Сарман алты та?ба кітабы
Шрифт:
– Сені бл онажайлылыыа алысымыз шексіз, біра біз кетуіміз керек, – деді Жаып .
– Сендерді райларынан айтара алмайтын сиятымын, е болмаанда мен беретін сыйлыты абыл алыдар, – деп олара Ерлан бір апшы алтын берді.
Ерлан оларды апаа дейін шыарып салып, шатаса оштасты:
– Сендерді мына істегендері, мені мірімде болан е керемет жаалы, сендерге алай рахметімді айтарымды білмей траным, – деді де, – абай болыдар, таы да кездесеміз деген міттемін, – деп сарбаздарына оларды шыарып салуын бйырды. Оларды артынан арап кішкене тра, Ерлан кітапханасына
ЕКІНШІ БЛІМ. АЛТЫ ТАБА КІТАБЫ
Осыдан кейін Ерлан уаытыны басым кпшілігін кітапханасында, орап пен бас сйекті зерттеумен ткізіп, басты суретін салып, салмаы мен зындыын – брі-брін лшеп, зіні кнделігіне жазды. Бас сйекті рылысыны адамдікінен ерекшеліктерін ааза тсірді. Ерлан бас сйек туралы баса кітаптарда жазылан деген мітпен кптеген кітаптарды атарып шыты, алайда бас сйекке атысты ештее тапан жо.
Арада трт кн тті, осы уаытты брінде Ерлана орынышты тс рбір йытаан сайын кірді, ол бл тсті кездейсоты емес екеніне, бір кні оны інде айталанатынына кзі жетті, тіпті Ерлан ылышпен жретін болды.
Бірде кешкі уаытта Ерлан деттегідей кітапханасында отырды, ол орап сыртындаы руналарды ай жерде кргенін іздеп, зіне белгілі кітаптарды атарды, сосын ол Ескендір Торынны «Тманды тарих» деген кітабынан орапты сыртында бейнеленген руналарды кезіктірді, басында ол бл бір кездейсоты шыар деген ойда болды, себебі руналар бір-біріне саанымен, айырмашылытары болды. Ерлан оларды біраз уаыт тексере келе оларды бір-бірінен еш айырмашылыы жо екендігіне кзі жетіп, руналарды аудармасын оуа кіріскен стте, сырттан біреу асыа жріп келіп, есікті жылдам тоылдатты. Ерлан бас сйек пен орапты бар шапшадыымен стел астына жасырып, «Бл кім?» деп срамай жатып.
– Ерлан, есікті аш! Бл мен Батыра , – деген дауыс есік сыртынан естілді. Ерлан орнынан атып тра, есікті ашты.
– Саан айтарым бар, – деп екеуі бір-біріне атар айтты.
– Онда сен бірінші, – деді Батыра.
– Ішке кір, – деп ол Батыраны кіргізіп, зі оны алдына тсіп, асыа жрді. Батыра жан-жаына жалт арай, дды біреу оны артынан тскендей кйде болды.
Екеуі стелге жайасып, Ерлан бас сйек пен орапты стел астынан алып шыты.
– Мыналар не?.. – деп бастап жатыр еді.
– Оларды не екенін менен срама, мен лі зім де, оларды не екенін толы білмеймін, – деді.
– Мынау бас сйек пе? – деді Батыра таырай.
– И.
– Мына бас сйекті ібілістікі демеш! – деді ол мадайын тыржита.
– Жоа, айдаы ібіліс, айттым ой жаа ана – мен кп білмеймін.
– Жарайды, оларды айдан тапты?
– Баста Бабадрді кітабындаы Тманды аймаы жайында айтан болатын, онда мнараны бар екендігі, тіпті жолсызбасын да жасаандыы жнінде, міне ара, – деп жолсызбаны Батыраа сынды.
– И, Тманды аймаы жайында естуім бар, – деп жолсызбаны олына алып арады.
