Польские сказки
Шрифт:
Sko'nczyl pie's'n cala, zdziwiony wielce patrzy, ze w g'ore nie leci wyzej, ze zawisl w miejscu. Spojrzy dokola – juz towarzysza nie widzi swojej podr'ozy; glos jeno mocny nad soba slyszy, co zagrzmial w sinawej chmurze:
– Zostaniesz do dnia sadnego (останешься до скончания века; dzie'n sadu/sadny dzie'n – судный день; do sadnego dnia – до скончания века), zawieszony tak jak teraz (подвешенный так как сейчас)! Jak zawisl w miejscu (как он завис на месте), dotychczas buja (/так/ до сих пор качается; dotychczas – до сих пор), a cho'c mu slowa w ustach zamarly (и хотя ему = у него слова в = на губах замерли; usta – рот; губы; zamrze'c – замереть), cho'c glosu jego nikt nie doslyszy (хотя голоса его никто не расслышит), starcy (старики; starzec – старик), co dawne pamietaja czasy (что прежние помнят времена), gdy miesiac w pelni zably'snie (когда
– Zostaniesz do dnia sadnego, zawieszony tak jak teraz! Jak zawisl w miejscu, dotychczas buja, a cho'c mu slowa w ustach zamarly, cho'c glosu jego nikt nie doslyszy, starcy co dawne pamietaja czasy, gdy miesiac w pelni zably'snie, przed niewielu jeszcze laty wskazywali czarna plamke jako cialo Twardowskiego zawieszone do dnia sadu.
5. Zajecze serce 7
(Заячье сердце)
7
Zajac – заяц.
Na wyspie (на острове), w po'srodku Wisly (посредине Вислы; /w/po'srodku – посредине), stal wielki zamek przed laty (стоял много лет назад большой замок; przed laty – много лет назад), caly murem otoczony (весь окружённый стеной; mur – стена /каменная/), w kazdym rogu grube baszty (в каждом углу толстые башни; r'og – угол /наружный/), wiewaly na nich gesto choragwie i geste straze poustawiane (развевались на них плотно знамёна и частые караулы /были/ расставлены; choragiew – флаг, знамя, стяг; gesty – густой; плотный; частый; straz – ж. охрана; стража; караул). Most sk'orzany na la'ncuchach laczyl wyspe z brzegiem ziemi (кожаный мост на цепях соединял остров с берегом; sk'ora – кожа).
W tym zamku mieszkal pan mozny (в этом замке жил могущественный господин; zamek – замок, pan – хозяин; господин), rycerz bitny (храбрый рыцарь; bitny – воинственный, храбрый), zawolany (прирождённый; zawolany – призванный; прирождённый). Ile razy traba brzmiala nad wchodowa brama zamku (сколько раз раздавалась труба над входными воротами замка; brzmie'c – звучать; раздаваться; wchodowy – уст. входной), zwiastowala powr'ot pana (возвещала возвращение хозяина), zwyciestwo i lup bogaty (победу и богатую добычу).
Na wyspie, w po'srodku Wisly, stal wielki zamek przed laty, caly murem otoczony, w kazdym rogu grube baszty, wiewaly na nich gesto choragwie i geste straze poustawiane. Most sk'orzany na la'ncuchach laczyl wyspe z brzegiem ziemi.
W tym zamku mieszkal pan mozny, rycerz bitny, zawolany. Ile razy traba brzmiala nad wchodowa brama zamku, zwiastowala powr'ot pana, zwyciestwo i lup bogaty.
Po dlugich i ciemnych lochach wiele bra'nc'ow osadzono (по = в длинных и тёмных подземельях /было/ поселено/посажено много пленников; loch – подвал, погреб; подземелье; braniec – пленник). Codziennie musieli robi'c (каждый день они должны были работать; codziennie – ежедневно, каждый день; musie'c – быть должным/вынужденным; robi'c – делать; работать): to naprawia'c mury grube (то чинить толстые стены; naprawia'c – ремонтировать, чинить), to uprawia'c piekny ogr'od (то заниматься прекрасным садом; uprawia'c co's – заниматься чем-л.). Miedzy tymi byla baba (между этими = ними была баба; miedzy – между, среди), stara baba czarownica (старая бабка колдунья; baba – баба; бабка), kt'orej meza trzymal w wiezach (мужа которой /рыцарь/ держал в узах, maz – муж): ta sie zem'sci'c zaprzysiegla (та дала клятву отомстить; zaprzysiac – присягнуть, принять присягу, дать клятву).
Po dlugich i ciemnych lochach wiele bra'nc'ow osadzono. Codziennie musieli robi'c: to naprawia'c mury grube, to uprawia'c piekny ogr'od. Miedzy tymi byla baba, stara baba czarownica, kt'orej meza trzymal w wiezach: ta sie zem'sci'c zaprzysiegla.
