Польские сказки
Шрифт:
Ta za's panna 'spi przez taki interes, ze jej kto's wbil zlota szpilke w glowe, moze ze zbytk'ow, a moze i z nienawi'sci; B'og ich tam wie. Tak 'spi i nie ocknie sie, dop'oki jej kto szpilki z glowy nie wyciagnie i potem sie z nia nie ozeni. Ale to rzecz ciezka i nawet niebezpieczna, bo tam w podziemiach pilnuja skarb'ow i samej panny r'ozne straszydla. Dlatego naj'smielszy czlowiek, cho'cby mu sie i jak podobala panna, a jeszcze lepiej jej majetno'sci, wej's'c do podziemi nie mial odwagi, azeby go co nie ujadlo…
O tej pannie i o tych majatkach wiedzieli ludzie od dawna takim sposobem (об этой барышне и об этих богатствах люди знали давно потому: «таким образом»; spos'ob – способ, образ), ze dwa razy do roku (что два раза в год: «до года»), na Wielkanoc i na 'Swiety Jan (на Пасху и на Ивана Купалу), usuwal sie kamie'n (отодвигался
Jednej Wielkanocy przyszedl do zamku mlody kowal z Zaslawia (одной Пасхи = однажды на Пасху пришёл в замок молодой кузнец из Заславья). Stanal nad potokiem i my'sli (встал над ручьём и думает):
O tej pannie i o tych majatkach wiedzieli ludzie od dawna takim sposobem, ze dwa razy do roku, na Wielkanoc i na 'Swiety Jan, usuwal sie kamie'n, co lezal na dnie potoku, i jezeli kto stal wtedy nad woda, m'ogl zajrze'c do otchlani i widzie'c tamtejsze dziwy.
Jednej Wielkanocy przyszedl do zamku mlody kowal z Zaslawia. Stanal nad potokiem i my'sli:
„Nie moglyby sie to mnie pokaza'c skarby (не могли бы это мне показаться сокровища)?.. Zaraz bym wlazl do nich (я бы тотчас влез к ним; wle'z'c – влезть; do – к), cho'cby przez najcia'sniejsza dziure (хоть через самую тесную = узкую дыру), naladowalbym kieszenie i juz nie potrzebowalbym dyma'c miechem (наполнил бы карманы, и уже не нужно бы мне было раздувать меха; naladowa'c – нагрузить, загрузить; наполнить; potrzebowa'c kogo's, czego's – нуждаться в ком-л., чём-л.)”.
Ledwie tak pomy'slal (едва он так подумал; pomy'sle'c), az naraz (аж = как вдруг) – usuwa sie kamie'n (отодвигается камень), a kowal widzi wory pieniedzy (и кузнец видит мешки денег; pieniadze – деньги), misy ze szczerego zlota i tyle drogiej odziezy jak na jarmarku (миски из чистого золота и столько дорогой одежды как на ярмарке/базаре; jarmarek).
„Nie moglyby sie to mnie pokaza'c skarby?.. Zaraz bym wlazl do nich, cho'cby przez najcia'sniejsza dziure, naladowalbym kieszenie i juz nie potrzebowalbym dyma'c miechem”.
Ledwie tak pomy'slal, az naraz – usuwa sie kamie'n, a kowal widzi wory pieniedzy, misy ze szczerego zlota i tyle drogiej odziezy jak na jarmarku.
Ale najpierw wpadla mu przed oczy 'spiaca panna (но в первую очередь попала перед глаза; najpierw – сначала, сперва; в первую очередь; wpa's'c – упасть; попасть), taka 'sliczna (такая хорошенькая), ze kowal stanal slupem (что кузнец встал столбом). Spala sobie i tylko jej lzy plynely (спала и только слёзы ей /по щекам/ текли), a co kt'ora upadla (и, каждый раз, когда какая/-нибудь из них/ падала: «упала»; co – каждый раз, когда) – czy na jej koszule (на рубашку ли её), czy na l'ozko (на кровать ли), czy na podloge (на пол ли) – zaraz zamieniala sie w klejnot (тотчас превращалась в драгоценность). Spala i wzdychala z b'olu od szpilki (спала и вздыхала от боли от = причиняемой булавкой; z – от /об эмоц. сост./); a co westchnela (а каждый раз, когда вздыхала: «вздохнула»; westchna'c – вздохнуть), to na drzewach nad potokiem zaszele'scily li'scie nad jej strapieniem (то на деревьях над ручьём листья зашелестели над её печалью; strapienie – огорчение, печаль).