– Мыналарды барлыы сол мнараны ішінен табылан заттар, – деп Ерлан болан жайтты барлыын бге-шгесіне дейін Батыраа айтып берді.
– Мардалармен
– стемділерді за мырыны сырын жасыру шін, – деді Ерлан еш кідірмей, – біра бл – мені ойым, онда лі біз білмейтін дниелерді болуы ажап емес, – деді ол. Батыра Ерлана, сосын орап пен бас сйекке кезектей кз тастады. Кпке созылмаан нсіздіктен кейін:
– Сен маан не айтайын деп еді? – деді Ерлан нсіз отыран Батыраа.
– Сені дрыс айтаныды айтайын деп келдім, – деді ол.
– алай?
– Сен маан айтып еді ой дрігерлер ауруды алдын алу шін емес, олар ерекше сбиді іздеп жр деп.
– И.
– Сені айтаны дрыс болды, олар мнда ешандай да ауруды алдын алу шін емес, ерекше балаларды табу шін келген. Хан оларды сол шін жіберген, ал ауру ол жай ана желеу, ауруды да олар здері таратан, – деді Батыра.
– здері таратан! – деп Ерлан таырады, – сен оны айдан білді?
– Байады ба, трт кн брын бізді алаа сарбаздар келді?
– И, біра неге?
– Бл жолы олар мнда аланы траты сарбаздарын тергеу шін келді.
– Тергеу шін? – деп Ерлан таы да айталады, – не себепті?
– Енді мені бле бермей тыда. Себебі трт кн брын амшат аласындаы сарбаздар арасында атыыс болан, и адам сенгісіз мы жылдам астам бейбітшілік орнаан хандыты жауынгерлері бір-біріне арсы ылыштарын кезейді дегенге сену иын – сол себепті бізге жаын, баса алаларды олбасшылары бірігіп рылтай ткізді, онда тек аланы бас олбасшылары ана атысты, мені жолым болып, оларды нгімелеріні біразын тыдадым. амшаттаы сарбаздарды бір-бірімен соысуыны себебі – бала шін, олар бала шін соысан.
атыыс болан кні, алада денесінде табасы бар сби туылан, баланы дрігерлер бірден хана, Рам аласына жіберген. ала олбасшысы жауынгерлерді астыртын трде басым кпшілігін жинап, баланы алып аладан шыа бере, сарбаздар бір-бірімен соыса тскен: бірнеше сарбаз баланы алып, Шрат тауларына арай ашан, е ызыы осы жерде басталады.
аладаы сатындардан тылан со, ала сарбаздары баланы соынан тсіп, оларды Шрат тауыны аймаына жеткен кезде ола тсіреді, біра аяасты таудан он шаты алып сілеусін шыып, лгі баланы алып ашан сарбаздарды орап, артынан уан, жзге жуы сарбазды барлыын ырып салан, – деп ол кішкене кідірді, – жауынгерлерді тек бірнешеуі тірі кйінде сытылып лгерген, ары арай бала мен оны алып ашан сарбаздара не боланын ешкім білмейді. Сол себепті баса алаларда сатындар бар деген кдікпен хандытаы барлы жауынгерлерді біртіндеп тексеруде жне бл пия трде жріп жатыр, – деді Батыра.
Ал Ерлан оны айтанын асан мияттылыпен тыдап:
– ызы екен, – деді, – денесінде табасы бар балалар, – деп ойлана сйледі де, – мен бала кезімде Шрат тауына кеммен жиі ашылыа баратын едім, біра біз онда ешандай алып сілеусін крмегенбіз, ал оларды баланы орауыны зіндік себебі бар сияты. Балалар неге хана керек болды? Жне неліктен олар тек осы жылы ана мірге келуде? лгі баланы алып ашан сарбаздар кімдер? Жне олара не шін бала керек? Мны арты ызы болып аяталатын сияты, те ызы болып, – деді Ерлан.