Czatowala przeto chwili (поэтому она подстерегала = поджидала момента; czatowa'c – подстерегать; chwila – минута; момент), by samego spotka'c pana (чтобы встретить хозяина одного). Strudzony walka (утомлённый борьбой; strudzi'c sie – уст. утомиться), niewczasem (лишениями; niewczas/niewczasy – лишения), na zielonej upadl trawie (на зелёной =
Czatowala przeto chwili, by samego spotka'c pana. Strudzony walka, niewczasem, na zielonej upadl trawie; sen zakleil mu powieki. Skrycie czai czarownica, mak na oczy panu kladzie, by sie ze snu nie obudzil, i galazka osikowa w pier's uderza, a w te strone, kedy serce ludzkie bije.
I pier's sie zaraz roztwarla (и грудь тотчас раскрылась; roztworzy'c sie – раствориться, раскрыться), i czerwone wida'c serce (и видно красное сердце), jak drga ciagle i ustawnie (как /оно/ вздрагивает постоянно и неустанно; ciagle – постоянно; ustawnie – уст. неустанно; непрестанно, постоянно). U'smiecha sie czarownica i wyciaga reke chuda (усмехается колдунья и протягивает тощую руку; u'smiecha'c sie – улыбаться, усмехаться; chudy – худой, тощий), dlugimi palcami z lekka obejmuje cale serce i tak nieznacznie wyciaga (длинными пальцами слегка обхватывает всё сердце и так слегка = легко его вытаскивает; z lekka – слегка; obejmowa'c – обнимать; обхватывать; nieznacznie – незначительно, слегка), ze sie rycerz nie obudzil (что рыцарь не проснулся).
Wtedy majac w pogotowiu 'swieze od zajaca serce (тогда, имея наготове свежее сердце от зайца = заячье сердце; pogotowie – готовность; mie'c w pogotowiu – иметь наготове/под рукой), w pier's rycerza zaraz wklada i zamyka otw'or piersi (в грудь рыцаря сразу вкладывает и закрывает отверстие груди). Sama odeszla na strone (сама отошла в сторону; odej's'c – отойти; na – на, в), z rado'scia w gestych krzakach przylegla (с радостью в густых кустах прилегла; przylec – диал. прилечь), chcac zobaczy'c skutki czar'ow (желая увидеть последствия колдовства; chcie'c – хотеть, желать; skutek – следствие, последствие; czary мн. – чары, волшебство, колдовство).
I pier's sie zaraz roztwarla, i czerwone wida'c serce, jak drga ciagle i ustawnie. U'smiecha sie czarownica i wyciaga reke chuda, dlugimi palcami z lekka obejmuje cale serce i tak nieznacznie wyciaga, ze sie rycerz nie obudzil.
Wtedy majac w pogotowiu 'swieze od zajaca serce, w pier's rycerza zaraz wklada i zamyka otw'or piersi. Sama odeszla na strone, z rado'scia w gestych krzakach przylegla, chcac zobaczy'c skutki czar'ow.
Jeszcze sie rycerz nie zbudzil (ещё не проснулся рыцарь), a poczul serce zajecze (а /уже/ почувствовал заячье сердце)! Co nie znal trwogi (/даром/ что не знал тревоги), drzal boja'zliwie i rzucal cialem (дрожал и трясся пугливо: «тряс телом»; drze'c – дрожать; boja'zliwie – боязливо, робко, пугливо; rzuca'c – бросать, подбрасывать, трясти)! Otwiera oczy (открывает глаза), zbroja mu ciezy (доспехи его тяготят; zbroja – латы, доспехи; ciazy'c komu's – тяготить кого-л.), zaledwie powstal (едва встал/поднялся), az uslyszy ps'ow szczekanie (аж = как слышит собачий лай; pies – собака, пёс)!
Jeszcze sie rycerz nie zbudzil, a poczul serce zajecze! Co nie znal trwogi, drzal boja'zliwie i rzucal cialem! Otwiera oczy, zbroja mu ciezy, zaledwie powstal, az uslyszy ps'ow szczekanie!
Dawniej lubil (прежде он любил; dawniej – раньше, прежде), kiedy go'ncze graly w kniei za zwierzyna (когда гончие заливались /лаем/ в дебрях за = на зверей; gra'c – играть; заливаться /о гончих/, zwierzyna – дичь, звери), teraz w trwodze (сейчас в тревоге; trwoga – тревога), wystraszony ucieka jak szary zajac (испуганный убегает как серый заяц)! Zaledwo wbiegl do komnaty (едва вбежал в покой; wbiec – вбежать; do – в /внутрь/; komnata – покой), chrzest zbroi wlasnej (скрежет собственных доспехов; chrzest – хруст; скрип; скрежет), oreza (оружия; orez – книжн. оружие), co sie zszczerbil zwyciestwami (что зазубрилось победами = в победах; zszczerbi'c = uszczerbi'c – выщербить, зазубрить), i brzek srebrnej ostrogi na nowo go trwozy (и звяканье серебряной шпоры снова его тревожит; brzek – звон, бренчание, звяканье; na nowo – вновь, снова): zrzuca wiec pancerz i szable (сбрасывает он латы и саблю; wiec – итак, следовательно, стало быть;pancerz – броня, панцирь; ист. латы), pada na loze zmeczony (усталый падает на ложе).