Juz kowal chcial wej's'c do podziemi'ow (кузнец уже хотел войти в подземелья); ale ze czas przeszedl (но так как время ушло: «прошло»; przej's'c – пройти), wiec znowu kamie'n zamknal sie (то камень снова закрылся; wiec – итак, стало быть, следовательно), az zabulgotalo w potoku (так, что даже забулькало в ручье; az – так,
Ale najpierw wpadla mu przed oczy 'spiaca panna, taka 'sliczna, ze kowal stanal slupem. Spala sobie i tylko jej lzy plynely, a co kt'ora upadla – czy na jej koszule, czy na l'ozko, czy na podloge – zaraz zamieniala sie w klejnot. Spala i wzdychala z b'olu od szpilki; a co westchnela, to na drzewach nad potokiem zaszele'scily li'scie nad jej strapieniem.
Juz kowal chcial wej's'c do podziemi'ow; ale ze czas przeszedl, wiec znowu kamie'n zamknal sie, az zabulgotalo w potoku.
Od tego dnia m'oj kowal nie m'ogl sobie miejsca znale'z'c na 'swiecie (с того дня мой кузнец не мог себе места найти на свете; od – с /о времени/; 'swiat – свет, мир). Robota leciala mu z reki (работа валилась ему = у него из рук: «из руки»; lecie'c – лететь; валиться; reka – рука). Gdzie nie spojrzal (куда не = ни не посмотрел), widzial potok jak szybe (видел ручей как оконное стекло; szyba – оконное стекло), a za nia panne (а за ним барышню), kt'orej lzy plynely (у которой слёзы /по щекам/ текли). Az pomizernial (даже похудел; az – даже; pomizernie'c – похудеть), bo go co's ciagle trzymalo za serce rozpalonymi obcegami (потому что его что-то постоянно держало за сердце раскалёнными клещами). Zwyczajnie zamroczylo go (просто одурманило его; zwyczajnie – непосредственно; естественно; просто).
Kiedy juz calkiem nie m'ogl wytrzyma'c z tesknoty poszedl do jednej baby (когда уже совсем не мог выдержать от тоски = вынести тоску, пошёл к одной бабе; wytrzyma'c – выдержать, вынести), co znala sie na ziolach (что разбиралась в травах; zna'c sie na czym's – разбираться в чём-л.), dal jej srebrnego rubla i spytal o rade (дал ей серебряного рубля = серебряный рубль и спросил совета; rubel – рубль; spyta'c o co's – спросить о чём-л. prosi'c o rade – просить совета).
Od tego dnia m'oj kowal nie m'ogl sobie miejsca znale'z'c na 'swiecie. Robota leciala mu z reki. Gdzie nie spojrzal, widzial potok jak szybe, a za nia panne, kt'orej lzy plynely. Az pomizernial, bo go co's ciagle trzymalo za serce rozpalonymi obcegami. Zwyczajnie zamroczylo go.
Kiedy juz calkiem nie m'ogl wytrzyma'c z tesknoty poszedl do jednej baby, co znala sie na ziolach, dal jej srebrnego rubla i spytal o rade.
– Ano (да/конечно) – m'owi baba (говорит баба) – nie ma tu inszej rady (нет тут другого совета; inszy = уст. другой), tylko musisz doczeka'c do 'Swietego Jana i kiedy sie kamie'n odlozy (только придётся тебе дождаться = подождать до Ивана Купалы и, когда камень отодвинется: «отложится»; musie'c – быть должным/вынужденным;doczeka'c – дождаться; odlozy'c sie – отложиться), musisz le'z'c w otchla'n (ты должен лезть в бездну). Byle's pannie wyjal szpilke z glowy (только вынь барышне булавку из головы: «только бы ты вынул…»; byle – лишь бы, только бы), obudzi sie (она проснётся), ozenisz sie z nia i bedziesz wielki pan (женишься на ней и будешь большой господин), jakiego 'swiat nie widzial (какого свет не видывал). Tylko wtedy o mnie nie zapomnij (только тогда обо мне не забудь), ze ci dobrze poradzilam (что я тебе хороший совет дала; poradzi'c – посоветовать, дать совет). I to spamietaj (и о том запомни; spamieta'c – запомнить, удержать в памяти): kiedy cie strachy otocza (когда страхи тебя окружат), a zaczniesz sie ba'c (а = и ты начнёшь бояться, zacza'c – начать), zaraz sie przezegnaj i umykaj w imie boskie (сразу перекрестись и убегай во имя Бога: «во имя Божье»)… Cala sztuka w tym (вся штука/все искусство в том), zeby's sie nie zlakl (чтобы ты не испугался; zlekna'c sie – испугаться); zle nie ima sie odwaznego czlowieka (злое = зло не берёт отважного человека; ima'c sie kogo's, czego's – брать кого-л., что-л.).