Адны кіпарысы: Быццам хвасты наставілі лісы, Лісы зялёныя, незвычайныя, Ў горад зайшлі, такія адчайныя. І ты са мною зусім як лісіца, Смех на беленькіх зубках іскрыцца. Смех такі, што кідае ў дрыжыкі. Лісіца. Толькі звычайная. Рыжая. Дурнога ваўка да ільду прымарозіла, Ды толькі й чакаеш, каб кінуцца ў лозы, Навесці зялёных братоў-кіпарысаў, Зялёных лісаў, зялёных лісаў, Наставіўшы хвост, смяяцца з нябогі, Якому сястра наставіла рогі. 

"Я чакаў цябе тысячы год..."

Я чакаў цябе тысячы год, І ўрэшце прыйшла ты, прыйшла... А ў вачах тваіх - холад і лёд, А сэрца тваё - скала. Неласкавая ты са мной, Як зімовага мора валы, Як пілы скал пада мной І як снег на схілах Яйлы. І калі я цалую цябе - Так сціскаеш ты гожы свой рот, Быццам я катую цябе, Быццам я - канец і сыход. Растаплю я твае снягі, А іначай - лёс, як свінец, Сконы радасці і тугі, І канец. Сапраўды... канец. 

"Мора гранiтныя хвалi..." 

Мора гранітныя хвалі, Ад ветру чырвоныя людзі, І ты, што мяне кахала І болей кахаць не будзеш. Даўнія вежы суровыя З сухім палыном і ўзлётам, Сатканыя з нашай любові, Са скалаў, тугі і журботы. Якая бязглуздая сіла Якім акрываўленым раннем Грані ў іх разбурыла Разам з нашым каханнем? А я застаюся, як з богам, Навекі, навекі закуты Ў твае пяшчотныя ногі, Ў гняздо маё, месу, пакуту. І я ўспамінаю, як кляты, Скалы колеру перца, Вуснаў тваіх гранаты, Сэрца біццё пад сэрцам, На скуры кропляў каралі, Ад сонца медныя грудзі... Кахала мяне ты, кахала... Не будзеш, не будзеш, не будзеш. 

"I бывай. Не трэба шкадаванняў..." 

І бывай. Не трэба шкадаванняў. Што мне ў іх, калі, на боль і зло, Свеціць з неба мне тваё каханне, Быццам месяц, не сваім святлом. Рукі твае - сонечныя соты, Але што заменіць дабрыню? Што мне ў сонцы - без яго пяшчоты? Што мне ў любых вуснах - без агню? 

"Са стэпавымi вятрамi..." 

Са стэпавымі вятрамі, З сухою спявучай травой - Пайшла. І сэрца начамі Нясцерпна плача крывёй. Па той, з душою як камень, Па той, забытай, другой. Няхай. Ўсё было: і вецер, І скалы, і караблі, І мы кахалі, як дзеці, І мы сапраўды жылі Пад сонцам гэтага свету, Ў шалёным бэзавым свеце, На самым краі зямлі.